Ermenistan merkezli Kafkasya Kaynak ve Araştırma Merkezi (CRRC Armenia - Caucasus Research Resource Centre Armenia) Ermenistan-Türkiye Normalleşme Süreci İçin Ortak Görüşe Doğru başlıklı kamuoyu araştırmasını açıkladı.

Araştırmanın sonuçlarını raporu hazırlayanlardan Ehgine Manasyan, Hrachia Kazhoyan ve Monika Shahmenendyan İstanbul'da Hrant Dink Vakfı'nda yapılan basın toplantısında kamuoyuna duyurdu.

Ermenistan toplumu sınırın açılmasını istiyor

Ermenistan-Türkiye sınırının açılması ile ilgili ne düşünüyorsunuz?

Araştırmanın sonuçlarına göre Türkiye - Ermenistan arasında kapalı olan sınırın açılması öne çıkan talepleren. Sınıra yakın olanlar buna daha olumlu bakıyor.

Ermenistan için Türkiye açısından en önemli mesele soykırımın tanınması olmakla birlikte, sınırın açılması konusunda bir önkoşul talepleri yok. Araştırmaya katılanların çoğu Türkiye'nin Karabağ sorunundaki pozisyonunun normalleşme sürecini etkilediği yönünde. Araştırma katılanların çoğu Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılım sürecinin ilişkileri iyileştirme yolunda iyi bir adım olacağına inanıyor. 

Halkın Türkiye -Ermenistan  ilişkilerinin normalleşmesi yönündeki görüşlerini ölçmeyi amaçlayan araştırmanın sadece Ermenistan'da yapıldığını belirten Manasyan “Yüzüncü yılın hemen ardından Türkiye'de siyasi ortamın soykırım sorularının sorulmasına çok uygun olmayacağını düşündük” dedi.

Özetle araştırma sonuçları

Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde en çok ne ilginizi çekiyor?

Araştırmanın bulguları özetle şöyle:

* Araştırmaya katılan yüzde 79'u Türkiye Ermenistan ilişkilerinin normalleştirilmesine ilgi duyuyor. Erkeklerin yüzde 32'si, kadınların 23'ü, 18-30 yaş arasındaki katılımcıların yüzde 20'si ve 60 yaşın üstündeki katılımcıların yüzde 31'i bu normalleşme sürecine ilgili olduklarını ifade ediyor.

* Ermenistan – Türkiye ilişkileirne “çok ilgili” olduğunu beyan edenlerin yüzde 84'ü ilişkinin bugünkü durumu hakkında “çok farkında” ya da “oldukça farkında” olduğunu ifade ediyor.

* Katılımcıların yüzde 68’i araştırmacıları ve bilim insanlarını “çok” ya da “oldukça” güvenilir bilgi kaynakları olarak görüyor. Katılımcıların yüzde 58’i uzman görüşlerinin ya “çok güvenilir” ya da “oldukça güvenilir” olduğuna inanıyor. Katılımcıların yalnızca yüzde 17'si politikacıların görüşlerini değerli buluyor.

% 85 için en önemli konu soykırımın tanınması

* “Ermeni-Türk ilişkileri hakkında bilgi edinme konusunda sizi en çok ne ilgilendirir?” sorusunda katılımcıların yüzde 85’i “Ermeni Soykırımının tanınması” cevabını şeçti. Bunu yüzde 51 ile “Ermenistan-Türkiye sınırının açılması” ve yüzde 32 ile “Türkiye’nin Dağlık Karabağ uyuşmazlığının çözümündeki rolü” izledi.

* Türkiye ile sınırı olan bölgelerde yaşayan katılımcıların yüzde 21’i, Türkiye ile sınırı olmayan bölgelerde yaşayan katılımcıların  %13 sınırın açılmasının “olumlu bir etkisi” olacağını ,  “olumlu bir etkisi” olacağını ifade ediyor.

% 64 sınırın açılması ekonominin yararına diyor

Sıırın açılmasının ekonomi ve güvenlik üzerindeki etkisini nasıl değerlendiriyorsunuz?

* Katılımcıların yüzde 64'ü Türkiye ile Ermenistan arasındaki sınırın açılmasının ekonomiye “olumlu yönde etkisi” olacağı görüşünde.

* Ermenistan toplumu sınırın önkoşulsuz olarak açılmasını tercih ediyor. Katılımcıların yüzde 51’i sınırın açılmasını “tamamen” ya da “oldukça” onaylıyor.

%46 "Türkiyelilerle Türkiye farklı düşünüyor" diyor

Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleştirmesinin etkileri ne olacak?

* Katılımcıların yüzde 46’sından çoğu tamamen ya da bir dereceye kadar Türkiye vatandaşlarının görüşleriyle Türkiye’nin resmi duruşunun aynı olmadığını düşünüyor.

* Katılımcıların yüzde 36’sı Türkiye’den ithal edilen ürünlerin Ermenistan ekonomisi için yararlı olduğu önermesine ya tamamen ya da bir dereceye kadar katılırken, yüzde 36’sı da karşıt görüşte olduğunu belirtiyor. Yine de katılımcıların yüzde 70’i Türkiye’ye güvenilemeyeceğini ve yüzde 57’si ise Türkiye’nin Ermenistan ile Dağlık Karabağ’a karşı düşmanca politikalar yürüttüğünü düşünüyor.

%56 normalleşme projelerini destekliyor

* Katılımcıların yüzde 56’sı normalleşmeyi destekleyen sınıraşırı sivil toplum projelrine olumlu, yüzde 40’ı ise tarafsız bakıyor. Katılımcıların yüzde 42’sinin onayladığı projeler “Kayıp mülklerin telafi edilmesi fikrini koruma” amaçlıyken, yüzde 44’ü de Ermenistan ve Türkiye arasında “Geçmiş hakkında konuşma (müşterek geçmişi ve ortak değerleri konu etme)” amaçlı projelerle ilgili.

* Katılımcıların yüzde 75’i Azerbaycan’ın Ermenistan-Türkiye ilişkilerini fazlasıyla etkilediğini Belirtiyor. Ermenistan bir politika girişiminde bulunduğunda, Ankara’nın resmi cevabının Azerbaycan’ın Ermenistan politikası hakkındaki görüşünü de içinde barındıracağına inanıyor.

* Katılımcıların çoğu Türkiye’nin AB’ye girmesinin, katılım sürecindeki  bir takım sorumluluk ve koşulları karşılamayı gerektireceği için, Ermenistan için yararlı olduğu görüşünde.

Ermeni soykırımının tanınmasına inanç zayıf

Türkiye'den beklediğiniz telafi nedir?

*  “Türkiye’nin önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde Ermeni soykırımını tanımasını mümkün görüp görmedikleri” sorusuna katılımcıların yüzde 65’i “imkansız” ya da “çok zor”, yüzde 9’u ise “olası” cevabını verdi.

*Türkiye’nin Ermeni Soykırımını resmen tanımasınıi katılımcıların yüzde 42’si için en yüksek önem sırasında. Bunu yüzde 28 ile Ermenilerin toprak haklarını iade etmek izliyor.

* Katılımcıların yüzde 62’si soykırımın ancak uluslararası baskı sonucu tanınabileceği inancında. Yüzde 49 ya AB ya da ABD’nin Türkiye’ye baskı yapması gerektiğine inanırken, yüzde 24’ü de tanınmaya Rusya baskısı sonucu ulaşılabileceğine inanıyor.

* Araştırmaya katılanların yüzde 30'u Türkiye ile Ermenistan'ın kesinlikle uzlaşamayacağını düşünürken, yüzde 40'ı iki ülkenin günün birinde uzlaşacağı kanaatinde.

Araştırma sonucunun tamamını şuradan okuyabilirsiniz. (EA)

Elif Akgül

İstanbul Bilgi Üniversitesi Sinema Televizyon bölümü mezunu. Daha önce İMC TV'de muhabir olarak çalıştı. bianet'in İfade Özgürlüğü haberleri editörlüğünü yapıyor.