"Yağmur çiseliyor,
korkarak
yavaş sesle
bir ihanet konuşması gibi"
Şeyh Bedreddin'i Nazım Hikmet'in destanından tanırız. Onun müritlerini, yaptıklarını ve de Serez Çarşısını. Nazım onların başarısızlıkla sonuçlanan ama haklı mücadelesinin bitiş noktasını büyük bir hüzün ile anlatır. Yeryüzü şahittir, gök akar gözyaşları gibi. Bir ihanetin sonucu olur onların ölümü.
Yüzyıllar sonrası şeyh'in müritlerinden Börklüce Mustafa'nın torunları 1969 yılının Şubat ayında İzmir'in Atalan ve Gollüce köylüleri toprak ağalarının topraklarını işgal eder. Bu işgalin oluşmasında ve direnişin gerçekleşmesinde Mahir Çayan ve arkadaşları ve o dönemin gençlik örgütü DevGenç oradadır. Bir destanın hayat bulması gibidir, yüzyıllar sonra bir destan hayat buluyordu. Başka bir destan bırakacak ilk adımlarını da atıyorlardı.
Onlar ki arkadaşları için bedenlerinin toprağa düşmesine kucak açmıştır. Son yolculuklarında Kızıldere Köyü Nazım'ın şiirindeki gibi yağmur çiselemiyordu, fakat havada bir ihanetin konuşması asılıydı.
BİR DEVGENCİMİZ VARDI
6 Nisan 1968'deki mitingine Söke'de 50 bin kişi katılır. 7 Şubat 1969'da Akhisar'da bir köylü mitingi düzenlenir. 10 Şubat 1969'da bu defa Ödemiş'teki mitingde köylü, gençlik eleledir. Bafa Gölü altında toprakları kalanlarla eleledir, aynı dönemde. 1970 yılında Toprak Reformu ve Bağımsızlık Mitingi Söke'de yapılır. 20 Ağustos 1970'de Denizli/Çivril'de haşhaş mitingi düzenlenir. 1970 yazında Salihli'de üzüm ve pamuk mitingi, Ödemiş'in Kaymakçı bucağında işsizliği ve pahalılığı protesto mitingleri düzenlendi. 1970'in 28 Martı'nda Gediz'de 7 şiddetinde bir deprem meydana gelir. Depremden bine yakın Gediz'li ölürken, 15 bin kişi de yaralanır. Deprem sonrası Gediz halkının yardımına ilk koşanların başında DevGenç'liler vardır.
MAHİRLERE AÇILAN YOL
Yukarıda kısaca Ege Bölgesi'nde olan gelişmeleri gözden geçirdiğimizde Mahir ve arkadaşlarının neden ölüme doğru yol aldığını çıplak göz ile görürüz. Onlar Bedreddin'den beri toprakların gerçek sahiplerine bırakılması isteğini yeniden gündeme getirmiş olmalarıdır. Üretenden de yönetende emekçi olmalıdır!
Mahirlerin yolunun Kızıldere'de kesildiğini düşünenler kısa zamanda yanıldıklarını görecektir. Çünkü onun yerine gelenler onların mirasını daha ileriye taşıdı. Solun en fazla kitleselleştiği döneme gelinir. Bu süreç biliyoruz ki, 12 Eylül ile kesilmiştir. Panzerlerin solun üzerinden geçtiği süreci yakın zaman dilimi içinde yaşandı. Fakat o yaşananların sonuçlarını henüz üzerinden atabilmiş değildir. Büyük bir travma yaşanmıştır. Toplum travmadan kurtulabilmek için bireyselleşmiş, bireyselleştikçe de otorite karşısında boyun eğilmiştir. Din otorite karşısında boyun eğmeyi doğal yapısından getirir. Dinin bu dönem içinde yükselmesini sadece dış etkenler ile açıklamak yeterli olmadığına göre, iç dinamiğimizde gelişen sürecinde bir sonucudur. Kendisini ifade etmekte zorlananlar için bir kapı görevini görür, bilinçli bir şekilde o yöne de kanalize edilir. Otorite karşısında boyun eğenlerin oluşturmuş olduğu toplum istenilendir. Yerine de getirilmiştir. Bu travmadan kurtulmanın yönü nedir diye sorarsanız, tarihimizde yolları açıktır! Bedreddin'in çağdaş yorumcuları çıkmıştır -Otorite karşısında baş kaldıranlardır.- O olmasaydı, yukarıda saydığım -Ege Bölgesi ile kısıtladığım- çalışmalar olmazdı. Solun toplum içinde yeniden kitleselleşebilmesi için her zaman şartlar vardır. Yeter ki hedef iyi belirlensin. Çok-kültürlü bir gelecek için yapılacak mutlaka bir şeyler vardır.
BİRGÜN - 21 Aralık 2007