Bu iki önemli Müslüman bayramının Aleviler için sorun olması bu- rada bitmiyor. Aleviliğin bağdaştırmacı yapısı ve komşu inançlara hoşgörülü yaklaşımından dolayı Aleviler bu bayramları sahiplen- mekte bir sakınca görmezken, kut- lamalara severek ve isteyerek katılı- yorlar. Buraya kadar itiraz edilecek bir şey yok. Asıl sorun bundan sonra başlıyor.

Çünkü herkesin de bildiği gibi, Alevilikteki bu hoşgörülü yaklaşım özellikle bayram namazları yoluyla suiistimal ediliyor ve Alevileri asimile etmek için kullanılıyor.

Nasıl mı?

Şöyle ki, zaten Alevilerin büyük bö- lümünün daha önceleri olmadığı kadar Aleviliğin İslam’ın neresinde durduğu konusunda kafaları karı- şıktır. Bunu da çok rahat kullanıyor Sünni çoğunluk ve devlet. Bayram namazları bunun için tam bir biçil- miş kaftan vazifesi görüyor, Alevi- leri camiye ilk kez sokmanın basit bir aracı olarak kullanılıyor. Böyle- ce cami gibi bir mekânı tanımayan ama son yıllarda yaratılan bula- nıklık ve kavram kargaşası yoluyla yönünü şaşırmış bir inancın bazı mensuplarını avlamanın bir yolu haline geliyor.

İşte yaratılan bu havada bayram na- mazı bahanesiyle masumane bir şe- kilde ilk kez camiye adım attırılan Aleviler cenderenin içine sokulmuş oluyor. Camiye bir kez girdin mi artık çıkış yolları kapatılıyor. Ar- dından vakit namazları için dolaylı veya dolaysız baskılar sökün ediyor. Ayakları sağlam yere basmayan bazı Aleviler ise bu tuzağı fark etmeyip zamanla bir Sünni’den farksız hale gelip, Alevi kimliğini terk ediyor. Asıl tehlikesi burada bayram na- mazlarının. Yoksa camiye bayram- dan bayrama gitmekle peşini bırak- salar fazla bir sorun olmaz.

Ayrıca Alevi köylerindeki imamla- rın halkı camiye gitmeye zorlaması yetmezmiş gibi, son yıllarda bir de cemevleri gerçek işlevinden saptı- rılmaya başlandı. Özellikle büyük kentlerde bazı cemevleri de bayram namazları için artık cami gibi kul- lanılmaya zorlanıyor. Mahallenin Sünni halkından bir bölümü san- ki bölgede başka hiç cami yokmuş gibi, cemevi yöneticilerini “Ceme- vi de Allah’ın evi. Zaten hepimiz Müslüman’ız. Biz bayram namazını burada sizinle beraber kılacağız” diye kibarca zorlayarak, bir günlü- ğüne de olsa cemevini camiye çevir- mekte utanmaz bir şekilde sakınca görmemektedir.

Görüldüğü gibi namazları hariç bayram coşkusunu paylaşmak Ale- viler için büyük bir sorun teşkil et- mese de, bu sahipleniş saptırılmakta ve Alevi öğretisinin içi boşaltılmaya çalışılmaktadır. Aleviliğin bütün değerleri açık bir saldırı ve tehdit altındadır. Baksanıza 10 binlerce cami yetmiyormuş gibi, bir de Ale- vilerin bayramlara gösterdiği zaafı kullanarak cemevlerini bile işgal ediyorlar namaz kılmak için…

O halde şunu açık ve net şekilde or- taya koymak gerekiyor: Alevilikte Sünnilerin anladığı şekilde ne Ra- mazan ne de Kurban bayramlarına yer vardır. Hele hele Alevilikte, bay- ramlar çoğunluğa ayak uydurmak güdüsüyle kutlansa bile, bayram namazı diye bir ibadet kesinlikle ve kesinlikle yoktur. Alevilerin pek çoğu bilmese de aynen Hıristiyan ve Yahudilerin bayramları kadar uzaktır Alevi inancına Ramazan ve Kurban. Bu gerçeği bazı Alevilerin aynı Sünniler gibi bayram yapması ve bunları sahiplenmesi de değiştir- mez.

Mutlaka Alevilikte bu bayram- lara bir karşılık aranıyorsa da, Ramazan’a karşı Muharrem Orucu ve arkasından gelen Aşure günü; Kurban’a karşı da yıl içinde kesilen adak kurbanları gösterilebilir. Yine Aleviler için gerek bölgesel düzey- deki Alevi ulularının yatırları için yapılan geleneksel hayır törenleri, gerekse de Hacı Bektaş, Abdal Musa ve Banaz’da Pir Sultan Abdal’ı anma günleri de bayram kabul edilebilir. Bu sayılanlar dururken Alevi’nin başka bayrama niye ihtiyacı olsun?

Kuşkusuz Aleviler üzerinde Rama- zan ve Kurban bayramları yanında kendilerini tamamıyla çoğunluk Sünni topluma uydurma konusun- da çok yönlü baskılar, korkutma ve yıldırma politikaları uygulanıyor. Lakin Alevilerin bunlara karşı di- renecek yüz yıllardan süzülüp gelen sağlam bir altyapıları da var. Alevi- lerin bu kadim geleneğe dayanması, Alevi olarak ayakta kalması için ye- ter de artar bile. Yeter ki bu mirasın bilincinde olunsun!

O zaman kimse sizi camiye de soka- maz, oruç tutmaya da zorlayamaz. Ama nerede durduğunu bilmeyen Aleviler için yapacak bir şey yok. Nasıl ki gideceği istikameti bilme- yen gemiye rüzgârın estiği yönün hiçbir önemi olmazsa, doğrultu- sunu sapıtmış Alevi de rüzgârın önündeki yaprak misali oraya bura- ya savrulur durur.

Bu nedenle Alevi her şeyden önce yönünü belirlemeli ve ayaklarını sağlam bir zemine basmalı. Alevilik içinde zaten mevcut olan bu zemin hakkıyla aranırsa, rahatlıkla bulunur. Yapılması gereken yoluna iyi sarılmak, atacağın her adımdan önce “Alevi olmam neyi gerektirir?” diye sormaktır. “Alevilik İslam’ın neresinde?” sorusu yerine, “Aleviler Aleviliğin neresinde, ben bir Alevi olarak Aleviliğin neresinde duruyo- rum?” sorularına ikna edici cevap- lar aramaktır. Gerisi vakit ve enerji kaybıdır.

Alevilerinse ömrünü leylek gibi lak- lakla geçirmeye hakkı yoktur! Bad Nauheim, 9 Ocak 2007

Kızılbaş Dergisi sayı 6 – eylül 2011