Can DÜNDAR : Eğitim arttıkça cami azalıyor

YÖK Başkanı'nın bulgusu: Eğitim arttıkça cami azalıyor

Dün bu köşede YÖK Başkanı Prof. Yusuf Ziya Özcan'ın "Ülkemizde Cami Sayıları Üzerine Sayısal Bir İnceleme" başlığıyla 1990'da "İslami Araştırmalar Dergisi"nde yayınlanan bir makalesini hatırlatmıştım.

O makalede Prof. Özcan, 70'li ve 80'li yıllarda özellikle ilçe merkezlerinde dikkat çekici bir artış yaşandığını saptıyordu. Prof. Özcan'a göre, 12 Eylül'den sonra, 1981-88 döneminde nüfus artışı yüzde 20 olurken cami artışları yüzde 32'ye ulaşmış, 1986-88 döneminde ise camiler lehine olan bu artış tersine dönmüştü.

Peki en çok artış hangi bölge ve illerdeydi?

Araştırmada bunun da cevabı var.

Cami patlaması

Buna göre, 1986-88 döneminde "Karadeniz Bölgesi toplam nüfus bazında en çok cami inşa edilen bölgedir."

"Camileşme oranlarında her kategoride Karadeniz ilk, Orta Anadolu ikinci bölge olarak görülür."

İllere bakıldığında da bu tablo destekleniyor.

Prof. Özcan'ın verilerine göre bu dönemde cami sayısında en büyük artış kaydeden illerin başında Zonguldak geliyor. Sonraki iller şöyle sıralanıyor:

Samsun, Kastamonu, Ankara, İstanbul, İçel...

Bu illerin ardından gelenler de şunlar:

Trabzon, Mardin, Kocaeli, Adana, Ordu, Antalya, Manisa, Diyarbakır, Konya, Bolu, Kars, Şanlıurfa...

Hatay, Tunceli en geride

Camileşmede en geride olan iller ise şunlar:

Denizli, Eskişehir, Burdur, Erzincan, Gümüşhane, Muş, Tekirdağ, Edirne, Kırşehir, Tunceli, Kırklareli, Bilecik...

100 bin kişiye 100'ün altında cami düşen 2 il var:

Hatay ve Tunceli...

100 bin kişiye 300'ün üzerinde cami düşen iller ise: Artvin, Bilecik, Bolu, Çankırı, Kastamonu ve Sinop."

Eğitim, camiyi azaltıyor

Prof. Özcan, camilerin dağılımını etkileyen faktörlerin neler olduğunu da araştırmış.

Sağ partilerin aldığı oy miktarı mı, cami yaptırma derneklerinin sayısı mı, gelir seviyesi mi, okuryazar oranı mı?

Araştırmada sağ partiler, etkili faktör çıkmıyor.

Toplam nüfusa bakıldığında camileşme oranını etkileyen en önemli unsurlardan biri, ildeki cami yaptırma derneklerinin sayısı...

Bu unsur, Türkiye'deki sivil toplum örgütlerinin 3'te birinin cami yaptırma derneği olmasının nedenini açıklıyor.

Özcan'ın araştırmasında cami sayılarına "negatif etki" yapan iki unsura da dikkat çekiliyor. O unsurlar:

"Kentteki gelişmişlik ve eğitim göstergeleri..."

YÖK Başkanı'nın sözleriyle özetlersek:

"Kentteki eğitim düzeyi ve nüfusun kalitesi arttıkça cami sayısı azalıyor."

Ya okullaşma oranı?

Araştırmanın en ilginç sonuçlarından biri bu...

Soruyu tersten sorarsak:

Acaba camileşmedeki artışın bir nedeni de, eğitimdeki gerileme olabilir mi?

Bugün Türkiye'deki cami sayısı, okul sayısını ikiye katladı.

44 bin okula karşılık 86 bin cami var.

Türkiye Özel Okullar Birliği Derneği Başkanı Dr. Rüstem Eyüboğlu'nun verdiği rakamlara bakalım:

1923'te örgün eğitimdeki okul sayısı 5 bindi.44 bine çıktı.

Artış: 9 kat...

Aynı dönemde öğrenci sayısı 360 binden 14 milyona çıktı.

Artış: 40 kat...

Öğrenci sayısı 40 kat artarken okulu ancak 9 kat artırırsanız, 80 kişilik sınıflar ve eğitimsiz kuşaklar yaratırsınız.

Ve -YÖK Başkanı'nın bulgusunu tersine çevirip söylersek- eğitim düzeyi düştükçe, cami sayısı artar.

Can Dündar

<!--

var prefix = 'ma' + 'il' + 'to';

var path = 'hr' + 'ef' + '=';

var addy62951 = 'can.dundar' + '@';

addy62951 = addy62951 + 'e-kolay' + '.' + 'net';

var addy_text62951 = 'can.dundar' + '@' + 'e-kolay' + '.' + 'net';

( '' );

62951 );

( '' );

//-->n

<!--

( '' );

//-->

<!--

( '' );

//-->

MİLLİYET - 19 Şubat 2008