Hacı Bektaş Veli’yi anma törenine bu yıl Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da katıldı. Tören sırasında bazı Alevi örgütlerinin Cumhurbaşkanı Gül’ü protesto ettikleri görüldü. Göstericilerin Gül’ü protesto amacıyla Atatürk posterleri taşıdıkları da gazete haberlerine yansıdı.
Bu gösterileri yapanlardan bazıları ‘Alevileri tanımayanlar Alevilerin inanç merkezini işgal etti’ dediler. Bazı pankartlarda ise ‘Cumhurbaşkanı sen buraya yakışmıyorsun’ sözleri dikkat çekti. Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu Başkanı Turgut Öker tepkilerini şu sözlerle açıkladı: “Biz Cumhurbaşkanı’nın, hükümet üyelerinin burada olmasına karşı değiliz. Ama önce Alevileri tanımalarını istiyoruz. Ben buradan Cumhurbaşkanı’na, Başbakan’a bir çağrı yapıyorum: Suudi krallarına, İran başkanlarına ayırdığınız zamanın binde birini de bize ayırın ve bizi tanıyın...”
Ben oldum olası Hacı Bektaş’ı anma törenlerinde devlet erkânının boy göstermesini onaylamamışımdır. Sivil halkın kendi inançları doğrultusundaki törenleri, şenlikleri sonunda devlet törenine dönüşüyor yıllardır. Bu alan sivil olarak kalmalı.
Özellikle son 10 yıldır siyasetçilerde bir Alevi merakı gelişti. Bu alanın siyasilerin ve devlet yetkililerinin hücumuna uğraması sempatik olmayan görüntülere yol açıyor. Tabii unutmamak gerekir ki, bu törenlerin kimi düzenleyicileri de devlet yetkililerini Hacıbektaş’a getirmek istiyorlar. Onları davet ediyorlar.
Aleviler, devletin bakış açısına göre bir mezhep midir, bir inanç topluluğu mudur, bir felsefe midir? Devlet Aleviliği inançlar içinde nereye oturtuyor bilmiyoruz. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Alevileri nasıl tanımladığı, onlara hangi hizmetleri verdiği konusunda hâlâ soru işaretleri var.
Bu konularda hâlâ bir belirsizliğin hüküm sürdüğünü, devlet yetkilileri de biliyor, Aleviler de... Bu nedenle Hacı Bektaş’a yapılan gösterişli ziyaretler iyice anlamsız hale geliyor. Alevilere nasıl davranılacağı konusunda hâlâ bir çözüm üretilmediğini törenin gölgesinde yeniden hatırlamış oluyoruz.
***
Ancak bu yılki protesto gösterilerinin daha değişik tarafları olduğu da söylenebilir.
Belediye Başkanı tarafından AKP’li bir Cumhurbaşkanı’nın davet edilmesi, bazı grupları kızdırmış. “Onlar bizi hem tanımıyorlar, hem de gelip burada gösteri yapıyorlar” diyorlar. Bu tepkinin haklı tarafı da var, haksız tarafı da.
Devletin Alevi konusunda açık bir siyaset üretememiş olmasına gösterilen tepki haklıdır. Ancak bunu yalnızca AKP’nin sırtına yüklemek de doğru değil. Daha önceki iktidarlar da bu konuda bir çözüm üretemediler.
Bir nokta daha dikkat çekici sayılabilir: Alevi siyasi örgütlenmesi AKP’ye diğer siyasi akımlarla karşılaştırıldığında daha çok öfke duyuyor. AKP’ye bu nedenle daha önyargılı ve tepkisel davranıyor.
Bu özel tepkinin haklı olduğundan emin değilim.
Cumhurbaşkanı Gül’ün şu sözlerinin de dikkate alınması gerektiğini düşünüyorum: “Tarihten bugüne ne yazık ki hepimizi incitecek birtakım yanlışlıklar olmuştur.” Bunu bir özeleştiri başlangıcı olarak da alabiliriz.
***
Alevilere tarih boyunca yapılan haksızlıklar, kıyımlar mutlaka bir özeleştiri konusu olmalıdır. Aleviler, kendi inançlarıyla özgürce yaşamak ve devlet nezdinde bir meşruiyet kazanmak istemekte sonuna kadar haklılar.
Aynı sorunlar bir ölçüde Sünni-dindar kesim için de, gayrimüslim azınlıklar için de, Kürtler için de geçerlidir. Buna başka toplumsal meşruiyet talepleri de eklenebilir.
‘Hadi gelin uzlaşma ortamı oluşturalım’ demekle de iş bitmiyor. Uzlaşma rüzgârlarının hangi yönlerden hangi yönlere ve ne hızda esmesi gerektiği konusunda sayısız fikir üretmek ve sayısız tartışma yürütmek mümkün.
ORAL ÇALIŞLAR
<!--
var prefix = 'ma' + 'il' + 'to';
var path = 'hr' + 'ef' + '=';
var addy24124 = 'oralcalislar' + '@';
addy24124 = addy24124 + 'gmail' + '.' + 'com';
var addy_text24124 = 'oralcalislar' + '@' + 'gmail' + '.' + 'com';
( '' );
24124 );
( '' );
//-->n
<!--
( '' );
//-->
<!--
( '' );
//-->
RADİKAL - 19/08/2008