Alevi Çalıştayı Neyi Amaçlıyor?

Nurettin Karsu* / Cumhuriyet

İran mollaları “Bu Alevileri ya siz Sünnileştirin ya da bize bırakın biz Şiileştirelim” dememiş miydi? Bugün Alevi Çalıştayı ile yapılmak istenen o; bu çağdaş insanları şeriat köprüsünden geçirmek için yola kırmızı halılar döşeniyor, amaca varmak için.

Bu Alevi Türkmenler/Türkler, Orta Asya’dan Anadolu’ya geldikleri günden beri, inançları ile başları hep dertte olmuştur.

İslamın katı şeriat kuralları ile uyum sağlayamayan, özgün inanışlarını açıkça yaşama geçirmede, özellikle Osmanlı yönetiminde, birçok yasaklar ve yaptırımlarla karşı karşıya kalmışlar ve bu inançlarını gizleyemeyenler de bunun cezasını kelleleri ile ödemişlerdir. Osmanlı tarihi bu olaylar ve anılarla doludur.

Şeriatın katı kurallarının Osmanlı yönetimlerinde her zaman egemen olması ve peygamberden sonraki kavgalar sonucu bölünmüş olan İslamın sadece bir bölümünün inanç anlayışını temsil eden Diyanet, diğer inançlara karşı her zaman katı olmuş ve bunları görmezden gelmiştir. Bu nedenle kendi kalıpları dışındaki bir Alevi inancını, buna ait yorumunu da hiçbir zaman kabullenmemiştir. Ama Alevi inancı yüzyıllarca süregelmiştir.

Alevi özgür olsun

Tarihin tüm bu olumsuzluklarına karşın inançsal yaşamlarını devam ettiren Aleviler, bunu köylerde sıkı bir gizlilik içinde ve köyün büyüklüğü uygun olan bir evinde, bu inançlarını yaşamaya-yorumlamaya devam etmişlerdir. Cemlerini yapmakta çok sıkıntılar çekme, bir tür kaderleri olmuştur.

Demokrasinin öngördüğü insan hakları ve kentleşme süreci onların, kentlerde inançlarını yorumlayacağı bir cemevi gereksinimlerini ortaya çıkarmıştır. Bu kez kent içinde bir cemevi bulup, eskiden korkudan gizledikleri cem ibadetlerini, açıkça yorumlayacak bir mekân arama derdine düşmüşlerdir.

Bugüne dek, Sünnilerin hep karşı çıktığı ve bir türlü içlerine sindiremediği Alevilerin ibadet yerlerinin söz konusu olması, zihinlerde ve de yasalarda yer bulması olanaksızdı.

Egemen Sünni (ve Hanefi) iktidar yasalarına göre Alevi yoktu ve Diyanet’e göre de Alevi ibadeti yoktu, tek bir inanç, o da Diyanet’in buyurduğu gibi, Emevi süreci.

Ortada bir Türkmen (Kızılbaş/Alevi) kitlesi var, ama Diyanet’in ölçütlerine sığmıyor. Bugüne değin uğraşıldı, camiye sokulamadı, ramazan tutturulamadı, hacca gönderilemedi, köylerde zorla yapılan camilerine sokulamadı, imam atandı kadro doldu, caminin içi boş kaldı. Daha doğrusu yolun sonuna gelindi. İşte AKP’nin ‘Alevi Çalıştayı’nın nedeni bu; sırası gelmişken, tüm Atatürkçüler sindirilmişken, laikliğin canına okunmuşken bu Alevileri, İslamın Fethullah değirmenine göndermek ve amaca uygun İslam yapmak.

Alevinin kendine özgü inancı üzerinde pazarlık yaparak onu Hanefi İslamın içine monte etmeye çalışmak, oyalamak anlamı taşır. Hacı Bektaş Veli, Yunus, Pir Sultan gibi birçok Erenlerin içinden geldiği öğretiyi, Diyanet’in çatısı altına sığdırmak, Fethullah cemaati yandaşı yapmak kolay olsaydı, Yavuz’un zulmünden sonra Anadolu’da Alevi kalmazdı.

Herkesin kendi inancını yaşamada özgür olma hakkı var mı? Öyleyse Alevi neden inancını yaşamada özgür olmasın? Yüzyıllarca gizlilik içinde, kelle koltukta, saptırmadan yaptığı inancını, bugün bırakmayı, değiştirmeyi kim isteyebilir?

Atatürk ilkelerine bağlı Aleviler (Türkmen/Türk) inançlarını özgürce yaşamak ve geçmişteki çilelerini unutmak istiyorlar. Çalıştaylık hiçbir sorun yoktur. Sorun, onların inançlarını terk ettirmek, bin yıldır başarılamayan Sünnileştirme çabasının tekrarıdır.

Alevi inancını Alevi bilir

Bu boş çabalara, dolambaçlı yollardan gidilerek oyalamaya ne gerek var? Ülkenin bütünlüğünü, ulus birliğini amaçlayan ve Atatürk ilkeleri ile bütünleşmiş Eline-Beline-Diline diyen bu insanların kendi özgün inançlarına göre ibadet yapmalarında kime ne zararı var? Bu inançlarını (İslam içi mi-İslam dışı mı?) tartışmak kimin haddine, Diyanet ve ulema bunu tartışabilir mi? İnsanların inançları, tapınmaları ve kutsalları ancak kendilerince bilinir ve bu inançla yorumlanır.

Nedir istedikleri: Cami, kilise, havra yanında bir de cemevi. Zorunlu din derslerinin kaldırılarak tüm dinleri kapsayan kültür dersinin konması, Alevi köylerine zorunlu cami yapımına son verilmesi, 35 aydının yakıldığı Madımak Oteli’nin müze yapılması, Diyanet baskısının kaldırılması ve kutsallarının kendilerine verilmesi. Bu denli basit, 20 milyon insanı ilgilendiren istekleri bu güçlü AKP iktidarı yerine getirir mi? Bekleyelim, göreceğiz.

İran mollaları “Bu Alevileri ya siz Sünnileştirin ya da bize bırakın biz Şiileştirelim” dememiş miydi? Bugün Alevi Çalıştayı ile yapılmak istenen o; bu çağdaş insanları şeriat köprüsünden geçirmek için yola kırmızı halılar döşeniyor, amaca varmak için.

*Nurettin Karsu Mühendis, 15-16. Dönem Erzincan Milletvekili

Cumhuriyet - 17 Haziran 2009