Gazi Mahallesi'ndeki çoğunlukla Alevi vatandaşların gittiği üç kahvehane, 12 Mart 1995’in akşam saatlerinde otomatik silahlarla tarandı. Kahvehanelerden birinde bulunan Alevi dedelerinden Halil Kaya öldü. 5' i ağır 20 kişi de yaralandı. Zanlılar olay yerinden uzaklaştıktan sonra gasp ettikleri taksinin şoförünün boğazını keserek öldürdü, aracı da ateşe vererek kaçtı.
Bu saldırı olayların da başlangıcı oldu. Saldırının ardından çok sayıda vatandaş, Gazi Mahallesi'nde toplandı ve polis karakoluna yürüdü. Polisin grubu dağıtmak için havaya ateş açtığı sırada, 1 kişi öldü, birçok kişi de yaralandı. Gece boyunca olaylar durmadı. 13 Mart günü polis karakoluna tekrar yürüyüşe geçen grup, çevik kuvvet ve özel timlerle desteklenen polisle çatıştı.
Süren olaylarda 15 kişi öldü, aralarında gazetecilerin de bulunduğu çok sayıda kişi de yaralandı. Şiddetin artması üzerine askerlerin de bölgeye gelmesiyle birlikte Gaziosmanpaşa' da üç mahallede sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Ancak barikatlar kuran halk, bir komite oluşturarak isteklerinin yerine getirilmemesi durumunda eylemlerini sürdüreceklerini açıkladı.
ÖNCE ÜMRANİYE SONRA ANKARA
14 Mart’da olaylar Ankara'ya da protesto edildi. Kızılay Meydanı'nda çıkan olaylarda 36 kişi yaralandı. 15 Mart'ta ise Ümraniye Mustafa Kemal Mahallesi'nde olaylar patlak verdi. Protestocu grubu dağıtmaya çalışan polisin açtığı ateş sonucu 4 kişi öldü, 20' den fazla kişi yaralandı. Olaylarda 18 kişi hayatını kaybetti. Gaziosmanpaşa Savcılığı'nın olayla ilgili fezlekesiyle Eyüp Cumhuriyet Başsavcılığı, 20 polis hakkında "Müdafaa ve zaruret sınırını aşarak faili belli olmayacak şekilde adam öldürmek" iddiasıyla dava açtı.
Mahkeme süreci bile başlamadan, “davanın güvenlik” gerekçesiyle başka bir şehire naklini istedi. Talebi uygun gören Yargıtay 10. Ceza Dairesi, davanın Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülmesini kararlaştırıldı. 'Gazi Davası'nın ilk duruşması 15 Kasım 1995'te Trabzon Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Başkanlığını, daha sonra duruşmadan çekilecek olan Hüseyin İmamoğlu'nun yaptığı mahkeme, sanıkların devlet memuru olması nedeniyle, yargılanabilmeleri için 'Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu'na göre 'lüzum-u muhakeme' kararının verilmesini isteyerek yargılamanın durdurulmasını kararlaştırdı. Dava dosyası 22 ay süre ile Yargıtay, Yargıtay Genel Kurulu, Rize Ağır Ceza Mahkemesi ve Adalet Bakanlığı arasında gidip geldi.
Sonraki süreçte mahkeme başkanı Hüseyin İmamoğlu, 'yargılamada polislerden taraf' olduğunu belirterek davadan çekildi. Davada sanık polisler 9 kişinin ölümü, 5 kişinin de yaralanması suçlamasıyla TCK' nın 448, 456, 457 ve 463'üncü maddelerinden yargılandı. Sanıklardan Adem Albayrak dışındaki 19' u duruşmalar sonucunda serbest bırakıldı.
* * *
Tutuklu kalmadı
Trabzon'daki görülen davanın duruşmaları, yurtdışındaki çeşitli Türk ve yabancı sivil toplum örgütü üyeleri de zaman zaman izledi. Sanık Adem Albayrak ile tutuksuz yargılanan Mehmet Gündoğan'ın cezalandırılmasını, tutuksuz yargılanan diğer 18 polis memurunun ise beraatini istedi. Sanık avukatı İlhami Yelekçi de, son savunması için mahkemeden süre istemesi üzerine Mahkeme Başkanı Dursun Kaya Güleç, bu isteğe uyarken, tutuklu sanık Albayrak'ın tutukluluk halinin devamına karar verdi. Ancak Albayrak'ın cezaevinde kaldığı süreyi dikkate alan heyet, sanığın tahliyesine karar verdi. Albayrak'ın da tahliye edilmesiyle birlikte Gazi Olayları Davası'nda tutuklu kalmadı.
ALİ CEMAL KARABUDAK
BİRGÜN - 12 Mart 2008
Gazi Katliamı 13. yılında
12 Mart 1995 tarihinde Gazi mahallesinde bulunan kahvelerin taranmasıyla başlayan katliam bu yıl da çeşitli eylemlerle lanetlenecek.
12 Mart 1995 tarihinde Gazi mahallesinde bulunan kahvelerin taranmasıyla başlayan katliam bu yıl da çeşitli eylemlerle lanetlenecek. Çeşitli siyasi partiler ve kurumlar her yıl olduğu gibi bu yıl da yaşanan katliamı protesto etmek için bir araya gelecek. Siyasi partileri, derneklerin ve kurumların katılacağı Eski Gazi Karakolu’ndan yürüyüş bugün saat 10.00 başlayacak. Sabah saatlerinde ise Gazi olaylarında yaşamını yitirenler Alibeyköy’deki mezarları başında anılacak.
Ne olmuştu
12 Mart 1995’te akşam saatlerinde Cem Evi ve Yavuz, Doğu, Dostlar ve Öntaş kahvehaneleri ile Sarıoğlu Pastanesi’nin tarandı. Taramanın ardından Halil Kaya adında bir kişinin hayatını kaybetmesi sonucunda Gazi olayları patlak verdi.
12 Mart akşamı yaşanan tarama haberini duyanlar Gazi karakoluna doğru yürüyüşe geçti. Polislerin kitleyi dağıtmak için ateş açması sonucunda Mehmet Gündüz ölmesi, öfkenin daha çok artmasına neden oldu. Birçok ev ve dükkan basıldı. Ertesi gün, Cem Evi önünde Halil Kaya ve Mehmet Gündüz’ün cenazesini almak için bekleyen 6 bin kişi, cenazelerin verilmemesi üzerine saat 11.00’de karakola doğru yürüyüşe geçti. Ancak polis barikatı ile engellenen kitlenin üzerine ateş açılması ile sabah saatlerinde 3, öğleden sonra ise 12 kişi öldü. 13 Mart günü katliamın bilançosu olarak 17 ölü ve yüzlerce yaralı olarak belirlendi.
Daha sonra Ümraniye’de çıkan olaylarda ölenlerle birlikte toplam 22 kişi hayatını kaybetti.
(İstanbul/EVRENSEL) - 12 Mart 2008