Antropolog Harmancı: Aleviler azınlıktır
 
İSTANBUL - Eşitlik ve Demokrasi Partisi, "Alevilerin Sorunları ve Çözüm Önerileri" konulu sempozyum düzenledi. Yazar-antropolog Hasan Harmancı, Alevilerin azınlık sayılması gerektiğini söyledi.

Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP), Mecidiyeköy Kültür Merkezi'nde "Alevilerin Sorunları ve Çözüm Önerileri" konulu sempozyum düzenledi. "Türkiye'de Laiklik ve Farklı İnanç Kesimlerinin Sorunları", "Alevilerin Bir Arada Yaşama Kültürüne Katkıları", "Alevilerin Güncel Sorunları" ve "Alevilerin Sorunlarına Anayasal ve Yasal Çözüm Önerileri" konu başlıklarında sunumlar yapıldı. Sempozyuma, Alevi kurum temsilcileri ve dedelerinin yanı sıra İstanbul Milletvekili Ufuk Uras, Eğitim-Sen Genel Başkanı Zübeyde Kılıç, KESK eski genel başkanı Sami Evren, yazar Faik Bulut da katıldı.

“Etnik ve azınlık sorunu dünyanın gerçek problemi”

Sempozyumun ikinci oturumunda konuşan yazar-antropolog Hasan Harmancı, yeni dünyanın gerçek probleminin etnik ve azınlık sorunları olduğunu iddia etti. Aleviliğin tarihin binlerce yıl öncesine ait olduğu tezini reddeden Harmancı, "Hacı Bektaşi Veli'ye dayanan bir kimliği daha eskilere mal edemezsiniz" dedi. Aleviliğin dedelik ve yeni dönemde demokratik olmak üzere ikili örgütlenme yapısı içerisinde olduğuna dikkat çeken Harmancı, "İkisi de eksik yapılar. Dedelik makamının tarihsel zaafları var" diye konuştu. Harmancı, hükümetin çalıştaylarla Alevilere şamar attığını söyledi.

Alevilerin kendilerini azınlık olarak tanımlamaları gerektiğini söyleyen Harmancı, "Aleviler azınlıktır. Bu bir küçümseme değil, bunun antropolojik karşılığı vardır. Buna siyasal değil, adalet açısından bakılmalıdır. Eşit yurttaşlık bu sorunu çözmeye yetmez, pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır" dedi.

“Alevilik sadece Anadolu'ya özgü değil”

Tarihçi-yazar Hamza Aksüt, Aleviliğin sadece Anadolu'ya özgü bir inanç olmadığını; İran, Irak, Suriye, Yunanistan, Bulgaristan hatta Romanya'da bile Alevilerin yaşadığını söyledi. Türkiye'de Alevilerin çoğunluğunun Türklerden oluştuğu şeklinde yanlış bir algı olduğuna dikkat çeken Aksüt, "Yakın zamana kadar çoğunluk olan Kürt Aleviler dışlanıyordu. Bugün ise Arap Aleviler aynı durumla karşı karşıya. Alevilerin etnisitesi yanlış algılanmakta ve aktarılmakta" dedi.

Aksüt, Aleviliğin tarihsel terimlerinden uzaklaştığını, bu dilin Türkçeleştiğini söyleyerek, bundan kaçınılması gerektiğine vurgu yaptı.

Yavuz Top tepki çekti

Aynı oturumda söz alan sanatçı Yavuz Top, devletçi açıklamalarıyla salonda tepki çekti. Top'un Atatürk'ün "Türkiye şeyhler, dervişler, müritler cumhuriyeti olmayacak" sözüne atıfta bulunması üzerine, kısa süreli bir gerginlik yaşandı. Bazı izleyiciler, bu zihniyetin Aleviliğin en temel kurumlarından biri olan dedelik makamını ortadan kaldırdığına dikkat çekti, Yavuz Top'a tepki gösterdi.

Oturumun soru cevap bölümünde tekrar söz alan antropolog Hasan Harmancı, Yavuz Top'un iddia ettiği gibi "eline, diline, beline hakim ol" söyleminin dinsel değil, adaletle ilgili bir kavram olduğunu söyledi. Harmancı, "Dinler adaleti öğretmez, bütün dinler farklı adlar altında cihadı öğretir. Alevilikte cihat yoktur" dedi. Harmancı, "Alevilik teolojisi diye bir şey yoktur. Aleviliği tek tanrı dinlerinin yörüngesinden koparın. Aleviliği başka dinlerle buluşturmaya da çalışmayın" çağrısında bulundu.

ETHA - 05.12.2010