Alevilik Hümanist bir yaşam olarak merkeze insani alan, insani üstün bir değer olarak gören, insan sevgisine dayalı nefretin yerine sevgiyi koyan, mantik ve insan anlayişina dayanan insani evrende en yüksek değer olarak gören Kadin ve erkek eşitliğini savunan, siyah beyaz ayırımi gütmeyen ayrımcılığı reddedip eşitliği benimseyen hümanist bir yaşam ve anlam bütünüdür.
Bu bütünlük hümanist Aleviliktir.
Hümanist değerler bütünlüğünde, Alevilik sanat ve edebiyati insan önemini ve saygınlığını yükselten yücelten mükemmelliğe götüren bir varlik aynasıdır.
Yunus Emre kendi çağında, ilerici aydinlikci, çağdaş düşünceli, hümanist ayni zamanda tasavvufi yönüyle ön pilana çıkmıştır. Bireysel olarak insani işliyor. Düşünsel olsun fiziksel olsun insani odak noktası olarak ele alıyor.
Haci bektas veli ne ararsan insanda ara derken erdemli insan olmanın gerekliliğini belirtmiştir. halac mansur sen hakki yabanda arama sakin kalbini pak eyle hak sana yakin derken gönül gözünün acikliğini konu edinmistir.
Hümanist ve felsefi öretisi ve iç özüyle eğitici değerlerle en yüksek kişiliğe ve saygınlığa erişmişlerdir. Alevilik felsefesi içerisinde her kapi yaşam sevgisi insan sevgisi ile açılır bilgeliği ve bilgiye değer verişi Aleviliğin felsefi yaşamının bir sonucudur. felsefeyi tanımak Aleviliği yaşamaktır. Alevi ahlakı, Alevi bilgisi, doğa sevgisi, ki buna tabiat felsefeside diyebiliriz yaşam anlayışı, varlik bilgisi, aklin ve özgürlüğün önemi gibi geniş bir felsefi ağa sahiptir.
Alevilikteki teorik ve pratiğinde var olan eline, beline, diline, sahip olmak anlayışı, ahlakı ahlaki felsefenin bir ilkesidir. Alevi müziği Alevi şairlerinin şiirleri deyişieri evrensel dilidir. Bütün İnsan ve insanlığı ilgilendiren haklarini dile getiren, insan değerini, anlamlaştiran savunan, yaradılış hikayesini varlik gerçekliğini evrensel müzik ile dile getirilmiştir. Alevilik evrensel yaşami anlayışı, varlığı içinde barındır bunada sevgi enerjisi denir. (kin ve nefretten arinarak ) insan özgürlüğünü değerini sevgisini merkez edinir ve bunu önemser.
Evrensel Alevilik felsefesi benim kabem insandir derken yaradılışin insanla anlam bulduğunu ve insanla farkindalik yakaladığını yaşadığını önemser ve benimser.
Bu Nedenle dualar isanadir.
Helallik, insanadir, rizalik insandır, çünkü dertlere derman olan insandır.
Yaralara sifa olan insandır, üreten, tüketen, bulan arayan, arastiran insandır.
Bu bilgi ve yaratıcılığı ile kusalik mertebesine ulaşmıştır.
Bu nedenle taşa toprağa değil insana niyaz edilmesi kabul görülmüştür.
Öyleki insan Araştırma ve merak güdüşüyle yeryüzünün ötesine taşımış ve bügün diğer gezegenlere seferler düzenlemektedir insan hür iradesiyle ya iyi ve güzel işler yaparak kamil insan seviyesine ulaşır. Yada kötü ve çirkin işler yaparak canlıların en aşağı mertebesi olan bir seviyeye düşer.
Aşk ile
Seyid Akyol dede
Derviş beyaz Gevr ocağı