Füze taşıyan gemiyle 'insani yardım'

Güdümlü füze taşıyan ABD gemisinin Boğaz’dan geçerek Gürcistan’a insani yardım taşıdığı iddia edildi

Gürcistan’a insani yardım malzemesi taşıdığı iddia edilen ABD’ye ait bir askeri gemi ile Polonya’ya ait bir askeri gemi, İstanbul Boğazı’ndan geçti.

ABD yetkilileri, yardım gemileri konusunda Rusya’ya bilgi verdiklerini belirtirken, Rusya ordusundan yapılan açıklamada, ABD donanmasının insani yardım operasyonu için Karadeniz’de bulunmasının kaygı verici olduğu söylendi.

Bilgi vermedi

Sabah erken saatlerde Ege Denizi yönünden Çanakkale Boğazı’na giriş yapan Polonya gemisi “General Plasky” ile ABD’nin “Mc Faul-74” gemisine kılavuz kaptan bindi. Polonya gemisinin, varış limanı olarak Romanya’nın Köstence kenti bilgisini verdiği, ABD gemisinin ise nereye gittiği konusunda bir bildirimde bulunmadığı öğrenildi.

Boğazlardan önceki gün de Gürcistan’la ilgili gelişmelerden 6 ay kadar önce planlanan bir NATO tatbikatı çerçevesinde İspanyol ve Alman gemileri geçmişti. Dün geçen Polonya gemisinin de bu çerçevede geçiş yaptığı belirtiliyor.

Destroyer füze taşıyor!

ABD’nin iki büyük ve önemli savaş gemisinin, gelecek günlerde insani yardım malzemeleriyle Gürcistan açıklarına ulaşmasıyla birlikte, bölgede bulunan Rus donanmasıyla Amerikan gemileri arasında gerginlik çıkıp çıkmayacağı merakla bekleniyor. Pentagon Sözcüsü Bryan Whitman, Amerikan yardım faaliyetleriyle ilgili olarak Rusya’nın bilgilendirildiğini söyledi.

Gürcistan’a denizden yardım malzemesi taşınması operasyonunda Amerika’nın ilk olarak Mc Faul adlı destroyerinin, Gürcistan açıklarına ulaşması bekleniyor. Güdümlü füzeler taşıyan bu destroyer, Amerikan donanmasının en modern ve güçlü savaş gemileri arasında yer alıyor. Gelecek hafta da Mount Whitney gemisinin Karadeniz’in doğusuna ulaşması öngörülüyor. Kruvazör niteliğindeki Mount Whitney, Amerika’nın Akdeniz’deki Altıncı Filosu’nun komutanı özelliğini taşıyor ve çok önemli ve büyük bir gemi olarak biliniyor. Gürcistan’a gidecek olan üçüncü gemi ise sahil güvenlik gemisi Dallas.

İnsani yardım taşıdığı iddia edilen Mc Faul destroyerinde füzelerin bulunması ise kaygı veriyor. Özellikle Mc Faul ve Mount Whitney sayesinde Amerika, yardım operasyonunun yanı sıra Karadeniz’in güneydoğusunda askeri varlığını gösterecek. Ancak o bölgede Rusya’nın Karadeniz Filosu’nun unsurları da bulunuyor. Bu yüzden Amerikan ve Rus gemileri arasında gerginlik olup olmayacağı merakla bekleniyor.

Nogovitsin: Kaygı verici

Rusya Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Anatoli Novogitsin dün yaptığı bir açıklamada, ABD’nin yardım malzemesi taşıyan gemilerinin Boğazlardan geçerek Karadeniz’e girmesi ile ilgili olarak, “Rus tarafından baktığınız zaman bu operasyonun gereksizliği fazlasıyla şüpheli” yorumunu yaptı. Rus yetkili, Gürcistan’daki kontrol noktalarını kaldırmayı düşünmediklerini de söyledi.

Montrö ne diyor?

Montrö’deki savaş gemisi kısıtlamasına göre Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkeler, aynı anda Karadeniz’de toplam 45 bin tondan daha yüksek tonajda savaş gemisi bulunduramıyorlar. Toplam tonaj 45 bin ton ise bölgedeki gemiler Karadeniz’i terk etmeden, yenisi Boğazlardan giremiyor. Mount Whitney’in ağırlığının 17 bin, Mc Faul’ün ise 8 bin 400 ton olduğu belirtiliyor. (HABER MERKEZİ)

Dışişleri: Sözleşmeye uygun

Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, yabancı bayraklı askeri gemilerin, Karadeniz’e çıkış için Montrö Sözleşmesi bağlamında Türkiye’ye yapılan bildirimlere uygun olarak Türk Boğazlarından geçtiği belirtildi.

Bakanlık, Boğazlardan NATO tatbikatı çerçevesinde geçen gemilerle ilgili olarak, “Bu bağlamda, NATO Birinci Daimi Deniz Görev Grubu’na mensup olan İspanya (SPS Almirante Don Juan de Borbon), Almanya (FGS Luebeck), Polonya (ORP General Kazimierz Pulaski) ve ABD’ye (USS Taylor) ait dört gemi, 2007 Ekim ayında onaylanan NATO planlı faaliyetleri uyarınca eğitim ve liman ziyaretlerinde bulunmak amacıyla Batı Karadeniz’de Romanya’nın Köstence, Bulgaristan’ın Varna ve ülkemizin İstanbul limanlarını ziyaret edeceklerdir” açıklamasını yaptı.

Açıklamada, “Bunun dışında, ABD dahil diğer yabancı askeri gemilerin Türk Boğazlarından geçişi de Montrö Sözleşmesi’ne uygun olarak yapılmaktadır” denildi.

Rusya’ya karşı güç gösterisi

CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, Gürcistan’a insani yardımın ABD savaş gemileri tarafından götürülmesini “Rusya’ya karşı bir güç gösterisi” olarak değerlendirdi. CHP’li Öymen, ABD’nin Gürcistan’a insani yardım götürdüğü öne sürülen askeri gemilerinin Montrö Sözleşmesi’ne göre Boğazlardan geçip geçemeyeceğine ilişkin tartışmaları ANKA’ya değerlendirdi. Montrö Sözleşmesi’ne göre Karadeniz’e sahili olmayan tüm ülkelerin çıkarabileceği gemilerin tonaj sorunu bulunduğunu belirten Öymen, söz konusu ülkelerin iki hafta önceden müracaat etmeleri gerektiğini kaydetti. Başbakan Erdoğan’ın birkaç gün önce “Bize hiç müracaat olmadı” şeklinde bir açıklaması olduğunu hatırlatan Öymen, “O zaman hiçbir müracaat olmadıysa o güne kadar bu gemiler nasıl oluyor da geçebiliyor Boğazlardan müracaat süresini doldurmadan” diye sordu.

Montrö Sözleşmesi’ne göre müracaat süresine tabi olmadan geçiş imkanı bulunduğunu da söyleyen Öymen, “İnsani yardım için geçecek gemiler, Montrö Sözleşmesi’nin 18’inci maddesinin B fıkrasına göre geçebilirler. Ama bunların toplam tonajı hiçbir zaman 8 bin tonu aşamaz. Normal savaş gemileri geçiyorsa bunlar ne zaman müracaat ettiler? Daha üç gün önce hastane gemileri geçirilecekti onların tonajı tutmuyordu. Ne zaman müracaat ettiniz gemilerin geçmesi için?” dedi.

İnsani yardımın sivil gemiyle de yapılabileceğini ifade eden Öymen, “Bunları savaş gemisiyle taşıdın, üzerinde füze olan gemilerle bunlar götürülür mü? Bunlar belli ki Rusya’ya karşı kuvvet gösterisi. Bu durum emsal teşkil edebilir. Yarın Rusya da çıkar derse, ‘Aynı kolaylığı bana yap’ ne yapacaksınız o zaman? Füze taşıyan savaş gemisiyle, sağlık ve gıda malzemesi taşınmaz” diye konuştu

Meclis’e taşıdı

Öymen, Dışişleri Bakanı Ali Babacan’ın yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı’na yazılı soru önergesi de verdi. Önergesinde, Gürcistan’a insani yardım götürmek amacıyla bazı Amerikan savaş gemilerine Türk boğazlarından geçiş izni verildiğini Washington’dan yapılan açıklamalardan öğrendiğini belirten Öymen, “Bu izin Montreux Anlaşması’nda Karadeniz’e sahildar olmayan devletlerin savaş gemilerine uygulanması öngörülen hükümler çerçevesinde verilmişse, sözleşmede öngörülen bildirim süresine uyulmuş mudur? Bu izin insani yardım amaçlı geçişlerle ilgili maddeye göre verilmişse, gemilerin tonajı bu istinai hüküm için öngörülen tonaj sınırlarına uymakta mıdır” sorularını yöneltti. (HABER MERKEZİ)

EVRENSEL - 23 Ağustos 2008