Alevi Kızılbaşlık, Anadolu ve yukarı Mezopotamya ve bazı komşu ülkelerde yasayan kadim bir halktır yaklaşık 25 milyon nüfusa sahip olduğu düşünülüyor. Alevi Kızılbaşlık etnik köken olarak Kürd, Türk, Farsi, Arap vs. kimliklerde olduğu çoğunluğunu Kürd ve Türklerden oluştuğu bir gerçektir. Aleviliğin özgü kökeni yukarı Mezopotamya ve Anadolu’dur. Alevi Kızılbaşlığın özgü yanı inanç gelenek örf adet kültür felsefe ve tüm bunları kapsayan toplumsal kadim bir yaşam öğretidir.

Alevi Kızılbaşlıkta başka inanç öğretilerden örnekler görülebilir. Bu benzer yönler geçmiş tarihlerde ve günümüzde halkların kaynaşma ve etkileşim sonucu oluştuğu bilinmektedir. Ancak Alevi Kızılbaşlığı diğer inanç öğretilerden ayıran en büyük faktör, ask ışık insanı, insanı kâmil, Enel-Hak anlayışıdır. Alevi Kızılbaş öğretisi “vahdeti mevcut” varlığın birliğine vardan var olduğuna inanır, evrende var olan cevherin en küçük atomundan yani mikro kozmostan, makro kozmosa kadar ve de yasadığımız gezegenimizdeki doğa anayı oluşturan ve bilinci insanı oluşturan varlığın birliğine inanır tüm bunların toplamının tanrının varın farklı tezahurları olarak görür. Ve bunun en mükemmel kanıtı olarak insanı tanrılaştırarak Enel-hak der ve sözlü gelenekte ozanların dilinde bağlamanın telinde kendisini vardan var eder. Alevi Kızılbaş inancının sözlü gelenekten kendini var etmesi onun kitabi bir inanca sığdırılamayacağının kanıtıdır. Öyle ki sözlü gelenek bilimle ask sevgi ışıkla yoğrulmuş ve günümüze kadar çağın yeniliklerinde kendisini açığa vurmuştur. Örnek verecek olursak; Her ne ararsan kendinde ara. Okunacak en büyük kitap insandır. Bilimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır. Yârin yanağından gayri her şeyde paylaşımcı ve benim tanrım cevherde uyur bilinçte uyanır der. Bu gerçeklik Alevi Kızılbaşlığın kültürel ve toplumsal boyutunu açıkça ortaya koyar.

Alevi Kızılbaşlık kültürel yaşamın her alanda kendisini ortaya koymasında belli eder müzik eşliğinde bedensel figürlerdeki dans, semah yine müzik eşliğinde söz deyiş şiir ve her tur yapıcı sanatta kendisini ortaya koymaktadır. Beden hareketi giyim kuşam ve müzik eşliğinde sözlü söylem deyişler duygu yüklü bir senfoniyi oluşturur. Bu nedenledir ki Alevilik kültürel ve toplumsal bir senfonidir. Yaşamın her alanında toplumsal bir boyut oluşturur.

Alevi Kızılbaşlık toplumcu yapıda kolektif yaşamı savunur. Alevilikte her şey paylaşımdan yana üretici bir tavır sergilenir. Zora dayalı yaptırım ve dayatma yoktur. Her iş ve istek “rızalığa” dayalıdır emeğine ve yeteneğine göre toplumsal iş gücünü ortaya koyar. Yârin yanağından gayri paylaşımcı, ezmeden ezilmeden özgür bir yaşamı savunan zulme ve zorbalığa karşı mazlumun emeğini ve hakkını savunan, deyim yerinde ise devrimci sosyalisttir.

Alevi Kızılbaş inancının devrimci, sosyalist yanını oluşturan etken, çağın yeniliklerine ve bilime açık olması, eşitlikçi paylaşımcı tavrı, “73 millete” tüm haklara eşit bakması, gönlünü açması, zalimin karsısında mazlumun hakkını gözetmesidir. Kuralları sınırları ve yasakları ret etmesi, ırkçı milliyetçi faşist düşüncelere karşı tavır koyması ve en önemlisi insan sevgisini her dilde ve her renkte yaşamasıdır. Kısacası insan hak ve özgürlüklerini temel ilke alarak bunu bir üst aşamada evrenselleştirip doğada, bitkide, hayvanda insanda can aynı candır diyerek, canlıları kutsallaştırır. Ve bunu tarihin her cağında ortaya bedeller ödeyerek koymuştur.

Alevi Kızılbaşlık çağdaş yasamın ana hatlarını oluşturur demokrasinin gelişmiş halidir sosyal yaşamın başlangıcıdır. Alevilik bireyin bireyle birlikte kolektif toplum yaşamının özgürlükçü düşüncesidir. Sınıfsız sınırsız bir dünya felsefesinin çoğunluklu özerk yönetimin adıdır “Riza şehri” temellerini kurandır. Kırklar meclisinde adıl eşitlikçi paylaşımın özüdür. Alevilik kısaca hayatın her alanında kendisini ortaya koyan sevgi ask ışık düşüncesini kolektif yaşama geçirmiş bütün öğretilerin inançların, deyim yerinde ise ilham kaynağıdır. 1440 yıllarında, Marx Lenin Mao’dan 400 yıl önce, Eğede Aydın Ortaklar’da özel mülkiyeti parayı bile ortadan kaldıran, kolektif üretim ve sosyal yaşamın ilham kaynağıdır.

Alevilik günümüzün çağdaş yenilikçi gelişimi ve bilimi yücelten uygar toplumun adıdır. Alevilik cevherde bilince ermiş insanı merkezine alır, cinsiyet ayrımını ret eder. İkiliği ortadan kaldırır ve ona eşitlik ilkesinde can verir. Birimiz kırk, kırkımız bir büyüğümüzde büyük küçüğümüzde ulu der, Alevi Kızılbaşlık. 4 kapı 40 makamda öğretisini geliştirir ve kâmil insan olmayı hedefler. 4 kapı dört elementi simgeler 1 ocak ateş ışık, aydınlanmadır, pişme olgunlaşmadı. 2 hava aşkı canı nefesi, doğru sözü temsil eder. 3 su hayatı varlığı demli dengeli olmayı her boşluğu doldurmayı temsil eder. 4 toprak, yaratıcı olmayı erdemli olmayı vs. temsil eder. 4 kapı her makamda 10 aşamayı içinde barındırır. İlk 1’ci asama aydınlanmadır araştıran tartışan üreten birey olmayı öğretir. Son 40’cı makam, a’lim kâmil insan olma, özünü turap etmedir. Kısacası tanrının görünüş alanına çıkmışıdır. Farklı aşamalarda deneyimleyip vardan olan, varlığı tekke ana kaynağa, aslına erdirmektir aşktır. Alevi Kızılbaşlık ışığın sevginin kısaca askın kendisidir. Bunu günlük hayatında her alanda bir ömür dile getirir.

Cem görür, semah yürür, doğayı ve canlı cansız her olguyu güzel olanı kutsallaştırır, bu nedenledir ki geçmişten günümüze dek egemen yobaz faşist güçlerce tehlikeli ve sakıncalı bir inanç olarak görülmüş hâkim güçlerin baskı ve sömürülerine maruz kalmıştır. Horlanmış, dışlanmış, katledilmiş, sürgünlere maruz olmuştur. Bundandır ki inançsal kültürel ve politik yanıyla muhaliftir Alevilik. Pir Sultanca bir tavır, Seyit Rıza’lar gibi başı dik, Hallacı Mahsurlar gibi kendi darını kurmuştur. Baskıya sömürüye zulme boyun eğmeden, her seferinde mazlumun hakkını gözetmiştir Alevi Kızılbaşlık. Senin gibi olmayanı katlet diyen (İslami) vs. anlayışların tersine, Alevi Bektaşi Kızılbaşlık ‘’Kendine reva görmediğini, başkasına görme’’ ilkesini kendine birincil şiar “ibadet” edinmiştir.

Alevi Kızılbaşlık cem genel anlamıyla saf bilince birliğe ermek, çoklukta teklik demek. Bir özdeyişte “Ne varsa âlemde o var demde” birlik hem insanın kendini bilmesi, hem de toplumsal dayanışmayı oluşturur. Cem görgüden geçmek özünü dara çekmek, sorguya dara durmaktır. Bu yapı bir anlamıyla halk ve hakk mahkemesidir de. Cem Alevi Kızılbaşlığın yaşam biçimidir.

Arı olma duru olma, gönül birliğine ermedir. Cem sosyal kültürel politik ahlaksal paylaşımcı üretken ve inançsal anlam taşır. Eline diline beline, cemde kadın erkek yaslı çocuk her can eşittir. Herkes birbirine can diye hitap eder. Ortak üretmeyi ortak paylaşmayı sevgiyi saygıyı sembolize eder. Ve pratikte hayatında canın uygulamasını öğütler cem bireyin kendine hizmet ederek faydalı bir kişilik kazanmasını öğütler. Kendine hizmet eden birey, faydalı kişiliği ile ailesinde hizmet ederek üretken çalışan faydalı bireyler oluşturur.

Ailesine faydalı olan bireyler topluma faydalı bireylere dönüşür. Buda toplumcu üreten çalışan ve paylasan bir topluluk oluştururken cemi cümlemiz sözünün özünü oluşturur. Rıza kenti insanları barıştan yana tüketimi değil kolektif üretimi, ortak paylaşımı sağlayan yüksek ahlaki değerleri barındıran sevgiyi aşkı kutsayan, gerici yobaz faşizan düşünceyi ret eden, bilimi gelişimi, halkların kardeşliğini savunan, mazlumdan yana mazlum bir halk olmaktır.
Cem velhasıl tanımlayacak olursak Alevi Kızıl başlığı İslam dışı kendine özgü bir inanç öğreti yoldur. Irkçı milliyetçi Kemalist değildir, devrimci ve paylaşımcı sosyalisttir. Kadın erkek eşitliğini temel alır. Varoluş felsefesine dayalı, doğal dengeci ekolojik çevrecidir sorgulayıcı bilimsel gelişimcidir.

Maalesef Alevi yolu erkânı, yoğun bir İslami ve milliyetçi asimilasyon altındadır. Buna karşıda Devrimci Aleviler öze dönüş ve köklü bir devrim süreci başlatmıştır.

Birlik Beraberlik Hep Benim Derdim

Bu Derdi Kendime Nimet Bilirim

Herkes Kardeşimdir, Ayırmam Ferdi

Başka Düşünceyi Gaflet Bilirim

Gelip Geçmişlerden Beklemem Yardım

Ne Gördüm de Mevcut Olandan Gördüm

Maneviyatta, Surette Ferdim

Sade Arapçayı Zahmet Bilirim

Çulum Yırtık Görüp Sanmayın Deli

Çok Evvel Bilirim Sağ İle Solu

Gönlüm Dost Evidir Aşk İle Dolu

Gerçekler Sözünü Hikmet Bilirim

Bir Halk Ozanıyım Elimde Sazım

Mevki, Saltanatta Yok Benim Gözüm

Hak Ve Hakikata Bağlıdır Özüm

Sevgiyi, Hizmet Servet Bilirim

İbreti Sözlerim Her Zaman Doğru

Hak Haklıyladır, Sanmazam Gayrı

İnsanlığa Çatanın Olmaz Hayırı

Onunla Savaşı Hizmet Bilirim

Alevi Kızılbaşlık, âlim, kâmil insan olma, yasam felsefesi kültürü, paylaşımcı öğretisiyle evrensel ve sosyalisttir.

Ask ile gerçeğin demine.

Mehmet Yapıcı - 12.24.2016