ANKARA (07.12.2007)- Recep Tayyip Erdoğan’ın, 1994 yılında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçildikten sonraki ilk icraatlarından biri Karacaahmet Cemevi inşaatını yıktırmak olmuştu. 13 yıl sonra bugün Erdoğan, bu kez Başbakan olarak Alevi meselesiyle ilgili yine gündemde, ama bu kez ‘Alevi açılımı’yla…
Peki ama daha düne kadar “cemevi cümbüşevi” diyen, Aleviliği satanizmle eş tutan, Alevi köylerine cami yaptıran bir zihniyetin siyasal plandaki temsilcisi AKP, neden böyle bir açılıma ihtiyaç duydu, ne kadar samimi, arka planında hangi siyasal çıkar beklentileri var?
ANTİ LAİK ALGIYI DEĞİŞTİRMEK İSTİYOR
AKP’yi böyle bir açılıma iten pek çok neden var kuşkusuz. Birincisi, toplumdaki imajını farklılaştırmak, kamuoyundaki “toplumsal taban olarak sadece Sünni kesime dayanan, gizli gündeminde islami bir devlet olan, anti-laik parti” algısını değiştirmek. Bunun ilk adımı, genel seçimde Alevi ya da sol kimliğiyle tanınan Reha Çamuroğlu, Ertuğrul Günay, Zafer Üskül gibi bazı siyasetçi ve akademisyenleri parlamentoya taşımak olmuştu. “Başbakan Erdoğan’ın Alevi dedelerine Muharrem ayında iftar vermesini, cemevlerinin ibadet yeri olarak tanınıp yasal statüye kavuşturulmasını ve Başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük oluşturularak bazı dedelerin maaşa bağlanmasını” öngören bu “Alevi açılımı” yeni ve öncekinin devamı niteliğinde bir adım.
YEREL SEÇİMLERDE ALEVİ DESTEĞİ
AKP’yi böyle bir açılıma yönelten bir başka neden de yaklaşan yerel seçimlerde Alevilerin desteğini almak. Hatırlanacağı gibi Erdoğan, 22 Temmuz seçimlerinden sonra, il başkanlarıyla yaptığı bir toplantıda, “2009 yerel seçimlerinde İzmir, Çankaya, Trabzon, Diyarbakır ve Tunceli’yi istiyorum” demişti. Kuşkusuz bu kentler rastgele seçilmemişlerdi. AKP’nin kazanamadığı belediyeler olmak tek ortak noktaları değildi bu kentlerin, her birinin bir siyasi ya da sosyal kesimle özdeşleşmiş olması da bir başka ortak özellikleriydi.
Erdoğan, İzmir’le sosyal demokrasinin, Çankaya’yla Kemalizm’in, Trabzon’la Türk milliyetçiliğinin, Diyarbakır’la Kürtlerin, Dersim’le Aleviliğin kalelerini düşüreceğini ima ediyordu. Alevilerin desteğini almak hem Dersim gibi Alevi nüfusun yoğun olduğu yerlerde seçim kazandırabilir, hem de sosyal demokrat iddialı partilerin zayıflaması sağlanabilirdi.
AVRUPA BİRLİĞİ İÇİN DÜZENLEMELER
Hükümeti Alevi açılımına iten bir başka neden de, AB İlerleme Raporlarında Alevilerin sorunlarına değinilerek çözümünün istenmesi. AB sürecinde bir takım düzenlemeler yapmak zorunda kalan hükümet, sorunun çözümüne dönük adım atmak mecburiyetiyle karşı karşıya kaldı.
TARİKATLARA ÖZGÜRLÜK ALANI
Akla gelen bir başka neden de, Nakşi ağırlıklı olmakla beraber, bir bakıma “tarikatlar koalisyonu” olan AKP’nin, Aleviler üzerinden kendi tarikatlarına özgürlük alanı yaratma istediği. Alevi çevrelerinde, zaten kendi meşruiyetini henüz tam olarak kabul ettirememiş olan AKP’nin, tarikatların cumhuriyetin ilanıyla daraltılan yaşam alanlarını genişletme amacı taşıdığına dikkat çekilerek, bu yöndeki düzenlemelerin “toplumda fazla tepki çekmeyecek Alevi açılımlarının arkasına gizlenmeye çalışıldığı” kuşkusu dile getiriliyor.
Böyle düşünenlerden biri de araştırmacı-yazar Cemal Şener. Şener, Cumhuriyet Gazetesine yaptığı açıklamada, bu konudaki düşüncelerini, “AKP tarikat örgütlenmeleri üzerine kurulu bir yapı. O tarikatlara daha fazla özgürlük tanımak için Aleviliği kullanmaya çalışıyor” sözleriyle ifade ediyor.
AÇILIM KUŞKUYLA KARŞILANIR
AKP’nin amaçları bir yana, sözü edilen açılım Aleviler tarafından da pek sıcak karşılanmadı. Destek verenler olmakla birlikte, geniş kesimin kuşkuyla karşıladığı bu açılım tatmin edici bulunmadı. Özellikle “Başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük oluşturulması ve dedelere maaş bağlanmasına” tepki gösteren Alevi örgütlerinin talepleri, “Cemevlerinin yasal statüye kavuşturulması ve zorunlu din derslerinin kaldırılması” noktasında ortaklaşıyor.
DENİZ BARAN -ANF
ANF NEWS AGENCY - 7 Aralık 2007