12 Eylül Darbesi 28. Yıldönümünde çeşitli şehirlerde mitinglerle protesto edildi. “Darbeciler yargılansın” çağrısının yapıldığı mitinglerde darbe sonrası uygulamaların kaldırılması; demokratik, eşitlikçi ve özgürlükçü bir anayasa talepleri dile getirildi.

İstanbul

İstanbul’da 12 Eylül Askeri faşist darbesinin 28. yılında darbe mağdurları ve demokrasi güçleri, darbecilerden hesap sormak için Kadıköy Meydanı’na çıktılar.

Kadıköy Tepe Natilius önünde 13.00’da toplanmaya başlayan sendikalar, demokratik kitle örgütleri ve siyasi partiler bu ülkeyi darbecilere, gericilere, piyasacılara bırakmayacaklarını hep bir ağızdan haykırdılar.

Yaklaşık 5000 kişinin katıldığı eylemde gençlerin ağırlığı dikkat çekti. Bu yıl 12 Eylül protestolarının pek çok farklı merkezde ve günlere yayılmış programlarla düzenlenmiş olması nedeniyle katılım ve coşku beklentilerin altındaydı.

Eylemin en önünde “12 Eylül’den Ergenekon’a kontrgerilla dağıtılsın darbeciler yargılansın” pankartı yer alırken 78’liler “Darbecisiniz! ‘paşa paşa’ yargılanacaksınız” pankartıyla katıldı.

Bir çift postal ve general şapkası maketinin de taşındığı kortejde, 12 Eylül askeri faşist darbesinde katledilenlerin fotoğrafları; arkadaşları, yakınları, dostları ve yoldaşları tarafından taşındı. 78’liler darbede katledilen arkadaşlarının isimlerini okuyarak; ‘burada’ diye hep birden ağızdan haykırdılar.

KESK İstanbul Şubeleri Platformu da darbede katledilen devrimcilerin fotoğrafları ile mitingde yerini aldı.

Eylemde DİSK’e bağlı Emekli-Sen “12 Eylül darbecileri yargılansın” pankartı ile katılırken onu DİSK’e bağlı Limter-İş, Türk-İş’e bağlı Deri-İş Sendikası ve İnsan Hakları Derneği takip etti.

Feministler, “Darbelere hayır” pankartı ve “Tecavüzcü paşalar yargılansın” sloganı ile eyleme katıldı. Feministlerin kortejinde sık sık “Darbelere, militarizme, erkek egemenliğine hayır, yaşasın örgütlü mücadelemiz” sloganları atıldı.

Meslek odalarının katılımı ise sınırlıydı. TMMOB eyleme “12 Eylül yargılansın, darbecilerden hesap sorulsun” pankartı ile katılırken ardından İstanbul Tabip Odası yürüdü. İTO’yu Bağımsız Devrimci Sınıf Platformu, TİB-DER, Devrimci İşçi Partisi, Uluslararası İşçi Dayanışması Derneği, Alınteri, Devrimci Proleter Gençlik ve Halk Kültür Merkezleri izledi.

Halkevleri “Amerikan çocuklarından Halkın çocukları hesap soracak” pankartıyla eyleme katılırken, 12 Eylül çocuğu AKP’nin politikalarını “AKlamayacağız, HAKlayacağız” dediler.

Halkevlerini Liseli Genç Umut ve “12 Eylül’ün çocuklarına üniversitelerimizi bırakmayacağız” pankartını taşıyan Öğrenci Kolektifleri izledi.

ÖDP ve EMEP kitlesel katılımlarıyla dikkat çektiler. DTP de “Birlikte yaşam birlikte çözüm” ve “Bu utançla yaşamak istemiyoruz” pankartlarıyla yürüdü.

Eyleme katılan diğer gruplar ise şöyle: Kaldıraç, Zeytinburnu Deri İşçileri, İşçi Gazetesi, Toplumsal Özgürlük Platformu, Emekçi kadınlar Derneği, ESP, SODAP, Sosyalist Parti, SDP, Birleşik İşçi Derneği, İşçi Kardeşliği Partisi, EHP, Odak, Tüm İGD, KÖZ, Alevi Bektaşi Federasyonu, Devrimci Duruş, Partizan, Anarşistler, İGD, Devrimci Halkın Birliği.

Ankara

Sabah saat 11.00’da binler darbecilerden hesap sormak için Gar önünde toplandı. “Gün gelecek devran dönecek darbeciler halka hesap verecek", "Faşizme karşı omuz omuza", "Çeteler halka hesap verecek", "Yaşasın halkların kardeşliği" sloganlarıyla Sıhhiye Meydanı’na yürüyen yaklaşık 3000 kişi darbeyi unutmadıklarını belirterek ‘darbeciler yargılansın’ dedi. KESK ve DİSK’e bağlı sendikalar, TMMOB, Ankara 78'liler Dayanışma ve Araştırma Derneği, 68’liler Derneği, İHD, TTB, Halkevleri, çeşitli demokratik kitle örgütleri, dergi çevreleri ve partilerin katıldığı yürüyüşte KESK ve TMMOB pankartları arkasındaki kalabalık ve coşkulu kitle dikkat çekti. Yürüyüşte 12 Eylül döneminde ölen devrimcilerin resimleri taşındı.

Sıhhiye Meydanı’ndaki mitingin başlangıcında 12 Eylül öncesi ve darbe sonrasında ölen devrimciler için saygı duruşunda bulunuldu. Diyarbakır Askeri Cezaevi’nin koşullarının iyileştirilmesi için başlatılan ölüm orucu eyleminden sonra 3 Mart 1984’te yaşamını yitiren Orhan Keskin’in ablası İpek Gür devrim şehitlerinin isimlerini tek tek okurken mitinge katılanlar “Yaşıyor” diye bağırarak Gür’ü yanıtladılar.

Darbe Karşıtı Platform adına basın açıklamasını okuyan Ruşen Sümbüloğlu “Rahat uyusunlar. Karşı devrimin toplunu örümcek ağı gibi sardığı bu dönemde devrimci mücadeleleri yolumuzu aydınlatıyor” diye konuştu. 12 Eylül düzeninin kapitalizmle göbekten bağlı olduğunun ve baskı ve sömürü politikalarının sürdürülmesinin baş aktörü olduğunu vurgulayan Sümbüloğlu darbecilerin yargılanmasının önüne geçen 15. Maddeye de değinerek 82 Anayasasının militarist düzeni pekiştirdiğini ifade etti.

Emekçi halkların darbe düzeni ve AKP ile mücadeleyi önüne koyması gerektiğini vurgulayan Sümbüloğlu tüm demokartik kurumları birlikte mücadele etmeye çağırdı.

KESK Başkanı Sami Evren ise “Dünyanın hiçbir ülkesinde darbeciler yargılanmadan, hesap vermeden yaşayamaz. Yaşarlarsa da onurlarıyla yaşayamazlar. Bu Onursuzluk onların olsun” diye konuştu. 12 Eylül Darbesi’nin sorumlularının aynı zamanda 1 Mayıs, Maraş, Beyazıt katliamlarını da yaptıranlar olduğunu vurgulayan Evren “Ellerimizde resimlerini taşıdığımız arkadaşlarımıza sözümüzdür: 12 Eylül faşizminin hesabını tezgahçılarından soracağız” dedi.

Miting konuşmaların ardından sahneye çıkan Günyüzü müzik topluluğunun konseri ile devam etti.

Darbe karşıtı Platform’un son etkinliği ise bu akşan 19.00’da Yüksel Caddesi’nde düzenlenen şenlik ve film gösterimi oldu.

Eskişehir:

12 Eylül darbesinin 28. yıldönümünde 12 Eylül hukukunun tasfiyesi, bağımsız ve demokratik bir Türkiye için tüm işçiler, partiler, emekçiler, sendikalar, kitle örgütleri ve tüm ezilenler birliğe, birlikte mücadele etmeye ve darbecilerle hesaplaşmaya davet edildi.

Yapılan çağrıların ardından saat 17.30'da Hamamyolu Yediler Parkından başlayıp Adalar Migros önüne kadar devam eden bir yürüyüş yapıldı.

Eyleme DİSK, Tabip Odası, KESK, TMMOB, EMEP, EHP, ÖDP, DTP, SDP, Halkevleri, Eskişehir Barış Meclisi, Öğrenci Kolektifleri katıldı. 450 kişinin katıldığı eylemde “Gün gelecek devran dönecek darbeciler halka hesap verecek", "Faşizme karşı omuz omuza", "Çeteler halka hesap verecek", "Yaşasın halkların kardeşliği" sloganları atıldı. Çoşkulu geçen eylemde basın açıklamasını okuyan DİSK Bölge Temsilcisi Bayram Kavak “Aradan 28 yıl geçse de 12 Eylül unutulacak, üzeri örtülecek bir tarih değildir. 12 Eylül'ü unutmak eşitsizliği unutmaktır, 12 Eylül'ü unutmak zulmü unutmaktır, 12 Eylül'ü unutmak insan onurunun ayaklar altına alındığını unutmaktır. Bizler bir an önce tüm darbecilerden ve çetecilerden hesap sorulmasını istiyoruz. 12 Eylül geleneksek gerici-ırkçı anlayışın, faşizmin önünü açmıştır. 12 Eylül ve sonrasının uygulamalarını ortadan kaldıracak demokratik, eşitlikçi, özgürlükçü, halkların kardeşliğinin zeminini hazırlayacak bir Anayasa hazırlanmalıdır” dedi.

Eylem bir tiyatro oyunu ile son buldu.

İzmir

İzmir' de DİSK'in öncülüğünde düzenlenen “Emek ve Denokrasi” mitingi pek çok sendika, parti ve demokratik kitle örgütlerinin katılımı ile Gündoğdu Meydanı'nda 30.000 kişinin katılımı ile gerçekleşti.

İzmir'de bir aydır DİSK tarafından “AKP Elini Emeğimden Ekmeğimden Çek ” ve “Darbecilere Çetelere Hayır” sloganlarıyla örgütlenen miting üç ayrı koldan Gündoğdu Meydanı'na yapılan yürüyüşle başladı. 12 Eylül'ün 28. yılında adaletsizliğe ve yoksulluğa karşı gerçekleştirilen mitinge Disk ve DİSK'e bağlı sendikalar, KESK, TMMOB, TÜRK İŞ, TTB, Eczacılar ve Diş Hekimleri Birliği, İzmir Barosu katılım gösterirken aynı zamanda TKP, Halkevleri, ÖDP, Emek Partisi, DTP , Öğrenci Kolektifleri, CHP, DSP, BCP katılım sağlayanlar arasındaydı. Yürüyüş sırasında darbe ve genellikle AKP karşıtı sloganlar atıldı.

Gündoğdu Meydanı'na gelindiğinde alandan “ Gün Gelecek Devran Dönecek AKP Halka Hesap Verecek, Direne Direne Kazanacağız, Yaşasın Halkrın Kardeşliği, Ayklar Baş Olsun Tayyip Defolsun, Yaşasın Devrimci Dayanışmamız, Yaşasın Sınıf Dayanışması” sloganları yükseliyordu. Ayrıca yaptıkları darbe çağrıları nedeniyle sık sık eleştirilen CHP mitinge oldukça düşük bir katılım sergilerken, CHP kortejinde darbecilere dokunulmadı. CHP kortejine benzer bir başka kortej de Bağımsız Cumhuriyet Partisi kortejiydi. Mitinge kitlesel katılım sağlayan TKP ise Yurtsever Cephe pankartları açtı. TMMOB Genel Başkanı Mehmet Soğancı'nın konuşmasıyla miting başladı. Soğancı konuşmasında, “12 Eylül faşizmi, emperyalizmin Türkiye üzerindeki bir uygulamasıdır. Bugün yaşadığımız; sosyal devlet anlayışından uzaklaşma, gelir dağılımındaki adaletsizlik, emekçilerin haklarının tırpanlanması, kamunun birikiminin özelleştirme uygulamaları ile talan edilmesi, gericiliğin tüm yaşam alanlarımıza girmesi, neoliberla politikalarla ABD- AB- DB-IMF güdümünde bir Türkiye 12 Eylül' ün sonucudur. 12 Eylül'ü yaratan güçlerin tam da istediği bu sonuçtur.” dedi.

Çelebinin konuşmasından alıntılar;

Ardından kürsüde yerini alan DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi konuşmasında 12 Eylül' ü unutmayacağımızı şu cümlelerle açıkladı “ Değerli dostlar, dün 12 Eylül 1980 darbesinin 28. yıldönümüydü. Bize diyorlar ki, '28 Yıl geçti, Unutun! ' biz de diyoruz ki, ne unuturuz ne affederiz. Unutmayız çünkü 12 Eylül bitmedi, devam ediyor. Antidemokratik anayasası ile devam ediyor, çalışanların haklarını yok eden sendikal yasalarıyla devam ediyor, eğitime, toplumsal yaşama, devlet yönetimine sinmiş baskıcı zihniyeti ile devam ediyor.” Anti-demokratik uygulamalarıyla nam salan AKP Hükümeti'ne dair “ Değerli arkadaşlarım bugün ülkede bir hükümet var. AKP Hükümeti kendilerine ve yandaşlarına sorarsanız çok 'demokratlar'. Kendilerine ve yandaşlarına sorarsanız eskisi gibi değiller, değişmişler. Oysa biz onların ne olduğunu çok iyi biliyoruz onların sadece kendine demokrat olduğunu, sıra çalışanlara, halka geldiğinde, 12 eylülcülerden ve kendilerinden öncekilerden bir farklarının olmadığını çok iyi biliyoruz. Yaşadık ve gördük bunu 1 Mayıs'larda bombalanarak cop yiyerek gördük. Bunu işçiler sendikalı olmak istediklerinde işten atıldığında gördük. Bunu ayaklar baş olursa kıyamet kopar diyen Başbakan da gördük.” dedi. Çelebi'nin son olarak yerel seçimler yaklaşırken dile getirdiği şu sözler de dikkat çekiciydi; “ Bugün güçsüz görünüyorsak sebebi dağınıklığımızdır. Bu ülkenin demokrasiden, özgürlükten, barıştan, adaletten, eşitlikten yana tüm yurttaşları olarak bir araya gelmek zorundayız. Yerel seçimler hızla yaklaşıyor. 'AKP nasıl olsa kazanır' diyerek ortamı boş bırakmak yerine her yerde ortak adaylarımızı desteklemeliyiz. Önümüzdeki genel seçimlerde sağın alternatifinin sağ olmaması, ayın çizgiyi sürdüren bir hükümet kurulmaması için, gerçekten emek ve demokrasi eksenli bir iktidarı gerçekleştirmek için, ortak bir mücadele programı çıkarmalı, toplumsal dönüşüm programı hazırlamalı ve örgütlemeliyiz. Buradan söz veriyoruz: Biz DİSK olarak bu konuda herşeyi yapmaya hazırız.”. Ardından miting Suavi, Onur Akın, Yavuz Bingöl'ün birer türküsü ve son olarak tertip komitesine teşekkür edilerek sonlandırıldı.

Mitinge ÖDP Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Ufuk Uras, Türk-İş Genel Sekreteri Mustafa Türkel,Halkevleri Genel Başkanı İlknur Birol, TKP Genel Başkanı Aydemir Güler, Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven, Balçova Belediye Başkanı Mehmet Ali Çalkaya, Konak Belediye Başkanı Ali Muzaffer Tunçağ ve CHP İzmir Milletvekilleri de katıldı.

Samsun

Samsun’da Devrimci 78’liler Derneği, Halkevleri, KESK, Samsun-Sinop Tabip Odası, ÖDP, TKP, Sosyalist Parti Girişimi, SDP, EMEP, Emekli-Sen’in katılımı ile gerçekleştirilen miting Saat 12: 00 de Ray apartmanı önünden başladı. Mitinge yaklaşık 1000 kişi katıldı.

Yürüyüş sırasında sık sık , ‘Darbeciler Halka Hesap verecek’, Faşizme Ölüm Tek Yol Devrim, İnsanlığın Onuru İşkenceyi yenecek, Söz Yetki Karar İktidar Halka sloganları atıldı.

Mitinge lise ve üniversite gençliğinin yoğun katılımı dikkat çekti.

Antalya

“12 Eylül hukuku kaldırılsın, tüm darbeciler yargılansın” diyen Antalyalılar, 13 Eylül Cumartesi günü saat 15:00’te alanlardaydı

Antalya 78’liler, KESK Antalya Şubeler Platformu, Barış girişimi, ÇHD, Demokratik Haklar Platformu, Antalya Halkevi, Hacı Bektaşi Veli Kültür ve Tanıtma Derneği, Pir Sultan Abdal Derneği, EMEP, DİP girişimi, DTP, ÖDP, Sosyalist Parti Girişimi’nin organize ettiği yürüyüş ve miting, saat 15:00’te TRT Güllük Kavşağı’nda başladı.

Yürüyüşe Antalya 78’liler “Darbeciler Halka Hesap Verecek!”, DTP “12 Eylül Anayasasına Hayır, Demokratik Bir Anayasaya Evet!”, EMEP “Kontrgerilla Dağıtılsın Darbeciler Yargılansın”, ÖDP “Senin Sesin Yenilgi Tanımaz, Bu Abluka Dağıtılacak!”, Geleceğimizi İstiyoruz İnisiyatifi “Karanlığı Parçala Geleceğe Sahip Çık”, Halkevleri “Amerikan Çocuklarından Halkın Çocukları Hesap Soracak”, DİP Girişimi “Faşizme Karşı Birleşik İşçi Cephesi”, Sosyalist Parti Girişimi 12 Eylül’ün Hesabı Sorulacak”, DEV-LİS “Adalılar Türkü Söyler Susar Darağaçları” pankartlarıyla katıldılar. KESK, Demokratik Haklar Platformu ve Pir Sultan Abdal Derneği’nin de kurum adlarıyla katıldığı ve 12 Eylül faşizminin katlettiği devrim şehitlerinin isimlerinin ve resimlerinin taşındığı yürüyüş, yapılan mitingin ardından dağıldı.

Artvin

12 Eylül askeri faşist darbesinin 28. yıldönümü nedeniyle Cuma günü saat 17.30 da düzenlenen bir basın açıklamasıyla darbeyi yapanlar Artvin halkı tarafından lanetlendi. Yapılan açıklamada Ülkenin aydınlık yarınlarını karartmak için yapılan bu darbeden çok ciddi hasarlar alan Artvin ili darbeyi yapanların ve yaptıranların inadına bu toprakların nice Enver Karagözleri, Erkanları, Ahmet Pehlivanları yetiştireceği vurgulandı. Basın açıklamasına önceki yıllara göre yoğun katılımın olduğu gözlendi. “Darbeciler halka hesap verecek, zam zulüm işkence işte faşizm” sloganları atıldıktan sonra eylem sonlandırıldı.

Eyleme DİSK, KESK, 78’ LİLER Derneği, ÖDP, SHP ve Halkevleri katıldı.

Bursa

12 Eylül'ün 28. yıl dönümünde Bursa Osmangazi Metro istasyonu önünde yapılan “Darbecilere çetelere hayır” mitingine yaklaşık 500 kişi katıldı.

Eylemde faşizme, gericiliğe ve çetelere geçit verilmeyeceğinin ve 12 Eylül darbesinin yarattığı tahribatın unutturulmayacağının bir defa daha altı çizildi. “Faşizme ölüm Tek yol devrim”, “Faşizme karşı omuz omuza, “Gün gelecek devran dönecek darbeciler halka hesap verecek” sloganlarının atıldığı eylem Sabri Çamur tarafından okunan basın açıklamasıyla sona erdi.

Mersin

Mersin’de 13 Eylül Cumartesi günü, 12 Eylül askeri faşist darbesinin hesabını sormak için “Darbelere karşı demokrasi” adıyla miting düzenlendi.

Mersin 78’liler, Mersin 68’liler,KESK/Eğitim-Sen, KESK/SES, Halkevleri, Göç-Der ve ÖDP öncülüğünde düzenlenen miting geçmiş mitinglerden farklı olarak her kurumun kendi binasının önünden yürüyüşe başlayarak toplanma noktasına gelinerek başladı.

Saat 16.00’da başlayacak olan yürüyüş, saat 15.00’de fiili olarak kentin sokaklarında başlamış oldu. Büroları yakın yerlerde bulunan Mersin Halkevi, 78’liler ve ÖDP fiili olarak kaldırımdan başladıkları yürüyüşe Hastane caddesine geldiklerinde yolu trafiğe kapatarak devam ettiler. Ülkü Ocakları binası önünden geçerken faşistlerin Halkevlerine dönük sözlü saldırılara Halkevciler ve kitle gereken cevabı verdiler.

Saat 16.00’da, Devlet Hastanesi önünde bir araya gelen kortejler Metropol miting alanına kadar bir yürüyüş gerçekleştirdi. Yaklaşık bir saat süren miting saat 18:00 de sona erdi.

KAYNAK : Sendika.Org - 13 Eylül 2008

FOTOĞRAFLAR : 12 Eylül Kadıköy Mitingi -  İsmail Cem ÖZKAN dostumuza teşekürler.