Rıza ZELYUT
Ülkemizde en az 15 milyon Alevi yaşıyor. Cumhuriyet değerlerine bağlı olan bu toplumun istekleri ve sorunları Cumhuriyet döneminde de görmezden gelindi. AKP hükümetinin attığı adımların hiçbir yerinde Alevilerin taleplerinin yer almaması bunun bugün de sürdüğünün en açık göstergesidir.
Türkiye’deki milyonlarca Alevi, yıllardan beri kendi inanç ve öğretilerinin de din dersleri içinde öğretilmesini istiyor. Bunun için ilk ciddi talep 1989 yılında aydınların, sanatçıların, siyasetçilerin imzaladığı Alevilik Bildirgesi ile dile getirilmişti. Siyasetçiler, her yıl katıldıkları Hacı Bektaş Veli Törenleri’nde bu konuda bazı sözler verdiler ama hiçbir olumlu adım atılmadı. Avrupa Birliği’ne giriş süreci hızlandığında da Türkiye, Alevi toplumunun bu demokratik talebini görmezden geldi. AB’ye giriş uğruna her türlü ödünü vermeye hazır gözüken AKP hükümeti, iş Alevi toplumunun talebine gelince derhal geleneksel ‘inkar’ politikasını devreye sokuyor. 2007 Genel Seçimleri öncesinde açılım havası yaratan ve Alevi toplumundan iki ismi de milletvekili listesine alan AKP, bugün o havayı tamamen değiştirmiş durumda. AKP hükümeti, demokrasi, insan hakları, inanç ve ifade hürriyeti deyince, kendine oy veren tabanın isteklerini, eğilimlerini, beklentilerini anlıyor. Bu yüzden de türban özgürlüğü, imam hatiplilere üniversiteye engelsiz giriş hakkı verilmesi; din eğitimi almış kişilerin sivil kuruluşların başına getirilmesi talepleri, modernleşme ve AB ölçülerine uyumun bir parçası gibi sunuluyor.
Öte yandan demokratikleştiği iddia edilen Türkiye’de, zorunlu din dersi uygulaması ile Alevi çocuklarına açık açık Sünni İslam bilgisi dayatılıyor. Bu dayatmanın hiçbir Avrupa ölçüsüne uymadığı ortada iken reformcu gözüken AKP uygulamayı aynen sürdürüyor. Alevi toplumunun ibadet mahalli olan cemevleri, Diyanet İşleri tarafından ‘İslam’ın tek ibadethanesi vardır; o da camidir!’ gerekçesiyle yasadışı gösteriliyor. Siyasi ve bürokratik erkân da bu gerekçeye sarılarak Alevi toplumu için hiçbir adım atmıyor. Milli Güvenlik Konseyi de Alevi toplumunun demokratik taleplerine cevap vermeyi, ‘ülke güvenliği’ açısından tehlikeli görerek yasak ve dayatmanın devam etmesine öncülük yapıyor. Şehirlerdeki Alevi çocukları kendi geleneklerinden, inançlarından habersiz biçimde yetişiyor. Böylece Aleviler üzerinde muazzam bir eritme politikası yürütülüyor.
İŞARET AVRUPA’DAN
Hükümet, AB kurumlarından bu konuda gelebilecek eleştirileri karşılamak üzere, ortaöğretimde göstermelik birkaç konuyu, Alevilik dersleri gibi sunmaya çalışıyor. Milli Eğitim Bakanlığı, bu konuları Alevi toplumunun istediği biçimde, Aleviliğin geleneksel tarzına uyacak şekilde değil, Sünni ulemanın isteğine uydurarak yazıyor. Yani, Alevi çocuklarına verilecek birkaç konuyu bile Sünni zihniyetle veriyorlar. Bu da sözünü ettiğimiz eritme politikasının başka bir biçimi...
Aleviler için tarihi adım içeriden beklenirken, ışık dışarıda yakıldı. Alevilik dersleri 18 Ağustos 2008 tarihinden itibaren Almanya’da Kuzey Ren-Vestfalya (NRW) ve Bavyera eyaletlerinde başlatıldı. Bu önemli adımın atılmasında bir numaralı sorumluluk üstlenen Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu (AABF) Genel Başkanı Turgut Öker, gelişmeyi Alevilerin en büyük kazanımı olarak değerlendirdi. NRW Eyaleti Eğitim Bakanı Barbara Sommer: “Devlet okullarında yapılan Alevilik dersleri entegrasyonu geliştirecektir” diyerek bu çalışmalara destek oldu. Alevilik eğitiminin Almanya’daki Alevi çocuklarına verilmesi için, bakanlık AABF ile bir ders planı komisyonu oluşturdu. Bu komisyon AABF Eğitim Sorumlusu İsmail Kaplan’ın da katkısıyla ilkokullarda okutulacak Alevilik derslerine temel oluşturacak ders planını hazırladı. Sonunda da ders konuları belirlendi; uygulama başlatıldı. Alevi çocukları 1999 yılından bu yana Almanya’da kısmen de olsa İslam din bilgisi derslerine giriyorlardı. Bu derslerde Alevilik konuları yer almıyordu. Şu anda sadece NRW eyaletinde 60-70 bin Alevi öğrencinin okullara devam ettiği tahmin ediliyor.
ÖRGÜTLÜ ÇABA İLE
Alevilik derslerinin Almanya’da okullara girmesi; AABF’nin yoğun ve ısrarlı çabalarının sonucu olmuştur. AABF, Alevilik dersleri için 2000 yılında sıra ile Baden Württemberg, Hessen, Berlin, Bayern ve 2001’de de NRW eyaletlerine, hazırlamış olduğu ders programı taslağı ile birlikte dilekçe vermişti. Aralık 2001’de NRW, Hessen, Baden-Württemberg ve Bayern ortaklaşa karar vererek AABF ve Alevilik konusunda iki bilirkişi raporu hazırlatma görevi verdiler. Aralık 2004’de Prof. Spuler-Stegemann ve Prof. Muckel’un hazırladıkları Alevilik raporları açıklandı. Bu raporlarda, Alevilik İslam kökenli kendine özgü bir inanç olup okullarda başlı başına bir ders olarak okutulabileceği ve AABF’nin, Almanya’daki Alevilerin bir inanç örgütü olduğu sonucuna varıldı. En küçük bir şüpheye yer vermeyen bu sonuçları dikkate alan eğitim bakanlıkları, Alman Anayasası gereğince AABF ile birlikte Alevilik derslerinin alt koşullarını oluşturmak için görüşmelere başladı.
Alman Anayasası’na göre, din derslerinin içeriğini belirleme yetkisi cemaatlerindir ve içeriğinden de onlar sorumludur. Devlet dini cemaatlerin işine karışmaz. Dini cemaatler de devletin şeklini, anayasasını -kendi inanç özgürlüklerini kaybetmeden- kabul etmek zorundadırlar. İnananlar, kendi dini cemaatlerini kimlerle kuracaklarına ve inançlarını nasıl belirleyeceklerine kendileri karar verir; bu hak devletin dışında tamamen kişilerin kendi anayasal haklarıdır. Eyaletlerin Alevilik derslerini kabul etmelerinde, Alevi Birlikleri Federasyonu’nun çoğulcu ve demokratik yapısı böylelikle de rızalık geleneğine uygun olarak gelişmiş uzlaşma kültürü önemli rol oynamıştır. AABF Genel Başkanı Turgut Öker, AABF’nin önümüzdeki ders yılında Alevilik dersi verilen okul sayısını iki katına çıkaracaklarını ve bunun için şimdiden çalışmalara başlandığını söyledi. Alevilik dersleri burada öğrenim görmüş ve okullarda kadrolu olarak çalışan Alevi öğretmenler tarafından veriliyor.
AABF, Almanya Köln merkezli örgütlenmenin Avrupa’daki bütün ülkeleri temsil eden bir yapısı bulunuyor. Almanya Alevi Birlikleri Federasyonu’nun ısrarlı takibi sonucunda bu ülkede Alevilik dersleri başlatıldı.
Rıza Zelyut
<!--
var prefix = 'ma' + 'il' + 'to';
var path = 'hr' + 'ef' + '=';
var addy28933 = 'riza.zelyut' + '@';
addy28933 = addy28933 + 'aksam' + '.' + 'com' + '.' + 'tr';
var addy_text28933 = 'riza.zelyut' + '@' + 'aksam' + '.' + 'com' + '.' + 'tr';
( '' );
28933 );
( '' );
//-->n
<!--
( '' );
//-->
<!--
( '' );
//-->
AKŞAM - 26 Ekim 2008