1918 yılında Kuzey Kafkasya'da Kslovodoks'ta doğdu. Rostov'da fizik ve matematik öğrenimi gördükten sonra Moskova'da edebiyat ve felsefe kurslarını takip etti. 1941'de askere alınarak cepheye gönderildi. Savaşın sonuna kadar topçu bataryası komutanı olarak çarpıştı. 1945'te Doğu Prusya'da iken, özel mektuplarında Stalin aleyhinde yazdığı için tutuklandı; önce bir çalışma kampında kaldı. Sonra Güvenlik Örgütüne bağlı bir enstitüde fizik dersleri verdi. Daha sonra Ekibastuz gibi özel kamplarda inşaatçı ve dökümcü olarak çalıştı. Böylece sekiz yıllık mahkûmiyetini 1953 yılında doldurarak serbest bırakıldı. Ancak bu defa da Kazakistan'a sürgün gönderildi. 1957'de itibarı resmen iade edildi. Kazakistan'ın Ryazan şehrine yerleşti. Liselerde matematik-fizik dersleri verirken, diğer taraftan edebiyat çalışmaları yapıyor, edebiyatta Stalin aleyhtarlığının başını çekiyordu. İvan Denisoviç'in Hayatında Bir Gün romanını uzun uğraşmalardan sonra 1962'de Novi Mir gazetesinde yayınlattığında büyük olay olmuştu. SSCB'de yayımlatamadığı Kanser Koğuşu'nu, sonradan yurt dışında yayınladı. SSCB'ye geri dönme izni vermezler korkusuyla 1970 yılında kazandığı Nobel Edebiyat Ödülünü almak için İsveç'e gitmedi. Gulag Takımadaları adlı romanında yarım yüzyıldan beri aydınlara yapılan siyasî baskıyı ve kıyımları dile getirdi. 1974'te tutuklanarak Sovyet vatandaşlığından ve SSCB'den çıkarıldı. ABD'ye yerleşerek Sovyet aleyhtarı eserler yazdı. 1992'de Rusya'ya döndü. Türkçeye çevrilen başlıca eserleri: İvan Denisoviç'in Hayatında Bir Gün, İlk Çember, Gulag Takımadaları, 14 Ağustos, 13 Numaralı Koğuş (Kanser Koğuşu), Büyük Cepli Sahar, Dava Uğruna, Kreçetuvka Garında Bir Olay, Matriyona'nın Evi, Sağ El, Sovyet Liderlerine Açık Mektup, Yalanla Yaşamayın.
Yazarlar ve Şairler Haberleri
Bülent TEKİN
Nevzat Çelik
Unutulmuş bir Kürt ve Alevi aydını: Doğan Kılıç
Gülten Akın
Azmîzâde Hâletî