Ölümünün 22.Yılında Behice BORAN'ı Saygıyla anıyoruz.

Birgün Gazetesi'nin Behice BORAN'ın ölümünün 20.yılında yayınladığı yazıyı tekrar aktarıyoruz:

İNANÇLI VE KARARLI BİR SOSYALİST OLAN BEHİCE BORAN, 10 EKİM 1987'DE ÖLDÜ: Son nefesine kadar...   
 
Yaşamını Sosyalizme adamış olan Behice Boran'ın ölümünün 20. yılında, onu bir kez daha saygıyla anıyoruz. Behice Boran'ın onurlu yaşam öyküsünü birlikte okuyalım...

1 Mayıs 1910'da Bursa'da doğan Behice Boran, Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'ni bitirdikten sonra öğrenimine Amerika'da devam etti. 1939'da, Michigan Üniversitesi'nde sosyoloji doktorasını tamamladıktan sonra Türkiye'ye döndü. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ne doçent olarak atanan Behice Boran, öğretim üyeliğinden uzaklaştırıldığı 1948'e kadar yayınladığı "Yurt ve Dünya" ile "Adımlar" dergilerinde yazılar yazdı.

1946'da çevirmen Nevzat Hatko ile evlenen Boran, 1948 yılında siyasal görüşleri yüzünden Pertev Naili Boratav ve Niyazi Berkes ile birlikte üniversiteden uzaklaştırıldı.1950 yılında kurucuları arasında bulunduğu "Barışseverler Cemiyeti"nin ilk genel başkanı seçilen Behice Boran, Kore'ye Türkiye'nin asker göndermesini kınayan bir bildiri yayınladı. Bildiri, Menderes hükümetini hedef alıyordu. "Barışseverler Cemiyeti" kapatıldı. Behice Boran 15 ay hapis cezasına çarptırıldı. Oğlu Dursun Hatko hapishanede doğdu.

TİP GENEL BAŞKANI

1953 yılında Türkiye Komünist Partisi (TKP) davasından tutuklananlar arasındaydı. Ancak kanıt yetersizliğinden serbest bırakıldı. 1962 yılında Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi olan Boran, 1964 yılında yapılan TİP Birinci Büyük Kongresi'nde Merkez Yürütme Kurulu'na seçildi. 1965 Seçimleri'nde Urfa milletvekili olarak Meclis'e girdi. 1968'de SSCB'nin Çekoslovakya'nın işgali sırasında, Genel Başkan Mehmet Ali Aybar ile yolları ayrıldı.1970 yılında yapılan Dördüncü Büyük Kongre'de TİP Genel Başkanı olan Behice Boran, 12 Mart 1971 cuntası sırasında tutuklandı. TİP, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılırken, Boran 15 yıla mahkûm oldu. 1974'te çıkarılan Genel Af ile serbest kalan Behice Boran, 1975 yılında ikinci kez kurulan TİP'in yeniden genel başkanı oldu. 12 Eylül 1980 cuntasına kadar TİP genel başkanlığını sürdüren Behice Boran, 1980 cuntasında kısa bir süre gözaltında tutulduktan sonra yurtdışına çıktı. TİP kapatılırken, 1981 yılında Behice Boran'da yurttaşlıktan çıkarıldı. Brüksel'de siyasi mülteci olarak yaşayan Behice Boran, ilerleyen hastalığına rağmen solun birliği için mücadelesini sürdürdü. Türkiye İşçi Partisi ile Türkiye Komünist Partisi, 7 Ekim 1987'de Brüksel'de düzenlenen bir basın toplantısıyla birleşip, Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) adını aldıklarını açıkladı. TİP Genel Başkanı Behice Boran ve TKP Genel Sekreteri Nabi Yağcı'nın katıldığı basın toplantısı öncesi Behice Boran'ın hastalığı ağırlaşmıştı. Doktoru bu toplantıya katılmasının intihar olacağını söylese de Boran, ilerleyen hastalığına rağmen toplantıya katıldı.

ÖLÜMÜNDEN İKİ GÜN ÖNCE

Behice Boran'ın ölümünden iki gün öncesini, TİP Genel Sekreteri Nihat Sargın'ın "Dönüşten Özgürlüğe 900 Gün" isimli kitabından aktaralım: "O sabah ilk -ve de son- kez Boran'ın telefonuyla uyandım, saat 7 sularında. Zaten bir süreden beri göğüs ağrılarının arttığından şikâyetçiydi. O gece ise hiç ara vermemiş. Nihayet dayanamayıp iki saat önce doktoruna telefon etmek zorunda kalmış. Doktoru Şili'li bir kalp uzmanı, o da bizler gibi Brüksel'de siyasi mülteci. Durumunu ona anlatmış. Adamcağız. O saatte yapabileceği tek öneri olarak ilaçlarını iki katına çıkarırken kesin istirahat istemiş. (...)Daha öncede yazdığım gibi, "Son nefesine kadar" bir deyimdir. Gerektiğinde kullanılır; ilgilisinin bugün veya gelecek için o düşünceye, o sevgiye, o uğraşa... nasıl bağlı olduğunu ve olmakta devam edeceğini anlatmak istenir böylece. Behice Boran'da deyim, deyim olmaktan çıkmış, gerçeğin, en küçük bir abartı payı olmadan salt gerçeğin ifadesi olmuştu." [1]10 Ekim sabahı uykusunda yitirdiğimiz Behice Boran için ilk tören Brüksel'de yapıldı. İkinci tören yedi yıldır ayrı kaldığı ülkesinde, Ankara'da Meclis'te düzenlendi. 18 Ekim'de ise İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı'nda on binlerce seveni tarafından toprağa verildi. "Sosyalist doğulmaz, sosyalist yaşanır" diyen Behice Boran, son nefesine kadar sosyalizm bayrağını elinden bırakmadı...

[1] Dönüşten Özgürlüğe 900 Gün, Nihat Sargın, TÜSTAV Yayınları, 2007.

FEZA KURKÇÜOĞLU

<!--

var prefix = 'ma' + 'il' + 'to';

var path = 'hr' + 'ef' + '=';

var addy1617 = 'fezakurkcuoglu' + '@';

addy1617 = addy1617 + 'birgun' + '.' + 'net';

var addy_text1617 = 'fezakurkcuoglu' + '@' + 'birgun' + '.' + 'net';

( '' );

1617 );

( '' );

//-->n

<!--

( '' );

//-->

<!--

( '' );

//-->

06/10/2007 - BİRGÜN

Afiş Tasarım : İsmail Cem ÖZKAN