İnalcık Hoca'nın son kitabı

Erol Çevikçe / Vatan

Halil İnalcık'ın son çıkan kitabını özellikle siyasetle ilgili herkesin okuması gerekir. "Devlet-i Aliye"nin arka kapağında şunlar yazılı: "İnalcık Osmanlı Klasik Dönemi'ni sadece siyasi tarih olarak ele almıyor. Siyasi tarihin toplumsal-ekonomik altyapısını, yani nüfus hareketleri, göçler, kitlelerin temel ihtiyaçları, tarım ve ticaretin bu ihtiyaçları karşılama şekilleri ve şehirleşme konularında da analizler yapıyor. Toplumsal sorunları açıklamada geçmişten gelen geleneksel zihniyet ve kurumlar çerçevesinin tespitine girişiyor".

Kitabı soluk almadan bitirdim diyebilirim. Aynı gün birlikte milletvekilliği yaptığım dostum Nurettin Karsu'nun bir gazetedeki yazısını okudum. İzniyle özetini size sunuyorum:

"Alevi Türkmenler/Türkler Orta Asya'dan Anadolu'ya geldikleri günden beri, inançları ile başları hep dert de olmuştur... İslam'ın katı Şeriat kuralları ile uyum sağlayamayan, özgün inanışlarını açıkça yaşama geçirmede, özellikle Osmanlı yönetiminde, birçok yasaklar ve yaptırımlarla karşı karşıya kalmışlar ve bu inançlarını gizleyemeyenler de bunun cezasını kelleleri ile ödemişlerdir... Şeriat'ın katı kurallarının Osmanlı yönetimlerinde her zaman egemen olması ve Peygamberden sonraki kavgalar sonucu bölünmüş olan İslam'ın sadece bir bölümünün inanç anlayışını temsil eden Diyanet, diğer inançlara karşı her zaman katı olmuş ve bunları görmezden gelmiştir."

Bu savlarından sonra Karsu, AKP'nin "Alevi Çalıştayı"nın nedenini ve amacını şöyle yorumlamış: "İşte AKP'nin Alevi Çalıştayı'nın nedeni; sırası gelmişken, tüm Atatürkçüler sindirilmişken, Laikliğin canına okunmuşken bu Alevileri, İslam'ın Fethullah değirmenine göndermek ve amaca uygun İslam yapmak... Atatürk İlkelerine bağlı Aleviler (Türkmen/Türk) inançlarını özgürce yaşamak ve geçmişteki çilelerini unutmak istiyorlar. Çalıştay'lık hiçbir sorun yoktur. Sorun, onların inançlarını terk ettirmek, bin yıldır başarılamayan Sünnileştirme çabasının tekrarıdır."

Geri İnalcık'a dönüp, kitabın en önemli satırlarını bir kez daha okudum: "Kanuni sonrası II. Selim'in tahta çıkmasıyla İstanbul'a beraberinde gelen, 'Ulema' devlet işine karışmış böylece, İmparatorluk yönetiminin klasik kanun ve düzenleri bozulmaya başlamıştır....Ulemanın örfi kanunlar ve yönetim alanına karışma girişimleri, yalnız örfi kanun konusu olan sorunlar, ondan sonra gittikçe daha çok istiftâ (fetva alma) konusu olmaya başladı... (Fatih ve Kanunî kanunnamelerinde bir tek fetvaya rastlanmaz). Bu 'şeriatçılık' yönetimi, 'Sünni tutuculuğu' güçlendirdi."

1974'deki birlikte olduğumuz CHP-MSP koalisyonundan beri Erbakan Hoca'nın, Milli Görüş siyasetini "kökü Vahabiliğe dayanan İslamî ilkelerdeki birlikteliğe ve dayanışmaya" bağladığını iyi bilenlerdenim. AKP'nin inatla "laikliği yeniden tanımlayalım" anlayışını sürdürmesinin temelinde de bu kararlılık var. Daha önemlisi, AKP'nin yani R. T. Erdoğan'ın, uyguladığı "Sünni İslamî Politika"nın, Güneydoğu (Kürt gerçeği) sorunu başta, sandıkta oy artırma ve uluslararası ilişkilerde, çözümün parolası olduğuna, inanıyor olmasıdır. Anımsanırsa Başbakan Erdoğan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin Türbanla ilgili verdiği karara karşılık, "Bu konuda ancak 'Ulema'nın söz söyleme hakkı vardır. Eğer dinde bu konu ile ilgili emredici bir hüküm varsa buna saygı duymalısınız" demişti. Bu sözleri, 21. yüzyılın başındaki Cumhuriyet Türkiye'sinin Başbakanı'nın ağzından duymak, elbette Nurettin Karsu gibi çağdaş demokrasi yolcusu herkese, Osmanlı'nın gerileme evresindeki "istifta (fetva alma)" alma dönemini anımsatıyor. Dilerim, R. T. Erdoğan İnalcık Hoca'nın bu kitabını okuyabilsin. Çevresindeki okuryazar geçinenlerden birinin olsun Başbakan'a bu iyiliği yapmasını öneririm.

Erol Çevikçe 

<!--

var prefix = 'ma' + 'il' + 'to';

var path = 'hr' + 'ef' + '=';

var addy80322 = 'cevikce' + '@';

addy80322 = addy80322 + 'ttmail' + '.' + 'com';

var addy_text80322 = 'cevikce' + '@' + 'ttmail' + '.' + 'com';

( '' );

80322 );

( '' );

//-->n

<!--

( '' );

//-->

<!--

( '' );

//-->

VATAN - 29.06.2009