35 kişinin yakılarak öldürüldüğü Sivas katliamının üzerinden 15 yıl geçti. Madımak’ın ‘Utanç Müzesi’ yapılma talebi ise hayata geçmedi
Sivas... Tarih 2 Temmuz 1993... Pir Sultan Abdal Şenlikleri için kente gelen aydınların kaldığı Madımak Oteli “şeriat isteyenler” tarafından kuşatılıp ateşe verildi. Katliamda 35 kişi yanarak can verdi. Katliamın üzerinden 15 yıl geçmesine karşın Madımak’ın “Utanç Müzesi” olacağına ilişkin verilen sözler tutulmadı. Sivil toplum örgütlerinin çağrıları, imza kampanyaları, TBMM’ye verilen yasa tekliflerine rağmen, siyasi partiler “Utanç Müzesi” için ortak hareket etmedi. Tek başına iktidara gelen AKP’nin bu isteğe soğuk durması da, Madımak’ın “müze olma” umutlarını başka bahara erteledi.
Madımak’ı müze yapma mücadelesi fikri, daha yanan canların acısı tazeliğini korurken, 9 Temmuz 1993’te SHP İstanbul İl Başkanı Yüksel Çengel ile DİSK yöneticileri tarafından gündeme getirildi. Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, “dışarıdaki kalabalığın zarar görmediğini” açıklayarak konuya bakış açısını daha başından ortaya koydu. Katliamın 1. yıldönümünde Madımak’ın müze olması ve laikliğin simgesi haline getirilmesini isteyen yine aydınlardı. Katliam, “Sivas 93” adlı oyunla Genco Erkal tarafından tiyatro sahnelerine taşındı.
Kebapçı sürprizi
Madımak’ın “Utanç Müzesi” olmasını isteyenler katliamdan iki yıl sonra beklenmedik haberle şok yaşadı. Otelin restoran bölümü, “Ata İskender” adıyla kebap salonu olarak hizmete girdi. Siyasiler yıllarca suskunluk merhemi sürdü katliam yarasına.
Almanya, 5 Türkün öldüğü evi müzeleştirip Solingen faciasıyla yüzleşirken, Türkiye, Madımak’ı bir türlü yüzleşmenin adresi yapamadı.
15 yıl önce ‘O GÜN’
Madımak Oteli’nde kuşatılan aydınlardan şair Metin Altıok, şair Behçet Aysan ve bağlama ustası Hasret Gültekin, bu endişeli bekleyiş sonunda yaşamlarını yitirmişlerdi.
Önder Yılmaz / MİLİYET - 1 Temmuz 2008
Laf çok ama icraat yok
3 Temmuz 1993: Başbakan Tansu Çiller, “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bu yangından zarar görmemiştir. Halktan kimsenin burnu kanamamıştır ve ölenler de çıkan yangından boğularak ölmüşlerdir” dedi.
9 Temmuz 1993: SHP İstanbul İl Başkanı Çengel ve DİSK yöneticileri, Madımak’ın kamulaştırılarak Utanç Müzesi haline getirilmesini istedi.
2 Temmuz 1994: Aziz Nesin öncülüğündeki aydınlar, Madımak’ın müze yapılması çağrısında bulundu.
1 Ocak 1995: Madımak Oteli’nin sahibi Murtaza Öğütçü, müşteri bulamadığı için oteli satamadığını açıkladı.
23 Ağustos 1995: Otelin restoran bölümü “Ata İskender” adı altında kebap salonu olarak hizmete açıldı.
7 Kasım 1996: Madımak Oteli sessiz sedasız yeniden hizmete sokuldu.
1997-2005: Tıkanan siyaset, 28 Şubat süreci, gerçekleştirilen seçimler ve koalisyon hükümetlerinin kurulduğu bu dönemde, Madımak’ın müze yapılması için adım dahi atılmadı. 2 Temmuz anma törenleri sıkı önlemler altında gerçekleştirildi.
29 Haziran 2005: CHP İstanbul Milletvekili Berhan Şimşek ve 52 arkadaşı, Madımak’ın “Barış, Kültür ve Sanat Müzesi” yapılması için yasa teklifi verdi.
30 Haziran 2005: Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç, “talep edilmesi halinde otelin ‘özel müze’ olarak değerlendirilebileceğini” açıkladı.
2 Temmuz 2005: Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, “Madımak’ın kardeşlik müzesi olmasını destekliyorum” dedi.
7 Temmuz 2005: Alevi örgütleri, müze kampanyasında toplanan imzaları Şener’e sundu. Şener, “Binanın müzeye dönüştürülmesi için ön çalışmaya ihtiyaç var” diyerek frene bastı.
9 Temmuz 2007: Bakan Atilla Koç, “Bana mesele intikal ettirilir, ben de yetkililere gerekli emri verir, çalışmalar yaptırırım, bana intikal eden bir hadise yok. Altının kebapçı olmasıyla da ilgilenmiyorum” dedi.
16 Mart 2007: Sivas Valisi Veysel Dalmaz, Hamburg’daki Avrupa Sivas Birliği toplantısında, “Madımak’ın müze yapılması birlik beraberliği bozar” dedi.
27 Mayıs 2007: AKP’li Alevi milletvekili Reha Çamuroğlu, Madımak’ın müze yapılması konusunda, “Pozitif duygular için binlerce anıt dikmeye hazırım. Ama ben uluslaşma sürecinin hatırlamalar kadar, bazen de unutmalarla gerçekleşebileceğine inanıyorum” diyerek şaşırtıcı bir çıkış yaptı.
4 Ekim 2007: Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Strasbourg’da sivil toplum örgütleriyle yaptığı toplantıda “Madımak kavgası” çıktığında, net tavır sergilemedi. Konunun kapalı toplantılarda konuşulmasını istedi.
7 Aralık 2007: Bakan Günay, “Madımak’taki lokanta beni iğrendiriyor” dedi.
10 Aralık 2007: Sivas Valisi Dalmaz, Madımak Oteli’ndeki kebapçının çiçekçiye dönüştürüleceğini ilk kez Milliyet’e açıkladı.
9 Ocak 2008: Bakan Ertuğrul Günay, Madımak’ın mevzuata uygun olmadığı için müze yapılamayacağını açıkladı.
6 Şubat 2008: DSP İstanbul Milletvekili Hasan Macit, Madımak’ın müzeye dönüştürülmesine ilişkin kanun teklifi verdi. Günay, “Yapılan yanlışın hatırlanması için gereken yapılacak. Vicdanlara seslenen bir düzenleme yapacağız” dedi.
21 Şubat 2008: Günay, “Madımak’ı kamulaştırmak için bütçem yok” derken, para bulunması halinde Madımak’ın kamulaştırılarak müze yapılmasının düşünülebileceğini söyledi.
23 Mart 2008: İnternetteki sosyal paylaşım sitesi Facebook’ta, “Madımak Oteli Müze Olsun” grubu imza kampanyası başlattı.
5 Nisan 2008: Günay, müze fikrinden vazgeçerken “Burada sosyal ve kültürel işlevleri olan bir işletme açılmasına çalışılmaktadır” dedi.
14 Nisan 2008: CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Sevigen, Madımak’ın anıt müze yapılması için yasa teklifi verdi.
20 Nisan 2008: Sevigen, Madımak’ın satın alınması için kampanya başlattıklarını açıkladı.
21 Nisan 2008: Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Başkanı Fevzi Gümüş, “Parayı verelim, Madımak’ı biz müze yapalım” dedi.
11 Haziran 2008: CHP, Vali Dalmaz’ın otel sahiplerine, “Burayı satmayın, sizin için iyi olmaz” diyerek CHP’nin Madımak’ı alıp müze yapma projesine karşı çıktığını öne sürdü.
ÖNDER YILMAZ Ankara
‘2 Temmuz’da Sivas’ta buluşalım’ çağrısı
Sivas 2 Temmuz Anma Komitesi, Madımak Oteli katliamında yaşamını yitiren aydınları anmak ve katliamı lanetlemek için halkı 2 Temmuz’da Sivas’taki Ethembey Parkı önünde buluşmaya çağırdı.
Selçuk Parkı önünde dün toplanan komite üyeleri, bir basın açıklaması yaparak “Barış ve Kardeşlik için 2 Temmuz’da buluşalım” çağrısında bulundu.
Komite Başkanı ve KESK Dönem Sözcüsü Önder Doğan, “Gün sessizliğimizi, suskunluğumuzu bozarak geleceğimiz için birlikte tercih yapma günüdür. Gericiliğe karşı olan, eşitlikten, barıştan yana olan halkımızı 2 Temmuz’da saat 11.30’da Ethembey Parkı önünde buluşarak Madımak’ta yaşanan katliamı lanetlemeye davet ediyoruz” dedi.
Basın açıklamasında ‘Madımak müze olacak’ ve ‘Sivas’ın ışığı sönmeyecek’ sloganlarını atan komite üyeleri, daha sonra İstasyon Caddesi’nde bildiri dağıttı.
KÜRŞAT TAŞCI Sivas DHA
MİLİYET - 1 Temmuz 2008