Alevi inancında önemli bir yeri olan Xızır ayları başladı. Düzgün Baba Cemevi Başkanı Sinan Kırmızıçiçek, Xızır ayına ilişkin PİRHA’ya konuştu.

Xızır, Rea Heqi inancında, yaşamında ve geleneğinde çok köklü ve etkili bir yere sahip olduğunu söyleyen Düzgün Baba Cemevi Başkanı Sinan Kırmızıçiçek, Xızır Dersim’deki kutsalların en yücesidir. En çok güvenilen ve sevilen kutsallar arasında insanların kendine en yakın hissettiği manevi bir güç olduğunun altını çizdi.

“XIZIR İNANCI DERSİM HALKININ YAŞAMINDA ÖZEL BİR YERE SAHİP”

Xızır inancının Dersim halkının yaşamında çok özel bir yere sahip olduğunu belirten Kırmızıçiçek, Xızır ayı ocağın son haftası ve şubatın ikinci haftası arası dönem olduğunu söyleyerek şunları kaydetti:

“Bu dönem özellikle Dersimde kışın en sert ve çetin geçtiği zamanlardır. Xızır ayı çığ, kar, tipi, felaket ve yalnızlık günleridir. Bu nedenle insanların Xızır’a en çok ihtiyaç duyduğu günlerdir. Xızır günleri Dersim yöresinin en önemli günleridir. Xızır orucu Dersimde Aşiretler arasında bölge bölge dört haftaya yayılmıştır.Bu durumun en önemli nedenlerinden biri olarak Pirlerin taliplerini ziyaret etmeleri gösterilir. Salı, çarşamba ve perşembe günleri oruç tutulur. Perşembe akşamı Xızır Cem’i tutulur. Xızır orucunun üçüncü gününde Qawuta Xızır pişirilir. Xızır ayında niyazlar pişirilip, kurban kesilir. Su kaynaklarına, ziyaret nişange gibi kutsal gördükleri yerleri ziyaret eder lokmalarını paylaşırlar.”

“YAŞAMIMIZIN HER ALANINDA XIZIR VAR”

Xızır toplumsal yaşamımızda adaletin, güvenin ve umudun sembolü olduğunu söyleyen Kırmızıçiçek şunları söyledi:

“Darda zorda yolda kalanların hastasına şifa arayanların medet umduğu manevi bir güçtür. Toplumsal yaşamımızın her alanında Xızır vardır. Biz Dersimliler Zone ma zone xızıro deriz.Yani dilimiz Xızırın dilidir. Dağlara, kayalara, göllere, mağara ve ağaçlara, hayvana vb. Xızır adı verilmiştir. Bu yolla Xızır adıyla doğadaki varlıklara kutsiyet atfedilmiş ve dolayısıyla doğayla bir ikrarlaşma durumu söz konusu olmuştur. Xızıra inanmak yüreğinle ve bilincinle Yola bağlılık gerektirir. Xızır orucu yalnızca yemeden içmeden kendini aç bırakmak değildir. İnsanın kendi nefsini benliğini ve bilincini kontrol etme yoğunlaşma insan-ı kâmil olma yolunda pişme ve yol alma durumudur. Bu inancın en kadim sırlarından biri Xızır aşkını kendinde arama ve anlama yoludur.”

“XIZIR HER YERDE VARDIR”

Xızır var olan ocaklardan bağımsız bütün toplum için ortak kabul edilen manevi bir güçtür. Bu nedenle insanlar çok büyük sıkıntılarında medet umduğu ve sığındığı manevi bir semboldür diyen Kırmızıçiçek, “Bizim inancımızda Xızır koruyucu kollayıcı kurtarıcı bir güçtür. Her şeyi bilen, duyan, gören ve karar veren olarak algılanan ve hissedilen bir maneviyattır. Xızır’ı diğer evliyalardan farklı kılan yönler vardır. Bu evliyaların bağlı bulundukları belli bölgeleri ve mekânları vardır. Bu mekânlarda keramet gösterip sır olduklarına ve bu mekânlarda var olduklarına inanılır. Xızır ise mekânsal bir bağla sınırlı değildir. Her daim başka bir yerde ortaya çıkıp sır olabiliyor. Xızır, hakikat yolu Alevilikte olduğu gibi farklı toplumların inancında kültüründe ve yaşamında önemli bir yer tutmaktadır, Xızır her yerde vardır” diye konuştu.

Cihan BERK/DERSİM