Alevi Bektaşi Federasyonu öncülüğünde dün Kadıköy’de düzenlenen 'Ayrımcılığa karşı Eşit Yurttaşlık Hakkı' mitingine yüz binlerce kişi katıldı. AKP hükümetinin Alevi hakları konusunda attığı adımları samimiyetsiz olarak niteleyen Aleviler, eşit yurttaşlık taleplerini dile getirdi. Demokratik kitle örgütleri ve sol partilerin de destek verdiği miting son yılların en kitlesel eylemlerinden biri olarak kayda geçti.
Türkiye’nin dört bir yanından gelerek Kadıköy Meydanı’nda buluşan Aleviler, ‘zorunlu din dersinin kaldırılmasını’, ‘Diyanet İşleri Başkanlığı’nın lağvedilmesini’ ‘33 aydının yakılarak katledildiği Sivas'taki Madımak Oteli'nin müze olmasını’, ‘cem evlerinin ibadethane sayılmasını’, ‘Alevi köylerine cami yapılması ve imam gönderilmesi politikasının terk edilmesini’, ‘nüfus cüzdanlarındaki din hanesinin kaldırılmasını’ istedi.
Kitle yollara sığmadı
Haydarpaşa Numune Hastanesi, Tepe Natilius alışveriş merkezi yönleri ve Salı Pazarı olmak üzere üç noktada saat 11.00 sularında buluşan yüz binlerce kişi sloganlarla Kadıköy Meydanı’na yürüdü. Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri, TUDEF, AKA-DER, Özgürlükçü Sol, Partizan ve YDG, Demokratik Haklar Federasyonu (DHF), SODAP, PDD, TÖP, DHF, BDSP, Almus Kültür ve Dayanışma Derneği, Devrimci Aleviler Komitesi ve TAYAD’lı Aileler, ODAK / Direniş, Mücadele Birliği Tüm-İGD, Sürekli Devrim Hareketi ve KÖZ Tepe Natilius yönünden yürüdü. TKP, Tokat-Zile Üçkaya Köyü Sosyal Dayanışma ve Kültür Derneği, ÖDAH, DTP, EHP, SHP, Sosyalist Parti ve Dev-Lis, Adalılar, ESP Girişimi, ÖDP ve Gençlik Muhalefeti, EMEP, PSAKD Sultanbeyli Şubesi, SDP ve Dev-Lis ise Haydarpaşa Numune Hastanesi yönünden yürüdü. Kortejler yoğun katılım nedeniyle Karacaahmet yönüne kadar uzadı. Salı Pazarı yönünden ise Alevi Bektaşi Federasyonu, Pir Sultan Abdal Kültür Dernekleri, Hacı Bektaşi Veli Kültür Dernekleri, çeşitli cem evleri, Halkevleri, Öğrenci Kolektifleri ve Genç Umut yürüdü. Yoğun katılım nedeniyle üç kolda da gerilere doğru uzayıp giden kortejler oluştu.
Meclis’ten DTP’li ve CHP’li milletvekillerinin, Kamer Genç’in, Ufuk Uras’ın katıldığı mitingde TKP, DHF ve Halkevleri kitlesellikleri ile dikkat çektiler. KESK Genel Başkanı Sami Evren, Eğitim-Sen Genel Başkanı Zübeyde Kılıç, DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün de mitingde yer aldılar.
“Devlet Alevi’si olmayacağız”
AKP iktidarı ile birlikte Alevi örgütleri içinde yaşanan bir ilerici kopuş ve ayrışmanın devamı niteliğindeki mitinge AKP karşıtlığı damgasını vurmakla birlikte, bunun devletçi bir zeminden çok sistem karşıtı bir zeminde ifade edildiği dikkat çekti. Gerek atılan sloganlar, gerek pankartlarla ifade edilen taleplerde yansımasını bulan bu değişim, bugüne kadar sürekli rejimin hazır destekçisi olarak kabul edilen Alevi kitle içinde, mutlak bir kopuşa denk düşmese de sosyalistler açısından olumlu eğilimlerin güçlendiği bir manzara açığa çıkardı.
Mitinge katılanların kayda değer bir bölümü Cumhuriyet Mitingleri’nin simgesi haline gelmiş Türk bayrakları ile katıldı ancak daha önceki mitinglerle kıyaslandığında, bu katılım biçiminin zayıfladığı görülüyordu. “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” şeklinde sloganlarla yürüyen kortejler, toplam kitle içinde marjinal kaldı. “Türkiye laiktir laik kalacak” şeklindeki sloganlar ise, kimileri attırmaya çalışsa da, kortejlerden bir karşılık almadı. Aksine “100 bin imamlı laik devlet olmaz” şeklinde sloganlar öne çıktı.
Mitinge rengini veren sloganlar ise şöyleydi: ‘Devlet Alevisi olmayacağız’, ‘Gün gelecek, devran dönecek, AKP halka hesap verecek’, ‘Madımak Oteli müze yapılsın’, ‘Diyanet İşleri kaldırılsın’, ‘Maraş, Çorum, Sivas, Bir daha asla’, ‘Katil devlet hesap verecek’, ‘Sivas’ın hesabı sorulacak’, ‘Geliyor, Pir Sultanlar Geliyor’, ‘Maraş’ı, Çorum’u, Sivas’ı unutmadık’, ‘Yobazlar yaktı, devlet baktı’
“AKP kendi Alevi’sini yaratmaya çalışıyor”
Kitlenin alana gelmesiyle başlayan mitingde önce Sivas Katliamı’nda hayatını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. Daha sonra Hacı Bektaşi Veli Dernekleri Genel Başkanı Tekin Özdil, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Fevzi Gümüş ve Alevi Bektaşi Federasyonu (ABF) Başkanı Ali Balkız birer konuşma yaptılar. Alevi örgütlerinin temsilcileri, AKP’nin Alevi politikalarını samimiyetsizlikle eleştirdiler ve Alevilerin, taleplerini savunmak için kararlılıkla mücadeleyi sürdüreceğini vurguladılar.
ABF Genel Başkanı Ali Balkız, geçen yıl 9 Kasım’da Ankara Sıhhıye Meydanı’nda benzer miting düzenlediklerini anımsatarak “Mitingde, ‘Diyanet İşleri Başkanlığı ve zorunlu din dersleri kaldırılsın, Alevi köylerine cami yapılmaktan vazgeçilsin, Madımak müze olsun, Hacı Bektaş Dergâhımız olmak üzere elimizden alınan değerlerimiz bir gerçek sahiplerine teslim edilsin’ dedik. Ama geçen sürede hükümet somut bir adım atmadı” dedi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Danıştay ve İdari Mahkemelerden Alevilerle ilgili bazı kararların çıktığını bunun uygulanmadığını vurgulayan Balkız “Hükümetin mahkeme kararlarını uygulama kararı yoktur. Kararları uygulamamak anayasal suçtur. Hem de laikliğe karşı mücadelenin odağı olmak gibi bir suçtur” dedi. Balkız, bugüne dek siyasi partilerin kendi anlayışları doğrultusunda Aleviler hakkında söz söylediğini ama bunların hiçbirinin Alevilerin sözü olmadığını kaydetti. Balkız, “Sayın Cumhurbaşkanı 2 gün önce Dersim’deydi. Orada canlar sordular, ‘Sayın Cumhurbaşkanı sizin bulunduğunuz bu mekân sizin kanunlarınızda yoktur. Yasalarda yeri yoktur. Siz yasaların kabul etmediği yerde bulunuyorsunuz’. AKP’nin samimiyetine inanmıyoruz, inansaydık yasaları uygulardı, Madımak’ı müze yapamaz mıydı? 4 Alevi Çalıştayı düzenlendi, halen sonuç çıkmadı. Sabrımız taşıyor, yeter artık. Biz Dolmabahçe’ye gelip sizinle konuşan kesimden olmadık, olmayacağız” değerlendirmesini yaptı.
“Hak aramasını Pir Sultan’dan öğrendik”
Balkız, Alevilerin haksızlıklar karşısında sessiz kalmasının istendiğine dikkat çekerek, mücadeleden geri durmayacaklarını şu sözlerle vurguladı: “Hünkar Hacı Bektaş Veli’nin şu sözü herkesçe bilinir: ‘İncinsen de İncitme…’ Bu sözün derin anlamını öncelikle biz Aleviler herkesten çok daha iyi biliriz. Ama be birader; İncitile incitile şamar oğlanına döndük. Bize incitmeyi öğretmeyin. Gelecek yıl okullar açıldığında çocuklarımıza “din dersine girmeyin, boykot edin” çağrısında bulunmaya mecbur etmeyin. Şahkulu, Karacaahmet, Erikli Baba gibi kira ödeyerek iğreti bir biçimde durduğumuz dergahlarımızda kira kontratlarını yırtma zorunda bırakmayın. Bizler hak aramasını pirimiz Pir Sultanımızdan öğrendik.”
‘Dün bizi şaklaban ilan edenler polislerle Cemevleri’ni ziyaret ediyor’
Alevi Kültür Dernekleri Genel Başkanı Tekin Özdil, iktidarın gözünde Alevilerin yeniden şekillendirilmek istendiğini dile getirerek “Köyler yakıldı, boşaltıldı, Munzur’a baraj yapmak istiyorlar. Dersimli Alevilere bir kez daha yol görünüyor. ‘Sizler bugün ülkenin zenginliğisiniz, nereye giderseniz gidin Munzur’u, Madımak’ı bize bırakın’ diyorlar. Bu ülkenin her metrekaresi bizim. Yüzyıllardır ayrımcılığa uğrayan bu insanlara alay eder gibi sunduğunuz gülücükten başka söyleyecek sözünüz yok mu? Devlet, Deniz Feneri’ne döndükçe bizler yoksullaşıyoruz. Siyaseti dilenciliğe çevirmeyi reddediyoruz. Daha dün bizi şaklaban ilan edenler yanlarına polisleri alarak cemevlerini ziyaret ediyorlar. Cemevleri gönül evidir, sizin girdiğiniz yerse dört duvardır” diye konuştu.
‘Direnmeye devam edeceğiz’
Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Fevzi Gümüş ise Alevilerin görmezden gelinmesi durumunda direnmeye devam edeceklerini söyledi. Gümüş, “Laik ülkede Diyanet İşleri Başkanlığı olmaz. Cenneti inşa etmek devletin görevi midir, sana ne cennete giden adamın sponsoru olmaktan. Bu sana mı düştü?” dedi. Avrupa Alevi Birlikleri Konfederasyonu Genel Sekreteri Servet Demir de AKP iktidarının Türkiye’yi karanlığa götürdüğünü belirterek “Avrupa’da da Alevilik bilinir oldu ama Türkiye’de AKP bizi inkâr ediyor” dedi.
Ali Balkız'ın konuşmasının ardından Aleviler "barış, kardeşlik, özgürlük, eşitlik ve demokrasi" istiyor sözleriyle beyaz güvercinler uçuruldu.
Miting programı Emre Saltık, Sabahat Akkiraz, Şevval Sam, Ferhat Tunç, Edip Akbayram ve Suavi'nin türküleriyle saat 16:00'da son buldu.
(*Kürsü konuşmaları Cumhuriyet, Radikal ve Bianet'ten yararlanılarak aktarılmıştır.)
Sendika.Org - 9 Kasım 2009