Rıza ZELYUT : Hükümet ve Aleviler

Geçen hafta, basına yansıyan haberlerden anladık ki, AKP hükümeti; Alevilerle ilgili bazı düzenlemelere gitmeyi düşünüyor.

En az bin yıllık geçmişi bulunan Alevi-Sünni gerçekliğini ve bunun getirdiği sorunları bir anda aşmak mümkün değil. Fakat; çağdaş yaşam modelinde, bir dinin mezheplerinin eşit şartlarda varlıklarını sürdürmeleri normal görünmelidir. Hükümetler de bu inançlara bağlı bireylere tarafsız konumda kalmalıdır.

Şimdiye kadar, Alevi mezhepten Müslümanlar resmen yok sayılmıştır. Türkiye'deki Alevilerin temel sorunu işte tam budur.

Biz 1989 yılında yayımladığımız aydınların, politikacıların, sanatçıların imzaladığı Alevilik Bildirgesi'nde de ilk önce, 'Türkiye'de Alevi diye bir toplum yaşıyor; bu kabul edilmeli' demiştik.

Geldiğimiz noktada artık Aleviler 'Biz varız!' diyorlar ama devlet kanadı, 'Siz yoksunuz!' demeyi sürdürüyor.

ÇÖZÜM SİYASETTE

Alevi-Sünni gerçekliğini, dinsel tartışmalarla çözmek mümkün değildir. İki taraf da eskiden olduğu gibi kendisinin haklı olduğunu öne sürüyor.

Bu yüzden konuya insan hakları ve demokratik haklar penceresinden bakmak gerekiyor. AKP Milletvekili Reha Çamuroğlu da sorunu bu açıdan ele alıyor. Onunla, Aleviliği yorumlamamız birbirine benzer. Zaten Nefes Dergisi'nde birlikte yazıyorduk.

Öğrendiğim kadarıyla kendisi, Alevi sorununu Başbakan Erdoğan ile konuşmuş. Çamuroğlu'nun aktardığına göre de Başbakan Erdoğan konuya samimiyetle yaklaşmış. İlk elde konuşulanlar şunlar:

Kısa vadede; bir iyi niyet ifade etmek: Bunun için de Muharrem ayında, orucu Alevilerle birlikte açmak.

Asıl soruna orta vadeli bir yaklaşım gerekiyor. Bunun için 'Cemevlerini resmi ibadethane arasına sokmak', 'Alevi dedelerine ve zakirlere-ozanlara-kadro vermek', 'Alevilere özgü eğitim kurumları oluşturmak', 'Bu işleri yönetecek resmi bir kuruluş yaratmak.' konuşulmuş.

Elbette bütün bu süreç; zamanla geliştirilecek; genişletilecek. Çünkü, Reha Çamuroğlu'nun Başbakan'a aktardığı istekler; Alevi toplumun isteklerinin sadece bir bölümü.

Bu istekler samimiyetle karşılanmış ise önemli bir gelişmedir. Çünkü Başbakan Erdoğan'ın daha önceki dönemlerde bu tür beklentilere karşı olumsuz tavır takındığı bilinmektedir.

KUŞKULAR

AKP hükümetinin Alevilerin sorunlarına yönelik çözüm çalışmalarını gündeme getirmesi; Alevi örgütleri arasında çalkantılara yol açtı. Alevi kuruluşlarının büyük bölümü, bu yaklaşımdan kuşkulu. Kimileri; AKP'nin Alevileri asimile edeceğini (Sünnileştireceğini) söylüyor, kimileri işin altında oy kaygısı bulunduğunu dile getiriyor. Biz de SKY Türk'te cuma günü; bu girişimin altında Avrupa Birliği'nden gelen baskıların bulunduğunu belirttik.

Aynı gün arayan AKP'deki Alevi milletvekillerinden İbrahim Yiğit de bu konuda yoğun bir çaba gösterdiklerini dile getirdi ve 'Başbakanımız bu konuda samimidir; bizi destekleyin!' dedi.

Bir tarafta; yakından tanıdığım iki milletvekilinin kararlı, samimi açıklamaları; öbür tarafta Alevi örgütlerinin kuşkusu...

Bunu aşmanın yolu bellidir: AKP; samimi ise, açılımı sürdürecek... Bunun için de 'Alevi dergahlarını temsil eden yöneticileri', 'diğer vakıf ve dernek yöneticilerini' 'Alevi aydınlarını' muhatap kabul edecek. Muhatap alınacak çizgi; geleneksel Aleviliği temsil edenler olmalıdır.

Alevi örgütlerinin ilk eldeki tepkisi de anlayışla karşılanmalıdır. Çünkü; Aleviler; devlet tarafından hep potansiyel suçlu gibi görülmüş, üzerlerinde provakosyonlar yapılmıştır. Daha da ötesi; Başbakan Erdoğan ve onu kuşatan çevre, Alevileri yakın zamana kadar rakip gibi görmüşlerdir.

Yine de AKP gibi Nurcu ve Nakşibendi tarikatinin egemen olduğu bir partide böyle bir açılım başlatmak; ciddiye alınması gereken bir açılımdır.

Acaba Sayın Başbakan; Türkiye'de insan haklarını geliştirmek istediğinden mi yoksa AB zorladığı için mi bu .yola girdi? Sorunun cevabını önümüzdeki gelişmeler verecek?

Rıza ZELYUT / GÜNEŞ  - 26 Kasım 2007