1275 yıllarında yani 800 yıl öncesinde Afyonkarahisar’ın Şuhut, Sandıklı, Emirdağ, Sincanlı, İhsaniye ilçelerinin köy ve kasabalarına gelip yerleşen Aleviler, her türlü zorbalığa, asimilasyona, yerlerinden edilmeye karşı hep mücadele ettiler.
1275 yıllarında yani 800 yıl öncesinde Afyonkarahisar’ın Şuhut, Sandıklı, Emirdağ, Sincanlı, İhsaniye ilçelerinin köy ve kasabalarına gelip yerleşen Aleviler, her türlü zorbalığa, asimilasyona, yerlerinden edilmeye karşı hep mücadele ettiler. Köy ve kasabalarının altyapı sorunları bilinçli olarak çözülmek istenmedi. Potansiyel tehlike listesinin başına alındılar.
Başta Kayabelen kasabasındaki Aleviler olmak üzere bu asimilasyon politikalarına karşı hep direndiler ve buna karşı örgütlendiler. Kendi örf ve adetlerini sürdürmek için kültür, folklor ve araştırma dernekleri oluşturdular. Kendi inançları doğrultusunda ibadet için cemevleri kurdular. Hem de devletten tek kuruş almadan, kendi dayanışma fonları ile cemevlerini kültür merkezlerine çevirdiler. Buna rağmen Aleviler içten bölünmeye çalışıldı.
Her parti kendi Alevisini yaratmaya çalışıyor
AKP başta olmak üzere birçok parti, Alevileri birbirine karşı kışkırttı. Her parti kendi Alevilerini yaratmaya çalıştı. Örf ve adetlerini bozmak için yıllardır Alevi dedeliği yapanların yerine asimile olmuş, Alevilikle alakası kalmayan dedeler türetildi.
Kayabelen kasabasının AKP’li belediye başkanı da bunu yapmaya çalıştı. Son yerel seçimlerde AKP Kayabelen’de paranın hükmünü kullanarak bölücülük yaptı. Aynı ailedeki insanların ilişkileri bozuldu. Kasaba ikiye bölünmek istendi. Verimli tarım arazisi bakımından önemli bir yere sahip Kayabelen kasabasının arazi ve meraları başka Sünni köylere verilmek isteniyor. Arazi ve meralardan dolayı bugün Kayabelen’deki Alevi emekçiler mahkemelerle, keşiflerle boğuşmak durumunda. Bu arazilerin Sünni köylere verilmesi için AKP yetkilileri ve belediye başkanı özel çaba sarf ediyor.
Asla geri adım atmayacağız!
Afyonkarahisar’daki Alevilerin bugüne kadar çektikleri sıkıntıları, temel problemlerini ve sevinçlerini, beklentilerini, Kayabelen kasabasındaki köy odasında köylülerle görüştük. Kayabelen Folklor Araştırma Derneği eski Başkanı Hamza Kaya, kasabalarına göz dikildiğini belirterek başladığı konuşmasında, “Elimizden verimli arazilerimizi ve hayvancılığımızın temel direği meralarımızı almak istiyorlar” dedi. Balçıkhisar ve İlyaslı köylüleri ile karşı karşıya getirilmek istendiklerini belirten Kaya, “Bizim AKP’li belediye başkanımızın bu işte parmağı var. Balçıkhisar ve İlyaslı köyüne göz kırpıyor. Köyümüze ayrı dede getiriliyor. Balçıkhisar’daki Alevi mahallesi Tekke’ye baskı uygulanıyor” diye konuştu. Göç ettirilmeye çalışıldıklarını kaydeden Kaya, “Bizi asimile etmek için her yolu deniyorlar. Biz hiçbir şeye boyun eğmeyeceğiz” şeklinde konuştu.
Tek çivi çakılmadı
Mustafa Oğuz ise bölgedeki Alevilerin 100 haneye ulaştığı her dönemde göçe zorlandıklarını söyledi. “Bu kasabadan Eskişehir’e, Kütahya’nın Altıntaş ilçesi Alören köyüne, Sincanlı ilçesi Akşah köyüne sürgün gittiler” diyen Oğuz, CHP iktidarı zamanında sulama göleti ve ortaokulun yapılmasının dışında devletin tek bir çivi bile çakmadığını ifade etti. Oğuz, yeni mahallenin altyapı sorunlarının da hâlâ çözülmediğini sözlerine ekledi.
Ayrım yapmadık ama ayrıma tabi tutulduk
Hasan Hüseyin Kocahan ise kendi örf ve adetleri ile yaşamak istediklerini, fakat gericilerin bunu engellemeye çalıştığını kaydetti. “1514’te, ta Çaldıran Savaşı ve öncesinden Yavuz döneminde buralara gelmişiz. Hep kendimizi koruduk. Örf ve adetlerimize bağlı kaldık. Büyük baskılar gördük ama boyun eğmedik. Kimseyi hor görmedik. Ayrım yapmadık ama hep ayrıma tabi tutulduk” diyen Kocahan, kültürlerinin yozlaştırılmaya çalışıldığını belirtti.
Mehmet Emin Bişirici
(Afyonkarahisar / EVRENSEL) - 8 Nisan 2008