Alevilerden gelen tepkiler üzerine Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük’teki "mumsöndü" tanımını değiştirdi.
TDK yönetiminin "mumsöndü" tanımının değiştirilmesi kararı alınan ve dil uzmanlarıyla yapılan toplantısına, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Alevi örgütleriyle yemeğini organize eden AKP İstanbul Milletvekili Reha Çamuroğlu da katıldı. TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, sözlükte eskiden "bir tür tören" olarak açıklanan "mumsöndü"nün önceki akşamdan itibaren "safsata" olarak tanımlandığını Hürriyet’e açıkladı. Prof. Akalın, "mumsöndü" ile ilgili gelişmeleri şöyle anlattı: "Türkçe Sözlük’ün 1998 yılında yapılan 9. baskısına ’Alevi geleneğinde var olduğu ileri sürülen bir tür tören’ biçiminde giren ’mumsöndü’ sözü, 2005 yılında yayımlanan 10. baskı Türkçe Sözlük’te ’Cem ayinlerinde, aydınlatmak için kullanılan mumun, tören bitiminde söndürülmesinin yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkmış inanış’ olarak yeniden düzenlenmişti. Bu düzenlemedeki amaç, bu inanışın yanlış olduğunu ortaya koymaktı. Ancak, Alevi vatandaşlarımızdan gelen tepkiler üzerine Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubumuz konuyu yeniden gündeme aldı. Gerek tarihsel kaynaklara, gerek bu konuda bilgi sahibi kişilere başvuruldu.
2 SÖZCÜK EKLENDİ
Çalışmalar sonucunda ’mumsöndü’nün tanımı yeniden yapılırken, sözlüğe iki de yeni sözcük eklendi. Bunlardan biri ’çerağ uyandırma’ (Cem ayinlerinde güneşin batışıyla çerağın yakılması)’, diğeri ise ’çerağ dinlendirme’ (Cem ayinlerinde, güneşin batışıyla yakılan çerağın güneş doğarken parmaklarla söndürülmesi)’. Bu uygulamaların yanlış ve maksatlı yorumlanması ile ortaya çıkan ’mumsöndü’ de ’Cem ayinlerindeki cerağ dinlendirmenin maksatlı olarak yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkarılan bir safsata’ biçiminde tanımlandı. Amacımız, olmayan bir şeyi varmış gibi göstererek ülkemizde yaşayan insanların bu tür safsatalarla küçümsenmemesi, aşağılanmamasıdır. Gerçeklerin ortaya konulmasıdır."
Meltem ÖZGENÇ / ANKARA
19 Ocak 2008 - HÜRRİYET