Ali denilince  ister istemez akıllara Muhammedin Damadı amcasi oglu Hz Ali geliyor dogal olarak.

Peki.: Hz Ali kimdir ,
Kısa ve öz olarak.....!
Yukarıda da belirttigim gibi Ali Muhammedin amcası oglu ve kendisinden yani muhammedden 15 yaş küçük  Abdulmutalibin oglu ,peygambberle beraber yaşamış damadı olmuş savaşlara katılmış peygamberin vahi katipligini yapmiş sürekli ama sürekli onunla birlikte olmuş peygamberin emrinden bir saniye bile dışarı çıkmamış islam dininin yayılması için bedir uhud hendek savaşlarına katılmış bunun dışında yahudilere kitmilere putperestlere karşı değişik yer ve zamanlarda savaşlara katılmış bu ugurda( islamiyetin yayilmasi icin ) binlerce insanın katletmiş , cizyeler ( vergi ) toplamış esirler almış savaş ganimetlerinden muhammed ve digerleri gibi paylar almış ,cariyeler edinmiş köleler ( kadin-erkek )alıp satmış. Muhammedin kızı fatıma ile evlenmiş rivayetlere göre 19 erkek 11 kiz çocuğu olmuş ancak bunlardan Hasan ve Hüseyin in dışında ön plana çıkartılan cocukları olmayan,muhammedden sonra muhameddin eşi Aişe ile  ( Muaviyenin aişeyi dolduruşa getirmesi nedeni ile Sıffin ( Cemel ) da deve savaşı yapmış Kur'an yapraklarinin mizraklara gecirilmesi nedeni ile savaşı birakmis ve hakem olayı ile haklari ( rivayetlere ve tarihsel anlatimlara göre  velayet )  gasp edilerek inzivaya çekilmiş kurani kendi peygamberden dinledigi duydugu şekli ile yorumlarak Natkı Kur'an mahlasi almıs savaslardaki islamiyet ugruna  üstün kan dökücülugu ve cesareti  nedeni ile Allah'ın Arsanı denilen. Babası müslüman olmayan ancak kendisi ilk islamiyeti kabul edenlerden ilki olarak tarihteki yerini almış islam bayraktarı kişi.

İslam anlayışına göre..:
Alinin islam litaraturundeki durumu ile Alevilikte ki yeri  degisiklik gösterir, Ali  kesinkes İslam olan , Kur'an ayet ve fıtratina uygun cok evlilik cok çocuk cariye ve köle ilişkisi icinde olan ve bunları hic bir sekilde red etmeyen, 5 vakit namazinda Ramazan orucunda ,Hac farizesinde ve zekat uygulamalarında birebir islamın uygulayıcısı ve ayni zamanda yol anlaticısı tüm yaşam boyunca hic bir şekilde savaş tan kaçmayan kızı Ümmugulsumu Hz Ömer ile evlendireren Ömerin Kayinpederi olan
Kendisine hilafet nedenivile haksızlık yapilmasina ragmen Hz Osman in öldürülmesi olayının peşini bırakmayıp Muaviye ile Savaşa tutuşan islam dini icin haktan yüzünü dönmeyen bir yaşamı olan bir tarihsel ve dinsel bir zat. ( kaynak.:Nehçül belaga )
Aynı durumlar  farklı versiyonlarlarda da olsa Caferilik-Şiilik inançlari icinde ayni kisiliktir.

ALİ  ne demek..:
Ali kelime olarak Âlâ ' dan türetilen O'ndan olan büyük olan yüce olan haq olan anlamlarına gelmektedir ( farsça ) Âli isim tamlaması o'nun ziyası ( Yansımasi ) haq ın tecelli ettiği manalarindadir.

İslami inançta  Alinin hep ön planda kahramanlığı,çok eşliligi ( İlahiyatçı Arif Tekin ' Ali ve Eşleri isimli kitabindan  9 eşı sayisiz cariyesi  mevcut ) yani o zamanki kurallar ve islam fıkhi savas ganimetlerindeki kadın lar vs ile savaşları kan dökmeleri vardır.
 
Alevi bakış acısına göre  hak ihlali sonucu kimi anlatimlara göre Namazda kimi anlayimlara gorede namaza gitmek icin çıktığı sokak ta Mülcem ( siyahi köle ) tarafindan öldürülmesi ve akabinde Hz.Huseyinin kerbela olayi ile gündem oluşturur.(
( Şii ve Cafer-i  anlayışı ile  Alevi bakışında burada örtüşme  var )

Ama..: Alevi yolunda Ali bu mudur..?
İste bu sorunun cevabı kim ne derse desin ne anlatirsa anlatsın nasil degerlendirise degerlendirsin tarihsel döngü içerisinde  Ali, nin yeri Alevilikte ( Sünni- Şii-Cafer-i  gibi ) degildir .

Alevilikteki Ali islam mitolojisinde anlatilan ALİ ile uzaktan yakindan ilgili degildir. (  Alev canlar ne kadar Gercek islam gercek haq vs deselerde ) Ali ye İslam gözü ile Namazinda niyazinda orucunda hac'cin da olan biri olarak bulamamıştır  bakmazda...! Ama maalesef Arap Ali muhammeddin damadi Ali budur, ne yaparsaniz yapın ve  ne yana dondururseniz dondurun bir eksik bir fazla budur ( kaynak.; Nehçül belaga,Natki Kuran , Imam Cafer Buyrugu vs  kitaplarını okuyun )

Zorlamalarla dayatmalarla olmayan bir mantigi oturtmak akĺın eseri  olamaz.
Tarihsel gerçekler  ve kazi calişmalari gerek iranda gerek suudi arabistandaki arastirma ve kayitlar ve gerekse Mısır el eser universitesi ve hatta ,Iyi bir arastirmaci ve sorgulayici olan iranli prof.Ali Şeriati nin sunumlari konuşmaları  ( okumanızı öneririm ) hep Ali budur. Alevilerin Baktığı Ali islam literatüründe dinsel kaynaklarda ve ortaya çikan kazi ve resim calismalarinda ( Son 60 yıllık  susleme ve teşbih  ( benzetme-timsal ) fotolarindaki Ali yoktur.

GELELİM  ALEVİLERİN  Ali 'ye bakışına..:
Tarihsel süreçler cok tanrılı inançlar , Göksel inançlar ve Sabi,Yahudi,Hristiyanlık vs tüm inançlarda birer Ali vardır  ( Her dönemin Ali si veya Binbir Dondan ( kılikta ) gelme Ali gibi )
Ali Alevi ogretisinde Dik durandır,haksızlıga boyun egmeyendir,insanları kadin erkek,kole maraba ayirmayandir,

Ali , Haq mucadelesi için  her donem zalimin karşısında durandir,dogru bildigi ugurda kafasini verip yalaka olmayandir.
Ali, Gerçekler ugruna ömrünü tüketen  Ac ile aç isci ile isci kadin ile kadin erkek ile erkek cocuk ile cocuk mazlum ile mazlum olup asla Kan dökmeyendir. Çok  evliligi kabul etmeyendir,kadin erkek ayrimi yapmayandir.

Ali ,Adam oldurmez ( Alevilik ogretisinde Adam öldüren yoldan ihrac edilir, zanli suclu olduğunda ayrimsiz haq divaninda herkes gibi dar'da ( haq huzurunda) sorguya durandir.

Ali,  zalim gaddar kan döken degildir,Ali kisileri inanclari dilleri cinsiyetleri icin degil Insanlik ve Haq icin sever korur onlarla beraber olur, satmak,kiralamaz,cariyesi olmaz.

ÇÜNKÜ..:Alevinin Ali'sinin Kılıcı tahtadandir,Gücü  vicdandır ,duruşu insandir,Cellatlik yapamaz ,yapmaz.
Aleviler Ali'yi Âlâ olarak haq olarak haq'in ziyasi olarak görmek ister,haq'in varlık deryasinda canlara rehber olan yol gösteren dogruluktan haq tan ödün vermeyen,herseyi taşta kayada degil insanda arayan bilendir, Ali Can dır,Canandır, Ali bir bedendir., Ali Haq in varlik nurudur.
Ali kimsenin dini ile ugraşmaz, Her dönemde  zalimin karşısina dikilmek icin binbir dondan gelendir. ( Zaman önderleri )
Yani İslamin Ali si Alevinin Alisi olamaz..

Aleviler istede istemesede tarihsel süreç içinde  yasanan olaylar katliamlar ve sürgünler  nedeni ile kendi anlayışları ve bakış açılarını islamin Ali si ile ayni kefede gibi söylemek zorunda bırakılmış tir.

Ama, maalesef ve  Gerçekler acı da olsa gerçek budur .
Aksi taktirde Alevi ile Sünni ler neden Ali üzerinde yoğunlaşır tartışır ispata kalkar,Islamda Kader vardır, Ali ve efradinin kaderi budur bunu da Allah Sıratıl mıntehada  levhi mahfuzda yazmıştır, o zaman başkalarını suçlamanın  anlami kalmaz. Tarihsel süreç olaya bu bakış ( Sunni )açısını getirmiş isede ,
Gerçek te Alevilerin Ali yaklaşımı  inanclari duygulari ve istemleri bu yöndedir. Aşk ile...

Not..: Kaynak kitaplar, Nehçül Belağa,Natk-i kuran , Imam cafer Buyruğu,Ali Şeriatinin Islamdaki Ali 'si ve Alevi olarak naçizane benim tum bunlar üzerinden ve sorgulamalarından çıkardığım sonuç.

Yazı da sürçü lisan etti isem , bilmeyerek veya fevren yanlış bir tarz  yazmış isem lütfen düzeltme için yazıniz. ve Cahilligimi Mazur görün.  Ilim ve Sorgulamada eksik kalmış olabilirim..