21 Mart tarihinde İngiltere’de gerçekleşecek nüfus sayımı ile yeni bir döneme giren Alevilerin-Aleviliğin Britanya’da tanınması, kamu tüzel kişiliğin elde edilmesi, diğer inançlarla eşit haklara sahip olunması ve Alevi kurumlarının bu süreçteki rolünü Britanya Alevi Federasyonu (BAF) Genel Başkanı İsrafil Erbil ile konuştuk.
Erbil, Aleviler için bir dönüm noktası olacak İngiltere nüfus sayımları ile birlikte Alevilerin kamu tüzel kişiliği kazanarak diğer inançlar ile eşit haklara sahip olmasının önünün açılacağına vurguda bulundu.
Yaklaşık 40-50 yıldır Britanya’da yaşayan Alevilerin 25-30 yıla tekabül eden bir örgütlülüğü olmasına rağmen diğer inançlar ile eşit haklara sahip değil. Her 10 yılda gerçekleşen nüfus sayımlarından ikisine denk gelen Aleviler 21 Mart’ta yapılacak bu üçüncü sayımlarında ise kamu tüzel kişiliği kazanarak tanınmak istiyor.
Her sayım öncesi dağıtılan formlarda etnik kimlikten inanç kimliğine, cinsiyetten kültürel farklılıklara kadar birçok soru yer alıyor. Form sonuçlarına göre yeterli bir sayıya ulaşılması durumunda inançlar veya toplumlar temsiliyet kazanıyor.
Formlarda bulunan 6 inanç grubu var ve bu inanç gruplarının bazılarının sayısı yaklaşık 500 bini bulan Alevi nüfusunun çok altında. Belli bir döneme kadar formlarda bulunan 6 inanç grubunun içerisinde olmayan Alevilerin yakın zamanda online formaların inanç kısmında Alevi seçeneğinin de olması için başlattığı imza kampanyasının sonuç vermesi ile Alevi seçeneği mobil form ve dijital ortamda yerini almış durumda.
İngiltere’de hükümete bağlı olan Vakıflar Genel Müdürlüğü (Charity Commission) tarafından alınan kararla İngiltere’de bulunan cemevleri ibadethane ve Alevilik bir inanç olarak tanınmıştı. Ayrıca çok gündemleşmemiş olsa da 2020 yılının sonlarında Kuzey Londra Enfield Belediye Meclis üyeleri kararı ile Alevilerin de diğer inançlar gibi haklara sahip olması kararı çıktı. Bu kararların yerel basında kalması ciddi bir ses getirmedi.
KAMPANYAYI DESTEKLEMEYE ÇAĞRI
Britanya Alevi Federasyonu’nun yoğun çabaları ve emekleri ile cemevleri, üyeler, köy ve yöre derneklerine ulaştırılan bu formlar online elektronik veya kağıt üzerinde doldurularak yetkililere iletilecek.
Londra merkez olmak üzere İngiltere’de toplam 12 ayrı kentte açılan cemevleri ile hizmet yürüten Britanya Alevi Federasyonu, herkesi kampanyayı desteklemeye ve büyütmeye davet ediyor.
“ALEVİLİĞİ TANIMA AĞIRDAN ALINDI”
İngiltere’de hükümete bağlı olan Vakıflar Genel Müdürlüğü (Charity Commission) tarafından alınan kararla İngiltere’de bulunan cemevlerinin ibadethane ve Aleviliğin inanç olarak tanınması kararını hatırlatan Erbil, yerel bazda kalan bu kararların İngiltere Parlementosu’nda gündemleşmesi gerektiğini ifade etti.
Erbil, “2015 yılında vakıflar kurulu Aleviliği bağımsız bir inanç olarak tanıyarak federasyonumuza da Aleviliği yaşatmak, ilerletmek gibi kamu yararına olan hizmetleri yapabilmesi için kayıt hakkı tanıdı. Buna bağlı olarak belediyelerin yerel yönetimlerinde Alevilerin yoğun olduğu bölgelerde diğer inançlarda olan hakların verilmesi gerekiyordu. Belediyeler biraz ağırdan aldı. 1000 yıllık bir İngiliz Parlemento sistemi var ve kolay kolay yanlış adım atmak istemezler. Çok ağırdan alarak, araştırdılar. Bunun üzerine 60 binden fazla Alevi nüfusu olan Kuzey Londra Enfield Belediyesi 2-3 hafta önce bir karar aldı. Meclis üyeleri oy birliği karar alarak ‘Artık Alevilerde diğer inançlar ve toplumlar gibi hak sahibi olacaklar’ dedi. Almanya’daki kazanımdan önce alınan bir karardı. Yerel belediye bazında olduğu için ciddi bir ses getirmedi” diye konuştu.
“NÜFUS SAYIMINDAKİ FORMLARDA İNANÇ BÖLÜMÜNDE ‘ALEVİ’ EKLENDİ”
Erbil, İngiltere’deki Alevilerin 2021 yılında yapılacak nüfus sayımında düzenlenen formlardaki inanç hanesinde yer almak için başlattığı kampanya sonucunda inanç hanesine ‘Alevi’ bölümünün eklendiğini hatırlattı.
21 Mart’ta gerçekleşen nüfus sayımı sonrasında belli bir sayıya ulaşılması durumunda kamu tüzel kişiliğinin kazanılarak tüm kamu kurumlarında Alevilere yer verilmesi kararının çıkacağının altını çizen Erbil, Alevilerin varlığını gösterebilmesi için bunun önemli bir fırsat olduğunu kaydetti.
Erbil şöyle devam etti:
“Belediyeler ‘hakkınız var ama siz var mısınız’ diyor. Ülkede önde gelen 6 inancın her yerde hakkı var ama inançların mensupları bazı alanlarda hiç yaşamıyorlar. Dolayısıyla onlar ile ilgili bir komite, kamu içinde bir hak talebi yok. Her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımlarında diğer inanç gruplarına yapılan gibi Alevi bölümünün açılması ve ülkede kaç Alevi yaşadığının ortaya çıkması talebinde bulunduk. Bu talep için bu dönem geç kaldıklarını, yazılı kaynaklarla olan formları değiştiremeyeceklerini ama dijital ortamdaki online formalarda bulunan dinler bölümündeki diğer seçeneğin de Alevi bölümü çıkacak. Bu onların istediği on binler veya yüz binler gibi bir sayıya ulaşır ise bu ülkenin bir sorunu olur ve tüm kamu kurumlarında bu inanç mensuplarına yer vermek zorundadır. Var olduğumuzu gösterebilmemizin en önemli fırsatı budur.”
“ALEVİ ÖRGÜTLERİNİN TALEPLERİ SONUCU BU ADIMLAR ATILIYOR”
“Alevi örgütlenmesinin bu talepleri dile getirmesi sonucu ancak böyle adımlar atılıyor. Bu da aslında bu ülkelerin kendi ihtiyaçları kadar demokratik olduklarını gösteriyor” eleştirisini yönelten Erbil, ortak yaşamın kurulması için kimliklerin ve inançların birbiri ile barışık olması gerekliliğine dikkat çekti.
Alevi kimliğinin uzun yıllardır Britanya’da yok sayıldığını ifade eden Erbil, Alevi örgütlenmesinin mücadelesi sonucu bu adımların atıldığını belirtti.
Alevilerin bu nüfus sayımında belli bir sayıya ulaşması ile İngiltere kamu düzeninde önemli bir yeri kazanacağına işaret eden Erbil, “Bununla ilgili bir çalışma başlattık. Online nüfus sayımı formalarında bu seçeneğin olması bir adım ama yeterli değil. Biz Aleviler varız diyebilir ve önemli bir sayıya ulaşabilir isek bir diğer sayımı beklemeden İngiltere kamu düzeni içerisinde Alevilere gerektiği gibi yer verecektir. Bu karar ile siyasetçiler, yerel yöneticiler kendisini sorgulayacak. ‘Böyle bir nüfus var, kültür ve inanç var, biz bunları yok saymışız’ diyecekler. Varlığı bilinmeyen bir topluma nasıl hizmet götürecek, nasıl diyalog kuracak ve nasıl bir çalışma yürüteceksin? İnsanlar burada siyasi sığınmada bulunurken de, yasal statü elde ederken de Alevi kimliğini dile getirmiş olmasına rağmen yıllarca sanki yokmuş gibi davranıldı. Alevi örgütlenmesinin bu talepleri dile getirmesi sonucu ancak böyle adımlar atılıyor. Bu da aslında bu ülkelerin kendi ihtiyaçları kadar demokratik olduklarını gösteriyor. Almanya’da, İngiltere’de nerede yaşıyor isek insanların kimlikleri ile barışık olarak tanınmasının, ortak yaşamın kurulabilmesi ve ırkçılık ile faşizmin kaldırılabilmesinin de yolu budur. ‘Bana benze’ diyerek ‘seni tanıyorum’ tavrı zaten karşındakini yok saymaktır” ifadelerini kullandı.
“”BİRKAÇ HAFTA YOĞUN BİR KAMPANYA YÜRÜTECEĞİZ”
Erbil, Türkiye’de Alevilerin tanınmadığı, tanınmadığı gibi katledildiği ve kontrol altında tutulmaya çalışıldığını belirterek, şunları kaydetti:
“Alevileri kendi yedeğinde tutmak isteyen bir rejim anlayışı var. Hem tanımıyor, hem katlediyor hem de bizdensin rezervinde tutmaya çalışıyor. Evin çocuğudur ister döverim ister severim ama başka bir eve de göndermem gibi bir anlayış ile karşı karşıyayız. Bizleri sevdiği için İslam’dan ayrılmayın, İslam’da kalın demiyorlar. Onlar İslam’da kaldığımız sürece bizi Diyanet ve İslamcı görünen inanç önderleri ile kontrol edebileceklerini düşünüyorlar. Biz sizinle aynı değerleri paylaşmak zorunda değiliz, bizim kendimize ait prensiplerimiz var dediğimizde o imkanları, güçleri kaybolmuş olacak. Bu nüfustan faydalanıyor, ülkenin yüzde 99’u Müslüman’dır diyor. Onlar üzerinden Diyanet’e ayırdığı bütçeden kendisi besleniyor. Yerel belediye olan Enfield Belediyesi’nin nüfus sayım komitesi ile bir görüşme gerçekleştirdik. Onlar da çok heyecanlı. Bütün cemevlerimiz, köy ve yöre derneklerimize nüfus sayımı ile ilgili kitapçıklar gönderecekler. Her eve mutlaka bir form gelecek ve o formlarda kodlar olacak. İster online ister formların direkt kendisine yazarak bunlar bildirilecek. Bu birkaç hafta bu kampanyayı yoğun sürdürmemiz gerekecek.”
Britanya Alevi Federasyonu (BAF) Genel Başkanı İsrafil Erbil, bu süreçte tüm herkesi imza kampanyasını desteklemeye ve büyütmeye davet etti.
Ersin ÖZGÜL/İNGİLTERE