1897 yılında Andican'da doğdu. Tahsilini aynı yerde yaptı. Ali Şîr Nevâî'nin ve Babur'un eserlerini okuyarak yetişti. Orenburg'da Vakit gazetesinde çalıştı. Başkırt Türklerinin kısa dönem kazandıkları bağımsızlıkları sırasında 1917-1918 arasında millî hükûmetin sekreterliğini yaptı. Türkistan'a döndü. Şiirleriyle geniş halk kitlesinin sevgisini kazandı. Halkının esaretten kurtulması ve mutlu yaşamasını istiyordu. Çolpan, komünist rejim için tehlikeli görülerek defalarca hapse atıldı ve hapishanede 1938'de öldürüldü.
Çolpan Türk dünyasınca tanınmış bir şairdir. Duru ve akıcı bir söyleyişi vardır. Rus tahakkümüne karşı söylediği şu dörtlüğü yurdumuzda çok ünlüdür:
Külgen başkalarıdır, yığlayan menmen
Oynağan başkalarıdır, inleyen menmen
Erk erteklerini eşitken başka
Kulluk koşuğunu tinleyen menmen
(Külgen: Gülen, Yığlayan: Ağlayan, menmen: Benim, erteklerini: Masallarını, koşuğunu: Şarkısını, tinleğen: Dinleyen.)
Şiirlerini Oyganış (Uyanış) başlığı altında toplamıştır (Taşkent 1922).
Hüseyin Özbay'ın .yayını: Çolpan'ın Şiirleri (1993).