‘Hubyar’ ismi Hubyar Köyü Derneği tarafından Türk Patent Enstitüsüne “TİCARİ MARKA” olarak tescil ettirilmişti. Tescil, Hubyar ve Alevi kamuoyu tarafından duyulmasıyla birlikte tepkiyle karşılandı ve Hubyar ismini taşıyan kurumlarla, Alevi kurumları Hubyar isminin ticari marka olarak tescil edilmesine tepki gösterdiler.

Bu süreçte tescilin iptali için Hubyar Köy muhtarlığı dava açmıştı. Açılan davada Hubyar Köyü Muhtarlığı ilk olarak tescil işleminin durdurulmasını talep etmişti. Hubyar isminin ticari marka işleminin iptali davasında ilk karar çıktı ve dava kesinleşene kadar ‘Hubyar’ isminin ticari marka olarak kullanılmasının durdurulmasına karar verildi.

NE OLMUŞTU?

Hubyar isminin tescil ettirilmesine karşı Hubyar Köyü Muhtarlığı, Hubyar Köyü Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği hakkında dava açtı. İstanbul Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’ne açılan davada, “HUBYAR” markasının hükümsüzlüğünün ve İhtiyati tedbir kararının verilmesi talep edilmişti.

Mahkemeye verilen dilekçede şu gerekçeler sıralanmıştı:

1-HUBYAR; bir Türkmen atası olup, Hacı Bektaşi Veli ile Anadolu’ya gelmiş ve Tokat ili Almus ilçesi Tozanlı yöresine yerleşmiştir. Kurduğu Dergâhta Alevi toplumunun inançsal hizmetlerini yerine getirmiş ve onların birliğini ve dirliğini temin etmiştir. Dergâhta yetişen Hubyar Sultan Evlatları; Erzurum – Sivas – Tokat – Amasya – Çorum –Yozgat – Samsun –Manisa – Aydın bölgelerinde yoğunlaşan taliplerinin her türlü Sosyal ve İnançsal hizmetlerini yürütmeye devam etmektedirler. Türbesi şu anda kendi ismi ile anılan Tokat ili Almus ilçesi Hubyar köyündedir. Hubyar’ın türbesi Türkiye’nin her bir yanından Alevi ve Sünni inançlı insanlar tarafından ziyaret edilen bir inanç merkezidir.

2-Hıdır Temel, isimli şahıs ilk olarak 2006/35182 başvuru no ile 10.08.2006 tarihinde “Hubyar” için marka tescil talebinde bulunmuş, bu başvuru 16.02.2007 tarihinde reddedilmiştir. O dönem bu talep, gazete ve makalelere konu olmuştur. Hubyar’ın bir marka değil, “Sosyal bir olgu” olduğu vurgulanmıştır.

3- Daha sonra davalı dernek mensuplarının da aralarında bulunduğu Temel ailesi “HUBYAR”ın türbesinin bulunduğu Hubyar köyündeki taşınmazın mülkiyetinin kendilerine verilmesi amacıyla ilk olarak Tokat Kadastro Mahkemesi’nde dava açmışlar, bu dava mahkemenin 2017/80 esas 2017/142 karar sayılı ilamları ile reddedilmiş ve kesinleşmiştir.

4- Bu kez davalı Tokat Almus Hubyar Köyü Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği tarafından 29.01.2018 tarih 2018/08670 başvuru numaralı “Hubyar” ibareli marka tescil başvurusunda bulunulmuş ve bu başvuru Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 12.02.2018 tarihinde ve 71248886-2018/08670/E.2018-OE-69781 Sayılı Marka konulu kararı kapsamında “6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5/1 (h) Markanın, dini değerleri veya sembolleri içeren işaretler içermesi ve 5/1 (ğ) Marka, Paris Sözleşmesinin 2’nci mükerrer 6 ıncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler içermesi” gerekçesi ile reddedilmiştir.

5- Türk Patent ve Marka Kurumu kararına 14.03.2018 tarihinde davalı vekili tarafından yapılan itiraz dolayısıyla Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kuruluna tarafından 298222383-2018/08670/E.2018-OE-316495 Sayılı ve 2018-M-5230 sayılı YİDK Kararı ile itiraz kabul edilmiş ve Müvekkil köyün adı olan ve aynı zamanda köyde Hubyar Sultan’ın türbesi Hubyar Ocağı’nın merkezi olan “Hubyar” ibareli marka başvurusu 2018/08670 tescil no ile 02.10.2108 tarihinde davalı Tokat Almus Hubyar Köyü Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği adına tescil olunmuştur.

6- Marka tescilinde mutlak ret sebeplerinden olan “DİNİ DEĞERLERİ VE SEMBOLLERİ İÇEREN İŞARETLER” ve “Paris Sözleşmesinin 2’nci mükerrer 6’ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş diğer işaretler ile yetkili mercilerce tescil izni verilmemiş olan armaları, nişanları veya adlandırmaları içeren işaretler” ibarelerine göre “HUBYAR” ticarete konu olamaz. İç çamaşırına-deterjana (marka eşya listesinde bu ayrıntılar vardır) “HUBYAR” markasını konulmaz. Daha açıkçası “HUBYAR”ın marka olarak tescili ve kullanılması mümkün değildir.

7- Bu soruların cevabını doğru koyabilmek için “HUBYAR”ı daha detaylı tanıtmak isterim. HUBYAR; bir Türkmen atası olup, Hacı Bektaşi Veli ile Anadolu’ya gelmiş ve Tokat ili Almus ilçesi Tozanlı yöresine yerleşmiştir. Tokat ili Almus ilçesi Tozanlı yöresine yerleşmiştir. Kurduğu Dergâhta Alevi toplumunun inançsal hizmetlerini yerine getirmiş ve onların birliğini ve dirliğini temin etmiştir. Dergâhta yetişen Hubyar Sultan Evlatları; Erzurum – Sivas – Tokat – Amasya – Çorum –Yozgat – Samsun –Manisa – Aydın bölgelerinde yoğunlaşan taliplerinin her türlü Sosyal ve İnançsal hizmetlerini yürütmeye devam etmektedirler. Türbesi şu anda kendi ismi ile anılan Tokat ili Almus ilçesi Hubyar köyündedir. Hubyar’ın türbesi Türkiye’nin her bir yanından Alevi ve Sünni inançlı insanlar tarafından ziyaret edilen bir inanç merkezidir. Hubyar, tarihte esasen Türkmen Alevi bir toplumun lideri olmasına karşılık; günümüzde türbesi her yıl binlerce gerek Alevi inancından gerekse Sünni inancından insanların akımına uğramaktadır. Yörede bulunan Sünni insanlar özellikle hastalık, sakatlık tedavisi ve çocuk istemek için Hubyar’a gelmekte dualarını edip kurbanlarını sunmaktalar. Halihazırda Hubyar köyü ve Türbe, Anadolu’da Hacı Bektaş gibi önemli bir inanç merkezi konumundadır. Üstelik türbenin bu konumu yüzyıllardır süregelen bir gerçektir. Nasıl bir camii, mescidin veya kilisenin özel mülkiyet konusu olması düşünülemezse, böyle önemli bir ibadet ve inanç merkezinin de özel mülkiyet/ticaret konusu olması düşünülemez. Zaten, Sınai Mülkiyet Kanunu 5. maddesi 1 -h bendi bu tür değerlerin marka olmasına izin vermemektedir.

8-Alevi Ocak kurucusu olan Hubyar Sultan, halk arasında Hubyar, Hubyar Sultan, Hubyar Devletlu, Hızır Hubyar, Hubyar Baba, Hubyar Derviş gibi isimlerle adlandırılmaktadır. “HUBYAR” ifadesine yapılan bu eklemeler tamlama niteliğindedir. Önemli bir büyüğümüzün veya bir zatın adını olduğu gibi anmak uygun olmayacağı için bu tür tamlamalara elbette ihtiyaç vardır. Bu durum bu ismin değerini veya o yörede yaşayan insanların aklına gelen ilk şeyi değiştirmemektedir. Kutsal dini kavramların manevi içeriğinin tahrip edilmesi, din istismarı sonucu ticari kazanç elde edilmesinin hedeflenmesi, insanlar tarafından kutsal kabul edilen bir kavramın ya da kavramların “Marka” haline getirilmesi kabul edilemez.

9- Hubyar Sultan anısına günümüzde halen hem Hubyar adı altında hem de Hubyar Sultan olarak onun adı ile kullanılmakta olan kurumlar mevcuttur bunlar: Hubyar Kültür Vakfı (Hubyar Köyü Tekke Mahallesi, Almus/TOKAT), HUBYAR EĞİTİM VAKFI (İnönü Mah. Demokrasi Cad. No: 13/9 Sancaktepe / İSTANBUL), Hubyar Sultan Alevi Kültür Derneği, Hubyar Sultan Cemevi (Ahmet Yesevi Mahallesi, Tekin Sk. No:53, 34930 Sultanbeyli/İstanbul). Görüldüğü üzere tek başına Hubyar adı ile geçen kurumlarda mevcut, herhangi bir tamlama olmadan olduğu gibi, çünkü yapılan atıf, belirtilen kişi her birinde aynı günümüzde yaşatılan Hubyar adı olup, Hubyar Sultan adlı tamlamadan ibaret değil, saygıya dayanan bit hitabet şeklidir. Bu ad bağımsız düşünülerek ticari faaliyetlere konu olamaz. Aynı zamanda Tokat ili Almus ilçesi Hubyar Köyünde bulunan Hubyar Türbesi, Sivas Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafınca, 17.03.2006 gün ve 24 sayılı karar ile 2. Grup yapı yani: Kent ve çevre kimliğine katkıda bulunan kültür varlığı niteliğindeki yöresel yaşam biçimini yansıtan yapı adı altında tescil olunmuştur.

10-Yukarıda da belirttiğimiz üzere davalı dernek mensupları “HUBYAR”ın türbesinin bulunduğu Hubyar köyündeki taşınmazın mülkiyetinin kendilerine verilmesi hakkında Tokat Kadastro Mahkemesi’nde açtıkları davaları İlk Derece Mahkemesi’nin 2013/44 esas 2014/29 karar sayılı ilamları ile reddedilmiş ve Yargıtay 16. Hukuk Dairesi’nin red kararı ile kesinleşmiştir. Dernek mensupları hukuk davası ile elde edemediklerini şimdi başka türlü elde etmek çabası ile iş bu marka talebinde bulunmuşlardır. “HUBYAR”ın kutsiyetinin bir emtiaya isim olamayacağını ve olmaması gerektiğini bilmek gerekir. Tescil evrakının “Eşya listesi” bölümünde sayılan emtia ve hizmetlerde böyle bir markanın kullanılması sayısı on binleri bulan Hubyar’a manevi olarak bağlı halk üzerinde menfi ve telafisi imkânsız zararların doğmasına sebebiyet verecektir. Davalı dernek mensupları kötü niyetlidir. Sayın mahkemeden öncelikle markanın kullanımına mâni olmak için İHTİYATİ TEDBİR KARARI verilmesini talep etmekteyiz.

(HABER MERKEZİ)