Çile günleriyle beraber XIZIR erkanı başlar, xizir simgesel anlamda doğuran dünyanın doktorudur.

Anadolu Alevi inancında xizir özlem ve umudun atlisidir. En yüce en ulu bir makamın sahibidir, Aleviler in geleneklesmiş inanç kültürü içinde en önemli ay Hızır ayıdır. Xizir kültü ortadoğudaki bütün halkların söylencelerinde vardır. Xizir herhangi darda olanların yanı başlarında olan bir tanrı formudur, Anadolu Alevi inancındaki XIZIR hazır ve nazır söylemleriyle rahatlıkla görebiliyoruz. XIZIR " in inanç söylemi içindeki yeri onu bir nevi koruyucu formuna soktuğunu görebiliyoruz.
Hakk, öncelikli konumu itibariyle nufuz ederken, XIZIR daha fazla koruyucu yardıma koşan, müdahale eden ve kurtaran bir formda iken, Hakk öldürme hemde yaratma özelliğiyle ön planda bulunmaktadır. XIZIR ebuhayatan içmiş ölümsüzlük zırhına ulaşmış ulu bir ermiştir. Zaman zaman dünyaya gelerek darda buğada, sarada, çölde, tipide boranda, kalıpta yetiş ya XIZIR diyenlerin yardımına koşarak dertlerine derman yarasına merhem olduğu ve elini sürdüğü kişi ve kişilerin bir ömür sağlığına ve refaha ulaştığına inanılır.

Anadolu Alevi inancı ve bilincine bu şekilde xızır kültü yer edinmiştir. Xızır orucu genellikle şubat 13,14,15" şinde tutulur 11,12,13,14,15, şeklinde 5 gün tutan bölgelerde vardır. Tokat ve yöresinde 7 gün tutulduğunda bilinmektedir. XIZIR orucu diğer oruçlar gibi saat 24 de başlıyor. Diğer oruç lar gibi beli bir saatte açılmaz, gün kararmaya başlayınca açılır. Ve XIZIR orucunda yeme içme herhangi bir kısıtlama yoktur.Xızır"ın gelip kavuta iz bırakması murat edilir, Cemre ve Cemre düşmesi cemre kelimesi ateş anlamına gelir, kış ve soğuğun bitmesi cemre düşmesiyle başlar. Cemre düşmesi hemen hemen xızır oruçlunun ardından gelir. 1 cemre 19 /20 şubatta havaya 2, cemre 26/27 şubatta suya 3,cemre5/6 martta toprağa düşer her cemre düştüğünde sıcaklık artar ama cemre aralarında hava sıcaklığında iniş çıkışlar olur. Yani hava sıcaklığı ve mevsim dönüşümü yukarıdan başlar. Bu dönüşüm dört (hava, şu, toprak) elementin buluşması kaynaşması ve kış ile yaşamı yeniden var etmesidir.

XIZIR hepimizin yar ve yardımcısı olsun :

NOT Alevilikte 7 kutsal Hizmet kitabımdan Dan küçük bir alıntıdır.