TDK'dan 'mum söndüye' yeni tanım
     
Türk Dil Kurumu (TDK), DSP İstanbul Milletvekili Süleyman Yağız’ın başvurusu üzerine Türkçe Sözlük’te "mumsöndü"nün karşısında "Alevi geleneğinde var olduğu ileri sürülen bir tür tören" şeklinde yer alan tanımı "Cem ayinlerinde, çerağ dinlendirmenin maksatlı olarak yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkarılan bir safsata" şeklinde düzenledi.
     
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Şükrü Akalın, DSP’li Yağız’ın "mumsöndü" sözcüğünün Türkçe sözlükte yer alan karşılığının değiştirilmesiyle ilgili olarak yaptığı başvuruya yanıt verdi. “Mumsöndü" sözcüğünün "Alevi geleneğinde var olduğu ileri sürülen bir tür tören" şeklindeki tanımının Türkçe Sözlük’ün 1998 yılında yayımlanan 9. baskısına ait olduğunu belirten Akalın, “2005 yılında yayımlanan 10.baskı Türkçe Sözlük’te bu tanım ‘cem ayinlerinde, aydınlatmak için kullanılan mumun tören bitiminde söndürülmesinin yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkmış bir inanış’ biçiminde yer almıştır. Tanımda inanışın ‘yanlış’ olduğu özellikle belirtilmiştir" dedi.

Konunun gündeme gelmesinin ardından Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubunun 9 Ocak 2008 tarihli toplantısında, "cem ayinlerinde, güneşin batışıyla yakılan çerağın güneş doğarken parmaklarla söndürülmesi" anlamında "çerağ dinlendirme" ve "cem ayinlerinde, güneşin batışıyla çerağın yakılması" anlamında "çerağ uyandırma" sözlerinin sözlüğe eklendiğini kaydeden Akalın, "mumsöndü" maddesinin anlamının "cem ayinlerindeki çerağ dinlendirmenin maksatlı olarak yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkarılan bir safsata" biçiminde yeniden düzenlendiğini bildirdi.
     
Akalın, Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubunun 03 Ocak 2008 tarihli toplantısında ise "musahip" maddesine "yol kardeşi" ve "musahiplik" maddesine de "yol kardeşliği" anlamları yazıldığını belirtti. Akalın, ayrıca "evli iki aile arasında kurulan kardeşlik bağı, musahiplik" anlamındaki "yol kardeşliği" ve "yol kardeşliği kuran iki ailenin fertlerinden her biri" anlamında "yol kardeşi" maddelerinin, Güncel Türkçe Sözlük’e ve Yazım Kılavuzu’na eklendiğini kaydetti.
     
Akalın, yeni düzenlemelerin TDK’nın internet sayfasında yayımlanan Güncel Türkçe Sözlük’te ve Yazım Kılavuzu’nda hemen yer aldığını da ifade etti.

ANKA - MİLLİYET  - 23 Şubat 2008