Hamburglu Gazeteci Karaman Yavuz'un hazırladığı 1 Aralık 2019 tarihinde Almanya kamu televizyonu ARD’de yayınlanan “Unutulmuş Katliam-Atatürk Alevileri nasıl öldürttü?“ haberinden sonra başlayan tartışmalar devam etmekte. Sunumun Almanca olması sağlıklı değerlendirme yapmayı zorlaştırıyor. O nedenle programda yapılan sunumun tamamının Türkçe çevrisini paylaşıyoruz:

Moderatör Dieter Moor'un giriş konuşması:

'Mustafa Kemal Atatürk, Türklerin Babası. O geri kalmış Osmanlı İmparatorluğu'nu batı merkezli bir cumhuriyete dönüştürdü. O dinin egemenliğini kaldırarak kadınları ataerkil baskıdan kurtardı. İsviçre medeni kanunu, Alman ticaret hukuku ve İtalyan ceza hukukunu yürürlüğe koydu. Bu nedenle çoğu Türk için parlayan ışık ve bir kahramandan başka biri değildi. Bu amaçlara ulaşmak için hiç tereddüt etmeden cesetleri, hem de çok sayıda cesedi ayaklar altına aldığı hep göz ardı edildi. Hatta zehirli gaz bile onun için bir tabu değildi. Şimdi bu inkar biraz zorlaşıyor, çünkü o zamanın tanık anlatımlarından oluşan bir arşiv kuruluyor. '

Televizyonun sunumu:

İnsan kemikleri ile dolu gizli bir mağara. Çoğunlukla kadınlar ve çocuklar. Mağara Türkiye'nin bugün Tunceli olarak tanımladığı Dersim'de. 1937 ve 1938'de çok sayıda katliamın gerçekleştiği bir yerde.

Hıdır Çiçek: 'Babamın anlatımlarına göre burada 500 ile 1000 kişi saklanmış' .

Televizyonun yorumu:

Alevilerdi, kurtulmak için bu mağaraya sığınmışlardı ve daha sonra korkunç bir şekilde zehirli gazlarla öldürüldüler.

Mağara bugünkü Tunceli’de, eski Dersim’i Türkiye bu isimle tanımlıyor. Çok sayıda katliamın yapıldığı bölge. Burada, 20 Ağustos 1938’de (Doğrusu 15 Ağustos olmalı bn.) fotoğrafta görünen bu insanlar nehir kenarına getirildiler ve az sonra öldürüldüler.

Yaşar Kaya'nın ailesi de katledildi.

Yaşar Kaya anlatıyor:

’Çoğunluğu kurşuna dizilmedi, süngülenerek öldürüldü, çünkü kurşun onlar için pahalıydı ve öldürülenler buradan suya, Munzur’a atılmış. Hepsi. Tanık anlatımlarına göre Munzur suyu aylarca insan cesetleri taşımış.'

Televizyonun sunumu:

Bochumlu Sosyal Pedagog Yaşar Kaya diğer arkadaşları ile beraber 'Dersim 1937-38 Sözlü Tarih Projesi'ni kurdu. Katliamın üzerindeki tabuyu kırmak istiyorlar ve bunun için bir vakıf kuracaklar.

Resmi rakamlara göre 13.000 Dersimli Türk ordusu tarafından öldürüldü. Tahminlere göre öldürülen insan sayısı 50.000’in üzerinde. Bununla Türkiye Devleti Alevilere korkunç bir ders vermek istedi, asimilasyona zorlamak istedi.

O zaman devlet başkanı Kemal Atatürk'tü. Bu soykırımla hiç bağlantısı kurulmadı. O çoğu için kirletilemeyen bir parlak yıldız ve bir sütun azizi olarak kabul edildi ve ediliyor.

Hamburg'ta yaşayan Dersimli Pedagog Deniz Karakaş: “Dersim bizim kara kutumuz, çünkü Dersim'de Türkiye'nin tarihi var, nasıl bir temel üzerine kurulduğunun hikayesi var ve Kemalistler bununla yüzleşmek istemiyorlar. "

Televizyon sunumu:

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı'nda şimdi 1937'e ait kritik bir belge bulundu. Görevli General'in Dersim için zehirli gaz talep etmesinden kısa bir süre sonra Berlin Türk Konsolosluğu aracılığıyla, Atatürk imzalı 20 ton zehirli gaz sipariş ediliyor.

Tarihçi Mahmut Akyürekli:

"Mustafa Kemal, Türkiye'nin tek otoritesiydi, devleti yöneten o idi". “O sırada Türkiye'de onun istemediği hiçbir şey olmuyordu. Demokrasi değildi bu. Bakanlar Kurulu kararı vardı, ancak Atatürk her zaman son söze sahipti.”

Televizyon sunumu:

Kemal Atatürk’e bu güne dek kült olarak tapılıyor. Türkiye'yi modern bir ulus devlet haline getirmek istedi ve bu amaç uğruna Hitler rejimi ile de çalıştı. Almanların zehirli gazı vardı ve ona ihtiyacı vardı. Tek devlet, tek lider, tek dil ve tek din: Sünni İslam. Dersimliler Türkçe bilmiyordu ve sünni değillerdi, tekçiliğe uymuyorlardı. Atatürk yeni kurulmuş devlete direnmelerinden korktu ve ordunun acımasızca onların üzerine yürümesine izin verdi. Atatürk, Dersim'i “çıban başı" olarak adlandırıyordu.

Tarihçi Mahmut Akyürekli:

"Medeniyeti götürüyorsunuz ama katliam yapıyorsunuz. Aslında medeniyet katliam yaparak değil, ikna edilerek götürülmesi lazım. Atatürk'ün modernitesi, modern tarafı mutlak süratle, modern bir cumhuriyet yaratmadaki marifetleri inkar edilemez, fakat bunu yaparken de Kürtlere ve Alevilere uygulanan zulmü, kırımı, hatta jenosit noktasına gelebilecek bir zulmü de göz ardı edemezsiniz. ”

Televizyon sunumu:

Türkiye bunları çok fazla umursamıyor ve bununla ilgili bilgiler unutulma tehlikesi yaşıyor. Bu nedenle Yaşar Kaya son tanıklarla görüşüyor, hatta eski Türk askerleri bile Sözlü Tarih Projesi için mülakat veriyorlar. Failler ve mağdur yakınları da ölümüne sakladıkları bu acıları paylaşıyorlar. Bu kayıtların kurmak istedikleri Vakıf üzerinden kamuoyuna açılması hedefleniyor.

Yaşar Kaya:

“Tanıklar bize neler olduğunu anlattılar ve bu anlatımların kamuoyuna açılmasını istiyoruz. Bu sessizlik artık bir son bulsun istiyoruz."

Televizyon sunumu:

Atatürk'ün soykırımdaki rolü ve Almanya'nın Atatürk'ün ısmarladığı zehir gazı hakkında konuşulsun istiyoruz. Bu da Hitler'in yasal halefi olan Federal Almanya Cumhuriyeti'ne cevaplanması gereken sorular yöneltiyor.

(Haberi hazırlayan: Thorsten Mack, Karaman Yavuz)

Belgesel haberin linki:

https://www.daserste.de/information/wissen-kultur/ttt/videos/atatuerk-video-100.html