DSP'li Yağız, TDK Başkanı Akalın'a "Mum Söndü" İbaresindeki Anlam Değişikliğinden Ötürü Teşekkür Etti
 
Demokratik Sol Parti (DSP) İstanbul Milletvekili Süleyman Yağız, Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Şükrü Haluk Akalın'a "Mum söndü" ifadesinin Türkçe Sözlük'teki karşılığının değişmesinden dolayı teşekkür etti.
 
DSP İstanbul Milletvekili Süleyman Yağız, yaptığı yazılı açıklamayla TDK Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın'a "Mum söndü" sözcük öbeğinde gidilen anlam değişikliğinden ötürü teşekkür etti.
 
İbarenin Türkçe Sözlük'teki karşılığının değiştirilmesiyle ilgili olarak TDK Başkanı Akalın'dan beklediği yanıtın geldiğine işaret eden DSP'li Yağız, Akalın'ın cevabının 29 Ocak itibariyle yazdığını, kendisinin de bugünü doğum günü ilan ettiğini ifade etti.

Süleyman Yağız, Şükrü Haluk Akalın'ın TDK'nın üst kurumu olan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Sadık Tural aracılığıyla kendisine yanıt gönderdiğini kaydetti.

Yağız, Şükrü Haluk Akalın'ın Tural'a gönderdiği cevabi yazıda şu ifadeler yer aldığını aktardı: "İstanbul MilletvekiliYağız'ın, Devlet Bakanı Sayın Prof. Dr. Mehmet Aydın'a hitaben yazdığı yazı incelenmiştir. Süleyman Yağız'ın yazısında belirttiği tanım, Türkçe Sözlük'ün 1998 yılında yayımlanan 9. baskısına aittir. 2005 yılında yayımlanan 10.baskı Türkçe Sözlük'te bu tanım "cem ayinlerinde, aydınlatmak için kullanılan mumun tören bitiminde söndürülmesinin yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkmış bir inanış" biçiminde yer almıştır. Tanımda inanışın "yanlış" olduğu özellikle belirtilmiştir.

Konu kısa süre önce basında gündeme gelmiş, bunun üzerine Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubunun 03 Ocak 2008 tarihli toplantısında Güncel Türkçe Sözlük'ün 'musahip' maddesine 'yol kardeşi' ve 'musahiplik' maddesine 'yol kardeşliği' anlamları yazılmıştır. Ayrıca 'evli iki aile arasında kurulan kardeşlik bağı, musahiplik' anlamındaki 'yol kardeşliği' ve 'yol kardeşliği kuran iki ailenin fertlerinden her biri' anlamında 'yol kardeşi' maddeleri Güncel Türkçe Sözlük'e ve Yazım Kılavuzu'na eklenmiştir.

Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubunun 09 Ocak 2008 tarihli toplantısında ise "cem ayinlerinde, güneşin batışıyla yakılan çerağın güneş doğarken parmaklarla söndürülmesi" anlamında "çerağ dinlendirme" ve "cem ayinlerinde, güneşin batışıyla çerağın yakılması" anlamında 'çerağ uyandırma' sözleri sözlüğe eklenerek 'Mum söndü' maddesinin anlamı 'cem ayinlerindeki çerağ dinlendirmenin maksatlı olarak yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkarılan bir safsata" biçiminde yeniden düzenlenmiştir. Yapılan bu yeni düzenlemeler Kurumumuzun Genel Ağ (İnternet) sayfasında yayımladığımız Güncel Türkçe Sözlük'te ve Yazılım Kılavuzu'nda hemen yer almıştır."

Yağız, Devlet Bakanı Mehmet Aydın'a hitaben yazdığı 25 Aralık 2007 tarihli dilekçesinde Türkçe Sözlükte musahiplik sözcüğünün, Alevilikteki yol kardeşliği anlamının yer almadığını savunarak, bunun büyük bir eksiklik olduğunu belirtmişti.

SONDAKİKA HABER - CHA - 23 Şubat 2008

DSP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ SÜLEYMAN YAĞIZ’IN AÇIKLAMASI:

TDK Başkanı Sayın Akalın’dan beklediğim yanıt geldi

Başkan’ın yanıtı 29 Ocak; bu tarihi doğum günüm olarak ilân ediyorum

“Mumsöndü” sözcüğünün Türkçe Sözlük’te yer alan karşılığının değiştirilmesiyle ilgili olarak Türk Dil Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın’dan beklediğim yanıt geldi. Öncelikle yanıtından dolayı Sayın Akalın’a, yanıtın verilmesini sağlayan Devlet Bakanı Sayın Prof. Dr. Mehmet Aydın’a, medya mensuplarına ve katkıda bulunan herkese teşekkür ediyorum.
 
Sayın Başkan’ın yanıtı 29 Ocak tarihini taşıyor. Ben de daha önce söz verdiğim gibi, bu günü doğum günüm olarak kabul ve ilân ediyorum. Sayın Akalın’ın, bana iletilmesi amacıyla Türk Dil Kurumu’nun üst kurumu olan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Sayın Prof. Dr. Sadık Tural’a gönderdiği yanıt aynen şöyle:
 
“İstanbul Milletvekili Sayın Süleyman YAĞIZ'ın, Devlet Bakanı Sayın Prof. Dr. Mehmet AYDIN'a hitaben yazdığı yazı incelenmiştir. Sayın YAĞIZ'ın yazısında belirttiği tanım, Türkçe Sözlük'ün 1998 yılında yayımlanan 9. baskısına aittir. 2005 yılında yayımlanan 10.baskı Türkçe Sözlük'te bu tanım "cem ayinlerinde, aydınlatmak için kullanılan mumun tören bitiminde söndürülmesinin yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkmış bir inanış" biçiminde yer almıştır. Tanımda inanışın "yanlış" olduğu özellikle belirtilmiştir. 
    
Konu kısa süre önce basında gündeme gelmiş, bunun üzerine Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubunun 03 Ocak 2008 tarihli toplantısında Güncel Türkçe Sözlük'ün "musahip" maddesine "yol kardeşi" ve "musahiplik" maddesine "yol kardeşliği" anlamları yazılmıştır. Ayrıca "evli iki aile arasında kurulan kardeşlik bağı, musahiplik" anlamındaki "yol kardeşliği" ve "yol kardeşliği kuran iki ailenin fertlerinden her biri" anlamında "yol kardeşi" maddeleri Güncel Türkçe Sözlük'e ve Yazım Kılavuzu'na eklenmiştir. 

Güncel Türkçe Sözlük ve Yazım Kılavuzu Çalışma Grubunun 09 Ocak 2008 tarihli toplantısında ise "cem ayinlerinde, güneşin batışıyla yakılan çerağın güneş doğarken parmaklarla söndürülmesi” anlamında "çerağ dinlendirme" ve "cem ayinlerinde, güneşin batışıyla çerağın yakılması" anlamında "çerağ uyandırma" sözleri sözlüğe eklenerek "mumsöndü" maddesinin anlamı "cem ayinlerindeki çerağ dinlendirmenin maksatlı olarak yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkarılan bir safsata" biçiminde yeniden düzenlenmiştir.
   
Yapılan bu yeni düzenlemeler Kurumumuzun Genel Ağ (İnternet) sayfasında yayımladığımız Güncel Türkçe Sözlük'te ve Yazılım Kılavuzu'nda hemen yer almıştır. 

Düzeltmelerden haberdar olan Alevi Bektaşi Federasyonu, Hacı Bektaşi Veli Anadolu Kültür Vakfı Kurumumuza teşekkür yazısı da göndermiştir. Söz konusu yazının örneği ilişiktedir.

Bilgilerinize arz ederim.”

SAYIN BAKAN’A YAZDIĞIM DİLEKÇE

Hatırlanacağı üzere, Devlet Bakanı Sayın Prof. Dr. Mehmet Aydın’a 25 Aralık 2007 tarihinde yazdığım dilekçede, Türkçe Sözlük’te musahiplik sözcüğünün, Alevilik’teki yol kardeşliği anlamının yer almadığını belirterek, bunun büyük bir eksiklik olduğunu vurgulamıştım.

Aynı dilekçemde, “mumsöndü” sözcüğünün, Türkçe Sözlük’ün 9. Baskısı’nda, “Alevi geleneğinde var olduğu ileri sürülen bir tür tören” olarak tanımlandığını ifade ederek, “Bu sözcüğün tanımında da Alevi kardeşlerimize büyük bir haksızlık yapılmıştır. Eğer sözlükte bu sözcüğe mutlaka yer verilecekse sözcüğün tanımında yer alan ‘…bir tür tören’ ifadesinin ‘…bir iftira’ olması gerekir.  Çünkü  ‘…bir tür tören’ ifadesi, ne yazık ki, zımni bir kabulü içermektedir. Oysa böyle bir tören kesinlikle yoktur. Bu, büyük bir iftiradan ve büyük bir yalandan ibarettir” demiştim.

Bunun üzerine TDK Başkanı Sayın Akalın, dilekçem daha eline resmen ulaşmadan beni telefonla arayarak bilgi vermiş ve “Alevi geleneğinde var olduğu ileri sürülen bir tür tören” tanımının sözlüğün 10. Baskısı’nda, “Cem ayinlerinde, aydınlatmak için kullanılan mumun tören bitiminde söndürülmesinin yanlış yorumlanmasıyla ortaya çıkmış bir inanış” biçiminde değiştirildiğini söylemişti.

Ben de, “Ancak bana göre, bu tanım da Alevi kardeşlerimiz açısından tatmin edici ve doğru değildir” diye yeni bir açıklama yapmıştım. Bu gelişmelerden sonra iki sözcükle ilgili olarak, hem benim, hem de Alevi-Bektaşi kardeşlerimizin itirazlarına uygun biçimde gelişmeler olmuş ve gereken düzenleme ve düzeltmeler yapılmıştı. 

Bu gelişmelerin ardından katıldığım televizyon programlarında ve yaptığım basın açıklamalarında değişikliklerin gerçekleştirildiği günün bana resmen bildirileceği günü, “DOĞUM GÜNÜM” olarak kabul ve ilân edeceğimi, hatta mümkünse, mahkeme yoluyla da doğum tarihimi değiştireceğimi açıklamıştım.

23 Şubat 2008 - ALEVİ HABER AJANSI