(1786 - 22 Mart 1859): Şair, tezkire yazarı. İstanbul'da doğdu. 1796'da müderris payesi aldı. 1814'te hacca gitti. Kudüs (1816), Mısır (1820) ve Medine (1823) kadılıklarında bulundu. 1829'da Rumeli'de nüfus tahrir işlerine nezaret etti. 1833'te Anadolu kazaskeri, 1838'de Rumeli kazaskeri oldu. Rumeli müfettişliğine ve sonra 1846'da şeyhülislâmlığa getirildi. Yedi buçuk yıl bu görevde kaldı. 1854'te azledildi. İstanbul'da vefat etti. Üsküdar Nuh Kuyusu'nda Kartalbaba Camii karşısındaki hazîrede gömülüdür.
Ârif Hikmet Bey, eski şiirin son temsilcilerindendir. Arapça, Farsça ve Türkçe olarak yazdığı şiirlerinde Nef'î, Nabî ve Nedim'in etkileri görülür. Kitaba düşkünlüğü ile tanınır. 12.000 ciltlik bir kütüphaneye sahipti. Bunlardan 5000 kadarını Medine'de 1855'te inşa ettirdiği kendi adıyla anılan kütüphaneye vakfetmiştir.
Eserleri: Divan (Divan-ı Ârif Hikmet Beyefendi adıyla Mehmed Ziver tarafından yayınlandı, 1866), Tezkire-i Şuarâ (203 şairin hâl tercümesini içine alır), Mecmuatü't-Terâcim (Arapça biyografik eser), Hulâsatü'l-Makalât fî Mecâlisi'l-Mükâlemât, El-Ahkâmü'l-Mer'iyye fi'l-Arâzi'l-Emîriyye.
Dr. Bilal Kemikli'nin çalışması: Şeyhülislâm Ârif Hikmet Beyefendi: Hayatı-Eserleri-Şiirleri (2001).